§1 Wat als mensen er samen niet uitkomen (2025)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§ 1 Wat als mensen er samen niet uitkomen?

Leerdoel

     Je kunt de kenmerken van maatschappelijke problemen benoemen en toelichten waarom maatschappelijke problemen lastig zijn om op te lossen.

    Je kunt verklaren waardoor de overheid meer mogelijkheden heeft dan andere actoren om complexe maatschappelijke problemen op te lossen.

    Je kunt bij concrete maatschappelijke problemen uitleggen in welke fase van het proces van politieke besluitvorming deze problemen zich bevinden.

Tegengestelde belangen

boerenprotesten tegen stikstofaanpak overheid

Extinction Rebbellion tegen softe aanpak klimaatverandering overheid/ subsidiering fossiele brandstoffen

Maatschappelijk probleem

4 kenmerken:

1 het gaat groepen mensen aan

2 gevolg van maatschappelijke  veranderingen
3 verschillende meningen over oorzaak/oplossingen
4 vraagt om gemeenschappelijke oplossing

Welke overeenkomsten hebben Farmers Defence Force en Extinction Rebellion?

wie heeft er volgens jou gelijk?

de boeren

de klimaatactivisten

beide

geen van beide

Wat denk jij?

we kunnen er samen uitkomen

alleen de overheid kan er uitkomen

we komen er nooit uit

anders

Gemeenschappelijke oplossing is lastig

1 Actoren hebben waarden en normen die van elkaar verschillen.

2 Actoren hebben tegengestelde belangen.
3 Er is sprake van een collectieve-actieprobleem.

waarom is het lastig om het collectieve actie probleem op te lossen?

Is vapen onder jongeren een maatschappelijk probleem volgens jou?

ja

nee

misschien

geen idee

anders

Zowel de samenleving (ouders/ artsen/ stichtingen als de overheid vonden het een probleem

De politiek grijpt vaker in als het gaat om onze gezondheid. Bijvoorbeeld bij het gebruik van snus

Dus grijpt de overheid in:

En hoe zit het nu met vapen?

sinds 1 januari 2024

de politiek moet nog meer ingrijpen!

😒🙁😐🙂😃

Wat zal volgens jou het effect geweest zijn van deze maatregel?

een afname van 10%

een afname van 25%

een afname van 40%

een afname van 55%

geen afname

we zien straks de daadwerkelijke afname

www.rtl.nl

Het kabinet vindt het niet genoeg en wil  verdere maatregelen.

hoe reageren jongeren daarop?

Deze maatregelen gaan niet helpen

😒🙁😐🙂😃

Zijn de leerlingen het met de jongeren in het filmpje eens dat de verdere maatregelen niet het gewenste effect zullen hebben?

En hoe zit het met vapen?

Bij alleen het smaakjesverbod nam het vapen onder jongeren volgens een onderzoek van het rivm met 40% af. 

van maatschappelijk probleem tot politiek probleem

Een maatschappelijk probleem waarbij de overheid is betrokken of waarvan mensen vinden dat de overheid erbij betrokken moet zijn noemen we een politiek probleem

Het vapen en gebruik van snus zijn van maatschappelijk probleem naar een politiek probleem gegaan

overheid heeft macht

overheid heeft gezag als mensen hun macht accepteren

Wanneer de politiek ingrijpt laten ze zien dat ze macht hebben. Door het gebruik van hun machtsmiddelen

In Nederland hebben we een kleine machtsafstand en dat uit zich vaak in minder gezag van de overheid

Macht en machtsbases

Macht is het vermogen om iets gedaan te krijgen. Een ander te laten doen wat jij wilt.

De factoren waarop macht is gebaseerd noem je de machtsbases/ machtsmiddelen (geld,
functie, ervaring, aantal)

Systeemmodel van Easton

het maken van wetten loopt altijd via dezelfde weg en daar kan je verschillende modellen op loslaten zoals het systeemmodel

poortwachters

parlementaire democratie

Vorm van democratie waarbij burgers via gekozen volksvertegenwoordigers in het parlement invloed hebben op wet- en regelgeving

Civil society

Moet de politiek alle maatschappelijke problemen aanpakken?
Of kan het maatschappelijk middenveld dit ook?
Bijvoorbeeld: kerken, vakbonden en buurtorganisaties

het oplossen van Maatschappelijke problemen zijn niet alleen een verantwoordelijkheid voor de overheid, de burgers hebben ook een taak via het maatschappelijk middenveld