Les 6 - 1 vwo

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

• Tas op de grond
• Boeken op tafel
• Telefoon in de tas of eigen tas

https://classroom.google.com/u/0/c/NDI4MzcwODQxNjVa/a/MzgxNTEyNzMyMzha/submissions/by-status/and-sort-last-name/done

Tekenopdracht in Tweetallen: Teken in vier verschillende vakken:

- Pangea en benoem de continenten

- Opbouw van de aarde en benoem de onderdelen van de aarde

- Hypo- en epicentrum 

- Vulkaan en geef aan waar je de pyroclastische stroom tegenkomt

Herhalingsvragen

Vragen?

• Wat is schaal van Richter?
• Hiermee wordt kracht van een aardbeving aangegeven 
• Welke bewegingen maken de platen?
• Convergentie, divergentie, transform
• Wat is een breuklijn?
• Grenzen tussen twee platen van de aardkorst

Vragen?

• Uit welke drie onderdelen bestaat de aarde?
• aardkorst, aardmantel, aardkern 
• Wat is pangea?
• Supercontinent
• Wat is hypocentrum?
• De plek in de aardkorst waar de aardbeving ontstaat

Vragen?

• Wat is een trog?
• Een langwerpige kuil in de zeebodem, op plekken waar de oceanische korst onder een continentale korst geduwd wordt 
• Wat is een pyroclastische stroom?
• Een gloedwolk van hete gassen, as en stof die bij een vulkaanuitbarsting met hoge snelheid de helling af komt en onderweg alles verschroeit.
• Hoe ontstaat een tsunami?
• Vloedgolf ontstaat door een aardbeving in de zeebodem.

Programma:

1.1 De aardkorst verschuift

1.2 Aardbevingen

1.3 Vulkanisme

1.4 Tsunami's

H1. Aarde in beweging

Waarom willen we dit weten?

Natuurrampen altijd in het nieuws

Aarde is voortdurend in beweging. Dat leidt tot gebergtevorming, aardbevingen, vukanisme en tsunami's

§1 De aardkorst verschuift

Platentektoniek

De aarde is opgebouwd uit drie delen:

• Aardkern
  
• Aardmantel
  
• Aardkorst
  

De stukken aardkorst worden platen genoemd.

Het bewegen van platen = platentektoniek.

Waarom verschuiven de platen?

Convectiestromen 

Het stromende, taaie, vloeibare gesteente. 

De werking van platentektoniek (Bron 6 in je boek)

Ruimtelijke gevolgen platentektoniek

50 miljoen jaar geleden zat Italië nog vast aan Afrika:

• Tussen Italië en Europa lag oceaan
• Alpen bestonden nog niet

Aardkorst van Afrika schuift naar het noorden, daardoor:

• zee smaller
• zeebodem komt klem te zitten
• gesteentelagen worden omhooggeduwd
• de Alpen ontstaan

§2 Aardbevingen

Waar ontstaan aardbevingen?

Waarom daar?

https://grotebosatlas55.online.noordhoff.nl/Login?returnurl=%2f

Hoe ontstaat een aardbeving?

• Twee aardplaten botsen
  
• Gasboringen
  

Epicentrum en hypocentrum

Op de plek waar twee aardplaten elkaar raken, ontstaat de beving. We noemen dit het hypocentrum. Een ander woord is aardbevingshaard. 

De plek aan het aardoppervlak waar we de aardbeving het sterkste voelen, heet het epicentrum. Op een kaart zie je vaak het epicentrum.

Je ziet hier een kaartje van aardbevingen in Mexico, september 2017.

Het epicentrum van elke aardbeving is weergegeven op de kaart.

Schaal van Richter

Op de Schaal van Richter meten we de kracht van een aardbeving.

Elk volgend getal geeft aan dat de beving 10x zo zwaar is.

Een seismoloog is iemand die aardbevingen onderzoek.

Naast de Schaal van Richter, is er de Mercalli schaal. Deze geeft aan hoeveel schade er is door een aardbeving. Kun je bedenken in welk geval een aardbeving met 8,1 op de Schaal van Richter, toch laag kan scoren op de Mercalli schaal?

§3

• Wat is vulkanisme?
• Waar en waarom juist daar?

Waarom komen op plaatsen waar aardbevingen ontstaan ook vulmanen voor?

Ontstaan vulkaan

1. Gesteente oceaanbodem wordt mantel ingeduwd, ontstaat een trog.
2. Gesteente smelt, magma ontstaat
3. Verhit materiaal is lichter dan omgeving
4. verhit materiaal wil omhoog
5. te hoge druk uitbarsting
6. magma wordt lava en verlaat via de krater de vulkaan

Vulkanen in oceaan:

• twee delen oceaanbodem uit elkaar
• kier in aarkorst
• opgevuld met heet gesteente (lava)
• lava stolt
• Ontstaan van nieuw stukje oceaanbodem
• Midoceanische rug = soort van langgerekte berg op de oceaanbodem

Maken: §4 opg. 1, 2, 4, 7, 8 (Zs)

Klaar? Verder werken portfolio opdrachten (Zs)

Bespreken: §4 opg. 1, 2, 4, 7, 8 (Zs)

Samenwerken

Aan de slag: In tweetallen

1. Lees  em maak kanto opdracht

2. Klaar? Vinger omhoog. Extra opdracht

Verdiepen

Aan de slag: Zs

1. Maken par. Herhaling Wereld - blz 16+17 (alle opdr.

2. Klaar? werken aan portfolio opdrachten

Huiswerk: 30 okt.

• Maken: herhaling wereld (Blz. 16+17)
• Leren: 1.1 t/m 1.4. Volgende week oefentoets + Bespreken

Geleerd?