Hoofdstuk 8

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Voorbeelden arbeidsverdeling

• externe arbeidsverdeling (andere bedrijven)
• interne arbeidsverdeling (binnen één bedrijf)
• geografische arbeidsverdeling (binnen één land)
• internationale arbeidsverdeling (over de hele wereld)

Arbeidsverdeling

Internationale arbeidsverdeling

Arbeidsverdeling

• Arbeidsverdeling = iedereen doet zijn of haar eigen werk (taken)
• Kun jij een voorbeeld noemen van arbeidsverdeling op school?
• Waarom is arbeidsverdeling belangrijk?

Arbeidsverdeling

• De verdeling van werkzaamheden over verschillende personen, bedrijven of instellingen.
• tussen gezinsleden;
• tussen de werkenden in een bedrijf (er zijn bijvoorbeeld leidinggevende en uitvoerende functies);
• tussen verschillende bedrijven;
• tussen gezinnen, bedrijven en de overheid. Voordelen van arbeidsverdeling:
• groei van de productie; 
• groei van de inkomens;
• meer welvaart.
  

Kies 2 gevolgen van arbeidsverdeling:

1. De arbeidsomstandigheden verbeteren
2. De arbeidsproductiviteit stijgt
3. De arbeidsproductiviteit daalt
4. Bedrijven worden afhankelijk van elkaar

Bedrijf, gezin en overheid

Overheid zorgt voor voorzieningen (onderwijs, veiligheid, schoon milieu).

Overheid doet dit i.s.m. gezinnen en bedrijven

Arbeidsverdeling tussen gezinnen, bedrijven en overheid

Verschillen vroeger en nu?

Arbeidsproductiviteit

Stel ik bak in 2 uur 10 frikandellen --> de arbeidsproductiviteit per uur is dan 10 : 2 = 5

Maar stel dat ik nu een manier heb gevonden dat ik meer kan bakken

Nu bak ik in 2 uur 14 frikandellen --> de arbeidsproductiviteit per uur is dan 14 :2 = 7

In dezelfde tijd produceer ik meer!

Arbeidsproductiviteit

Arbeidsproductiviteit is de productie per werknemer in een bepaalde tijd.

Bedrijven willen het liefst een zo hoog mogelijke arbeidsproductiviteit.

Waarom is een hogere arbeidsproductiviteit voordelig?

Arbeidsjaren

1 arbeidsjaar = 1 voltijd baan

1 arbeidsjaar = 2 deeltijd banen

Met een arbeidsjaar kun je de werkgelegenheid meten

Mechanisatie en automatisering

•Mechanisatie: mensen worden vervangen door machines

•Automatisering: mensen worden vervangen door computers

•Hierdoor is minder personeel nodig à de werkloosheid stijgt

In Drimmelen, Noord-Brabant, zijn Bart en Klazien de hardwerkende eigenaren van boerderijcamping De Groene Hoeve. Het bedrijf heeft 30 kampeerplaatsen en 10 vakantiehuisjes. De Groene Hoeve heeft een heel goed jaar achter de rug. Er waren meer gasten en overnachtingen dan ooit tevoren. Bart en Klazien hebben dat voor elkaar gekregen met minder personeel.
Welke conclusie is juist?

1. de arbeidsproductiviteit per jaar is gedaald
2. de arbeidsproductiviteit per jaar is gelijk gebleven
3. de arbeidsproductiviteit per jaar is gestegen.

1. door robotisering heeft bedrijf veel minder personeel nodig
2. er bestaan hotels waar robots het werk doen

1. beide beweringen zijn juist
2. beide beweringen zijn onjuist
3. alleen bewering 1 is juist
4. alleen bewering 2 is juist

Geef een voorbeeld van een innovatie. Leg uit waarom dit een innovatie is.

leg uit dat innovatie kan zorgen voor een hogere arbeidsproductiviteit

Omzet & Afzet

Het totaalbedrag dat je met de verkopen ontvangt, is de omzet.

Het aantal producten dat je verkocht hebt, is de afzet.

Omzet = afzet x verkoopprijs

Bedrijven streven naar een hoge arbeidsproductiviteit. De arbeidsproductiviteit kan toenemen door:

1. scholing
2. prestatieloon
3. verbeteren van arbeidsomstandigheden
4. Alle antwoorden zijn goed,

reorganisatie

Een reorganisatie is een ingrijpende verandering binnen een organisatie, waarbij de structuur, processen of werkwijzen worden aangepast. Dit kan leiden tot het samenvoegen of splitsen van afdelingen, het wijzigen van functies of zelfs tot ontslagen. 

Wat gebeurt er met de arbeidsproductiviteit na een reorganisatie?

Waarom kunnen bedrijven hun concurrentiepositie verbeteren door innovatie?

1. Ze kunnen goedkoper produceren door innovatie
2. De kwaliteit van producten kunnen verbeteren door innovatie
3. Innovatie zorgt voor meer concurrentie.
4. Geen van alle

Marktonderzoek

Wat is marktonderzoek?
Door marktonderzoek leer je wat jouw doelgroep wil, wat er in de markt speelt (ontwikkelingen) en hoe groot de markt is. 

Onderzoek om de markt in kaart te brengen voor jouw product.

Uitspraak 1: Door marktonderzoek komen producenten erachter wat consumenten willen. Door innovatie is het mogelijk om meer wensen van de consument te vervullen.
Uitspraak 2: Innovatie zorgt voor nieuwe eindproducten, marktonderzoek zorgt ervoor dat deze nieuwe producten goed verkoopbaar zijn.
Welke uitspraak is juist?

1. Alleen uitspraak 1
2. Alleen uitspraak 2
3. Beide uitspraken
4. Geen van beide uitspraken

Marktaandeel

Marktaandeel

1. Hoe groot was het marktaandeel van Samsung?
2. Hoe groot was het marktaandeel van LG?

Bereken het marktaandeel van deStreekBox.

1. 10%
2. 4%
3. 5%
4. 50%

Indexcijfers

Berekeningen indexcijfers:

Indexcijfer berekenen?

• (getal van nieuw jaar : getal van het basisjaar) × 100 = indexcijfer.

• Wat is indexcijfer van 2015 en 2016?

Marktvorm

Er zijn verschillende marktvormen.

• Hoeveel aanbieders zijn er?
• Hoeveel vragers zijn er?
• Zijn de producten verschillend of hetzelfde?

Marktvorm:

Hoeveel macht heeft de producent.

Hoeveel macht heeft de consument.

Deze marktvorm kent slechts één aanbieder.
Hier is sprake van de volgende marktvorm:

1. Monopolie
2. Oligopolie
3. Monopolistische concurrentie
4. Polypolie of volledige mededinging

Marktvorm?

1. Monopolie
2. Oligopolie
3. Monopolistische concurrentie
4. Volkomen concurrentie

Homogeen of heterogeen product?

1. Homogeen product
2. Heterogeen product

Is dit een homogeen of heterogeen product?

1. Homogeen
2. Heterogeen

Een spijkerbroek is een: homogeen/heterogeen product.

1. Heterogeen product
2. Homogeen product

Fusie

Bij een fusie vormen twee bedrijven samen 1 nieuw bedrijf. 

Wat zijn de voordelen?

De grote telefoonmerken Apple, Huwai en Samsung willen fuseren.

Zal dit volgens de regels van de collectieve sector mogen?











Apple, Samsung en Huwai willen een fusie vormen.


Zal dit volgens de regels mogen?

1. Ja, zowel Apple, Huwai en Samsung hebben macht
2. Nee, hierdoor wordt de concurrentie op de telefoonmarkt beperkt
3. Ja, want de telefoonmerken mogen het zelf bepalen
4. Nee, want dit zal nadelig zijn voor de consument

Heterogeen product/dienst: In de ogen van de consument zijn ze NIET gelijk. Vb. auto, kleding, cola

Homogeen product/dienst: In de ogen van de consument zijn ze WEL gelijk. Vb. olie, energie, suiker.

Transparante markt: alle kopers en verkopers zijn volledig op de hoogte zijn van alle omstandigheden die de koop en verkoop beïnvloeden. Vb. Je weet wie welk product verkoopt en hoeveel, én voor welke prijs.

                                     invloed op de prijs

--                               -                       +                            ++

Marktvormen

Van welke marktvorm is sprake bij de markt van kleding? Geef een aantal kenmerken van deze marktvorm.

Monopolistische concurrentie

1. Veel aanbieders en een heterogeen product
2. Veel aanbieders en een homogeen product
3. Eén aanbieder en een homogeen product
4. Weinig aanbieders en een homogeen product

Onderbezetting & bezettingsgraad

Formule onderbezetting:

Totale productie - Werkelijke productie

Formule onderbezettingsgraad:

Onderbezetting : Totale productie x 100

Een bedrijf kan 30.000 stuks maken. Ze maken echter maar 25.500 stuks.
Wat is de bezettingsgraad?

1. 25.500 : 30.000 x 100
2. 4.500 : 30.000 x 100
3. 30.000 : 25.500 x 100
4. 4.500 : 30.000 x 100

Waardoor kan onderbezetting groter worden? Kies het juiste antwoord.

1. Als de productiecapaciteit gelijk blijft, maar de vraag naar producten afneemt
2. Als de productiecapaciteit gelijk blijft, maar de vraag naar producten toeneemt
3. Als de productiecapaciteit afneemt, maar de vraag naar producten gelijk blijft
4. Als zowel de productiecapaciteit als de vraag gelijk blijven

Wat houdt onderbezetting in?

1. Is het verschil tussen de productiecapiciteit en de werkelijke productie
2. Er wordt minder geproduceerd dan mogelijk is
3. Er is niet genoeg werk
4. Alle gegeven antwoorden zijn juist

werkelijke productie = 5.000
Productiecapaciteit = 5.500
Onderbezetting = ...

1. 1,5
2. 500
3. 10.500

Een fietsenfabriek heeft een productiecapaciteit van 50 fietsen per dag. Er worden 40 fietsen geproduceerd.

Bereken de bezettingsgraad.( op hele procenten)