Tijdvak 2 introductie H4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

blok 3

Tot nu toe

leerdoel:

Ik kan beschrijven in welke stappen de mensheid overging van een bestaan als jagers-verzamelaars naar een bestaan in stedelijke gemeenschappen.

terugblik blok 2

maak een oorzaak-gevolg keten

1. sociale hiërarchie 
2. ontstaan sedentaire levenswijze
3. meer voedsel door landbouw
4. specialisatie en ontstaan van beroepen
5. polytheïsme
6. mensen gaan land als bezit zien
7. groei wereldbevolking 
8. agrarische revolutie
9. ontstaan steden

1.3 De ontwikkeling van staten, wetenschap en filosofie

leerdoel:

Ik kan uitleggen hoe staten ontstonden en hoe zich daar wetenschap en filosofie ontwikkelden

Hoe ontstonden staten?

• stadstaat > staat met centraal bestuur > expansie > imperium
• bestuur door een koning > m.b.v. militairen, ambtenaren (belastingen), priesters, rechtspraak > schrift nodig
• uitzondering: Athene > democratie > rol burgers

De ontwikkeling van wetenschap en filosofie

Griekse filosofie

Denken over:

• de natuur > hoe kun je natuurverschijnselen verklaren?
• het goede > wat is goed gedrag?
• politiek > hoe moet je een (stad)staat besturen?

1.3 De ontwikkeling van staten, wetenschap en filosofie

• maken opdracht 6, 8, 9 en 10 van 1.3 van leerroute 2

uitleg+vragen bij bron 5 en 7:

• geschreven of ongeschreven?
  
• primair of secundair?
• betrouwbaar?

1.3 De ontwikkeling van staten, wetenschap en filosofie

leerdoel:

Ik kan uitleggen hoe staten ontstonden en hoe zich daar wetenschap en filosofie ontwikkelden

Blok 4

Terugblik Griekenland

leerdoel:

Ik kan uitleggen hoe staten ontstonden en hoe zich daar wetenschap en filosofie ontwikkelden

Bron 5 van 1.3:

• Leefde Darius in de prehistorie? Leg je antwoord uit.
• Is het Perzische rijk een aristocratie, democratie of monarchie? Leg je antwoord uit.

1.4 Monotheïstische religies in het Romeinse Rijk en daarna

Leerdoel:

Ik kan enkele belangrijke kenmerken noemen van het jodendom, het christendom en de islam.

Het Romeinse Rijk

• stadstaat Rome 750 v. Chr.  > expansie >  Imperium Romanum > agrarisch-urbane samenleving
• Monarchie > Republiek > Keizerrijk
• Vanaf 400 n. Chr. > West-Romeinse Rijk verzwakt door volksverhuizingen en valt uiteen in Germaanse koninkrijken > terug naar agrarische samenleving

religieuze verschillen in het Romeinse Rijk:

polytheïsme - jodendom - christendom 

Na de val van het Romeinse Rijk:

islam

Ontwikkeling van het jodendom en christendom als eerste monotheïstische godsdiensten

Monotheïsme

Jodendom

Christendom

Van sekte tot staatsgodsdienst

Davidster jodendom

Kruisiging christendom

Halve maan met ster islam

Na de val van het Romeinse 

Rijk: islam

1.4 Ontstaan van monotheïstische religies 

Maak in je schrift een tabel met drie kolommen (jodendom – christendom – islam) en vergelijk de religies op de volgende punten:

1. Heilig boek(en)

2. Centrale figuur

3. Plaats van aanbidding

4. Belangrijkste rituelen/regels 

5. Twee overeenkomsten

Gebruik paragraaf 1.4

1.4 Monotheïstische religies in het Romeinse Rijk 

Leerdoel:

Ik kan enkele belangrijke kenmerken noemen van het jodendom, het christendom en de islam.

extra materiaal

Klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur

Romeinen nemen veel van de Griekse architectuur, kunst 

en filosofie over

Bijvoorbeeld:

drie zuiltypen

Dorisch     Ionisch     Korinthisch

Triomfzuil van Trajanus (98-117)

Strijd tegen de Daciers

In de les 

Aan de slag met bron E.  Beantwoord de volgende vragen:

a. Wat voor soort bron is het?

b. Waar is de bron gemaakt?

c. Wanneer is de bron gemaakt?

d. Wie heeft de bron gemaakt?

e. Welk(e) kenmerkend(e) aspect(en) hoort(horen) bij de bron?

f. Is de bron representatief? Waarom wel/niet?

g. Is de bron betrouwbaar? Waarom wel/niet?

Romanisering in NL

Einde West-Romeinse Rijk en gevolgen

• West-Romeinse Rijk verzwakt
• Volksverhuizingen
• Valt uiteen in Germaanse koninkrijken
• Steden worden kleine dorpen
• Wegen worden niet meer onderhouden
• Handel en nijverheid namen sterk af