Staatsinrichting van Nederland (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Gisteren:

• Wat doet/mag de Eerste Kamer (niet);
• Wat doet/mag de koning (niet);
• Wie kiezen wij tijdens verkiezingen;

De Tweede Kamer

Het kabinet

De kabinet zit in vak K (van kabinet). Hier zie je Mark Rutte of Hugo de Jonge vaak zitten. Het kabinet zit tegenover de Tweede Kamer. Je kunt zo zien dat de ministers en staatssecretarissen GEEN lid zijn van de Kamer.

De Tweede Kamer

Op deze stoelen zitten de leden van de Tweede Kamer. De stoelen noemen we zetels. Er zijn 150 leden Tweede Kamerleden en dus ook 150 zetels. 

De voorzitter

De voorzitter is een lid van de Tweede Kamer. Op dit moment is dat Khadija Arib (PvdA). Zij leidt de vergaderingen van de Kamer.

De publieke tribune

De vergadeirngen van de Tweede Kamer zijn openbaar. Als je ze wil bijwonen, dan kun je hier zitten. Op deze tribune zitten ook mensen van de pers.

Spreekgestoelte

Vanaf deze spreekstoel kan een Tweede Kamerlid een vraag stellen aan het kabinet of kan hij de andere Kamerleden toespreken.

Interruptiemicrofoon

Bij deze microfoons kunnen Kamerleden een minister of een Kamerlid achter het spreekgestoelte onderbreken (=interrumperen) om een vraag te stellen of om te reageren.

Wie kiezen wij tijdens verkiezingen?

We kiezen leden van de Tweede Kamer tijdens verkiezingen

Vandaag: lesdoelen

• welke taken de Tweede Kamer heeft;
• wat het verschil is tussen het kabinet en de regering.

Trias Politica van Montesquieu

Om een vorst met absolute macht te voorkomen stelde Montequieu voor om de macht in drieën te verdelen:

De wetgevende macht

De uitvoerende macht 

De rechterlijke macht

Trias politica in Nederland

• Het kabinet heeft de taak om het beleid en wetten uit te voeren;
• De Tweede Kamer heeft als taak om wetten te maken en het kabinet te controleren.

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Wetgevende macht

Wat zijn de twee taken van de Tweede Kamer?

1. regeren en controleren
2. controleren en wetten maken
3. uitvoeren en wetten maken
4. regeren en uitvoeren

Bij welke macht(en) uit de Trias Politica passen de taken van de Tweede Kamer?

1. De wetgevende macht
2. De uitvoerende macht
3. De rechterlijke macht
4. Bij alle drie

Taak 1: de wetgevende taak

Een wet is in Nederland pas geldig als de Tweede Kamer (en daarna de Eerste Kamer) met de wet heeft ingestemd;

De Tweede Kamerleden bekijken in een debat of de wet klopt en of die verstandig is. Daarna wordt erover gestemd.

Hoeveel stemmen zijn er nodig om een wet aangenomen te krijgen door de Tweede Kamer?

1. 51 stemmen
2. 76 stemmen
3. 101 stemmen
4. 150 stemmen

Eén partij (bv. de VVD) heeft nooit meer dan de helft van de stemmen.

Welke oplossing is hiervoor gevonden om toch wetten te maken?

75+1

Taak 2: de controlerende taak

De Tweede Kamer heeft het recht om alle besluiten van het kabinet te controleren. 

Voorbeeld: vragenuurtje op dinsdag. Kamerleden kunnen vragen stellen aan een minister (of staatssecretaris) en die MOETEN daarvoor naar de Kamer komen.

Taak 2: de controlerende taak

Onlangs heeft de Tweede Kamer onderzoek gedaan naar de Kinderopvangtoeslag-affaire. Op de foto is Mark Rutte net ondervraagt door de Kamerleden.

Alternatief filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=rMDkzG9yHs8

Vragenrecht

(Je mag het kabinet vragen stellen)

Motierecht

(Je mag een uitspraak doen in de Kamer)

Enquêterecht

(onderzoek naar specifiek onderwerp)

Interpellatierecht

(Je mag iemand in de rede vallen)

Initiatiefrecht

(Je mag zelf wetten maken)

Amendementsrecht

(Je mag wetten veranderen)

Controlerende taak

Wetgevende taak

Verschil tussen de regering en het kabinet.

Wie mist er op de eerste afbeelding?

Maak de zin af:

De koning zit niet in ...

Maak de zin af:

De koning zit niet in het kabinet.

De regering bestaat uit de koning en alle ministers. 

Het kabinet bestaat uit alle ministers en alle staatssecretarissen.

Wat doet een regering en wat doet een kabinet?

Lesdoelen

• wat het verschil is tussen het kabinet en de regering;
• hoe de 'Trias Politica' werkt in de Nederlandse politiek;
• welke taken de Tweede Kamer heeft.