Les 2: H1S2: stoommachine

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Industriële revolutie

Tijdvak 8: Burgers & Stoommachines

1800-1900 (19e eeuw)

H1: ik kan een beeld vormen van de industriële revolutie in de 18e eeuw, door:

S1: Ik kan 3 oorzaken van het ontstaan van de industriële revolutie benoemen. (r) (7.2.1)

S2: Ik kan de invloed van de stoommachine uitleggen. (r) (7.2.3)

Geef 3 oorzaken van het ontstaan van de industriële revolutie.

Situatie:

Stel je voor: je leeft in een wereld waarin de stoommachine nooit is uitgevonden. Het is 1850. Je woont in een stad in Engeland, maar er zijn geen stoomtreinen, geen fabrieken met stoomkracht, en geen stoomschepen.

Opdracht:

In tweetallen bedenken jullie hoe het dagelijks leven er dan uit zou zien. Denk aan:

- Hoe reizen mensen?

- Hoe worden producten gemaakt?

- Hoe ziet werk eruit in de stad en op het platteland?

- Hoe  verspreiden ideeën, mensen en goederen zich?

Schrijf in 5 zinnen op wat er volgens jullie niet mogelijk zou zijn zonder de stoommachine.

Welke invloed zou de stoommachine hebben gehad?

Overleg in tweetallen:


Oorzaak: Uitvinding stoommachine, wat is het gevolg?

Welke verandering qua arbeid bracht de stoommachine met zich mee?

Hoe keken ondernemers/fabriekeigenaren naar de ontwikkeling van de stoommachine?

Hoe keken arbeiders naar de ontwikkeling van de stoommachine?den.

S2: Ik kan de invloed van de stoommachine uitleggen. (r) (7.2.3)

Noteer het antwoord in je aantekeningenschrift, gebruik paragraaf 7.2.3.

Klaar? 7.2: groeiende bevolking en stijgende behoefte - opdracht 1 t/m 8

Stel je voor: je wordt wakker in een klein dorpje in Engeland, ergens rond het jaar 1750. Buiten hoor je geen auto's, geen fabrieken, geen treinen. Je vader werkt op het land, je moeder spint wol thuis, en jij helpt mee met het verzorgen van de dieren. Maar binnen één mensenleven verandert alles. Machines nemen het werk over, steden groeien razendsnel, en het landschap wordt gevuld met rokende schoorstenen en spoorlijnen.

Vandaag duiken we in de industriële revolutie – een periode waarin de wereld op zijn kop werd gezet. Maar waarom gebeurde dit juist in Engeland? Wat betekende dit voor gewone mensen zoals jij en ik? En hoe veranderde dit de manier waarop we werken, wonen en denken?

Schrijf in tweetallen op hoe jouw leven in 1750 zou veranderen doordat machines al het werk overnemen. Wat gebeurt er met het landschap, je werk, je familie?

“Stel je voor dat je in 1800 leeft en je ouders vertellen dat je niet meer op het land hoeft te werken, maar in een fabriek in de stad. Wat zou je doen?”

Laat leerlingen kort in tweetallen overleggen. Daarna bespreek je klassikaal: wat waren de voor- en nadelen van deze verandering?

Het boerenleven was in heel Europa armoedig en zwaar, ondanks de mogelijkheden die in de middeleeuwen waren ontstaan om wat extra te verdienen. Ook in Engeland was dit zo. Als een boer aan een weefgetouw kon komen, kon de familie in de winter laken of linnen produceren. De geweven stoffen werden per stuk afgeleverd aan een koopman en ook per stuk afgerekend. Dit werd stukloon genoemd. Dat lijkt voordelig, omdat hard werken werd beloond, maar in de praktijk was het nadelig voor het boerengezin. De prijs die per stuk weefsel betaald werd, was namelijk afhankelijk van de markt. Thuis produceren van textiel wordt huisnijverheid genoemd.

In de achttiende eeuw groeide de vraag naar kleding door de bevolkingsgroei en de economische groei. Ook op dit terrein gingen uitvinders aan de slag. Uitvinders wilden de productie van kleding makkelijker maken. In 1733 presenteerde John Kay een vernieuwing in het weven: de schietspoel. Hierdoor ging het weven twee keer zo snel. Door het succes van de schietspoel kwam er meer vraag naar draad om mee te weven. Vanaf 1760 kon vervolgens het traditionele spinnenwiel worden ingeruild voor de Spinning Jenny, een uitvinding van Hargreaves. Dit met de hand aangedreven apparaat was zo klein dat het in een huiskamer of schuurtje kon staan. Maar de ontwikkelingen gingen snel, want slechts een paar jaar later verbeterde Richard Arkwright deze machine met een waterrad voor de aandrijving. Het waterframe zorgde voor een nog grotere productie van draad, maar had een groot nadeel: het had stromend water en veel ruimte nodig. Zo maakte de huisnijverheid langzaam plaats voor fabrieken. In deze gebouwen konden namelijk de grote machines voor textielproductie staan.

Welke verschillen zie je?

van kleinschalige handmatige productie in de huisnijverheid...

naar grootschalige machinale  massaproductie in fabrieken.

S1: ik kan 3 oorzaken benoemen van de industriële revolutie. (r)

Waarom een industriële revolutie?

1. Verbetering landbouw -> Bevolkingsgroei.🌾🍞🧑‍🤝‍🧑
2. Aantal arbeidskrachten nam toe (boer -> stad).👨‍🌾🧑‍🏭
3. Goedkope grondstoffen (katoen) uit koloniën.🚢
4. Grote voorraden steenkool en ijzererts.⛏️
5. Uitvinding nieuwe machines. --> stoommachine🚂
   Klaar? 7.2: groeiende bevolking en stijgende behoefte - opdracht 1 t/m 8

Verder:

Tijd voor geschiedenis 

Gevolgen

Waar zorgde de industriële revolutie voor?
1.  Er komt een betere infrastructuur wegen, kanalen, 

    spoorlijnen.🚂🚢
2. Industriële samenleving: van boer naar 

    fabrieksarbeider.👨‍🌾🧑‍🏭

    -> Snelle groei steden (Leicester, Birmingham etc.).

3. Zware luchtverontreiniging (schadelijke roet). 🏭☠️

Vóór de industriële revolutie

Na de industriële revolutie