Taalkunde les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Taalkunde les 4

De Nederlandse Spelling 

Leerdoel:

Ik weet hoe de officiële Nederlandse spelling tot stand is gekomen en welke opvattingen er over spelling zijn.

Agenda

5 min: voorkennis

10 min: uitleg + filmpje

20 min: zelf werken aan opdrachten 

45 min: werken aan taalkundig onderzoek 

5 min: afsluiting

Voorkennis

Waar hadden we het vorige les over?

Schrijf in 1 minuut zo veel mogelijk op. 

Spellingregels of spelregels?

- Onze spelling is bedacht (zon of son?)

- De overheid / binnen school moet je je hier aan houden

- Toch kun je niet zonder 'straf' de regels overtreden 

Spellingregels of spelregels?

- Vergelijk onze spellingregels met een dresscode

- Je professionele of sociale status kan eronder lijden als je je er niet aan houdt

- Je beoordeelt mensen vaak op hun spelling

- Doen jullie ook bij mij ;) als je de kans krijgt 

Verschillende spellingregels

Spelling is vaak veranderd door de eeuwen heen. 

Jaren '70: Aksiegroep Spellingvereenvaudiging 

Nooit meer -d of -dt

Nooit meer ou maar au

Alleen nog maar ij (en geen ei)

Paar jaar later: alleen nog maar klank leidend maken. Maar werkt dit wel? Melk of melluk?

Blijf van de spelling af!

Al die nieuwe regels zorgen alleen maar voor nieuwe verwarringen.

Spelling = gewenning. 

Bovendien hebben we woordbeelden

(je herkent een woord al voor je het leest)

één hont, twee honden

Maar..... toch wat houvast:

Klank

Ingeperkt door:

1. Beginsel van gelijkvormingheid (goet - goede)

2. Beginsel van etymologie (herkomst van het woord)

e-mail, affaire, boulevard, keepen

Spelling = menselijk

Dus....

Niet logisch en niet consequent! 

Aan de slag 

Maak de volgende opdrachten op blz. 18/19 van je werkboek:

Havo:

1, 2, 3, 8, 10, 13

Vwo: 

1, 2, 5, 6, 7, 12, 13

Taalkundig onderzoek

Pak je taalkundig onderzoek-boekje erbij. 

Jullie mogen de komende 45 minuten werken aan jullie eerste onderzoekjes. 

- Maak een taakverdeling

- Verzamel informatie

- Maak een bouwplan

Lever je eerste onderzoek(en) vrijdag bij mij in voor tips. 

Afsluiting

Wat heb je geleerd?

Exit ticket:

- Schrijf twee dingen op die je al wist

- Schrijf twee dingen op die je nog niet wist

- Benoem wat je nog wil leren