PO | Voorbereidingsles | Jacob Lawrence

• Kunst
• Burgerschap
• Basisschool
• Groep 5-8

Introduction

Maak kennis met kunstenaar Jacob Lawrence en de onderwerpen van zijn verhalende schilderijen: over het dagelijks leven, de Afrikaans-Amerikaanse geschiedenis en helden die daarin een belangrijke rol spelen.

Instructions

Deze LessonUp bestaat uit de volgende onderdelen:

• Voorbereidingsles vóór het bezoek 
• Duur: 30 minuten

• Verwerkingsles na het bezoek
• Duur: 30 - 60 minuten

Jacob Lawrence

Vertel binnenkort brengen jullie een bezoek aan Kunsthal KAdE. Daar maak je kennis met het werk van de Afrikaans-Amerikaanse kunstenaar Jacob Lawrence. 

* Let op
In één uur tijd is het onmogelijk om alle kunstwerken te zien tijdens de rondleiding in de kunsthal. De museumdocent kiest er een aantal uit om van dichtbij te bekijken en bespreken.

Over de kunstenaar

Vraag
Op deze foto zie je kunstenaar Jacob Lawrence aan het werk in zijn studio. Laat de leerlingen omschrijven wat ze zien op de foto. 

Wat kom je al te weten over de kunstenaar? Welke materialen gebruikt hij? Wat voor kunstwerken denken jullie dat hij maakt?

Vertel
Jacob Lawrence was naast kunstenaar ook een echte storyteller. Hij schilderde verhalen over de Afrikaans-Amerikaanse geschiedenis, over belangrijke dingen die daarin gebeurden en over 'helden'. Hij schilderde ook over het dagelijks leven in Harlem, de wijk waar hij woonde. 

Bekijk

Kijk naar de video waarin jullie de kunstenaar als klein jongetje leren kennen. Toen hij 13 jaar oud was verhuisde hij naar de wijk Harlem in Amerika. In de video ontdek je zijn ervaringen en hoe hij naar Harlem kijkt als inspiratie voor zijn kunstwerken. 

Bespreek

- Wat hebben jullie gezien in de video?

Noem samen zoveel mogelijk dingen op.

 

- Wat zijn jullie te weten gekomen over de wijk waarin Jacob woont? Wat is het voor wijk? Wie wonen er allemaal?

- Kunnen jullie ook vertellen wat je te weten bent gekomen over Jacob zelf? En over de kunstwerken die hij maakt?

Tip: de video is in het Engels met NL ondertiteling. Laat de leerlingen vooral goed kijken naar wat ze zien en pauzeer eventueel de video om samen te vatten wat er verteld wordt.

Over de geschiedenis

Vertel
Jacob Lawrence schilderde veel belangrijke momenten uit de Afrikaans-Amerikaanse geschiedenis. Een van misschien wel de belangrijkste gebeurtenissen was de 'Grote Migratie'. 

Er was in het Zuiden van Amerika veel geweld en racisme. Racisme betekent dat mensen ongelijk behandeld worden vanwege hun huidskleur of afkomst. Met de kans op een beter leven verhuisden daarom meer dan een miljoen Afrikaans-Amerikanen van het Zuiden naar het Noorden van Amerika. 

Veel mensen kwamen terecht in onder andere Harlem in New York. De wijk die je net hebt leren kennen in de video.

Bespreek en vraag

Jacob Lawrence schilderde een serie van 60 werken waarin hij het verhaal vertelde van deze 'Grote Migratie' (de grote verhuizing). Hier zie je daar één deel van:

- Wat zien jullie allemaal op het schilderij?
- Waar zijn de mensen naartoe onderweg?
- Hoe zou het zijn om naar een totaal nieuwe plek te verhuizen en alles achter te laten? 

Maar ook in het Noorden van Amerika was er sprake van discriminatie, mensen werden buiten gesloten. 

De treinen zaten vol met mensen die de reis maakten van het Zuiden naar het Noorden met hoop op een ander leven. 

Brieven van familieleden vertelden over het betere leven in het Noorden.

Doen
De kunstenaar vertelde in maar liefst 60 werken het verhaal van de grote verhuizing. Hier zie je drie van deze werken met allemaal een eigen boodschap. Bekijk de kunstwerken en de omschrijvende teksten. Welk kunstwerk past bij welke tekst?

Verbind het kunstwerk door het te slepen naar het volgens jullie bijpassende tekstje (of trek er een lijn tussen als je de les klassikaal geeft). Bespreek de opdracht na. Wat ben je nu nog meer te weten gekomen over de grote migratie?

Het dagelijks leven

Vertel
Tijdens de grote verhuizing waar we het net over hebben gehad verhuisden er ook zo'n 175.000 mensen naar Harlem. Het werd een mengelmoes van mensen met verschillende achtergronden die samen een nieuwe cultuur vormden. 

In Harlem zag je overal om je heen en in de huizen zag je veel kleuren en patronen. Dat was een goedkope manier om een woning toch ‘warm’ en gezellig te maken en hiermee het verval een beetje te 'verstoppen', want er was weinig geld. 

Bekijk dit werk en bespreek
Jacob Lawrence schilderde het dagelijks leven. Hier zie je ook een straatbeeld. 

- Wat zien jullie allemaal?
- Wat valt je op aan de kleuren?

- En wat voor patronen kun je vinden?
- Kun je ook iets zeggen over de sfeer in deze wijk of straat? 

Over helden

Vertel
Helden is een terugkerend thema in de werken van Jacob Lawrence. Hij schilderde meerdere series over historische helden: Harriet Tubman werd gezien als held omdat ze veel tot slaaf gemaakten hielp te ontsnappen.

Je ziet hier een portret van haar en een schilderij dat de kunstenaar van haar maakte. Bekijk het schilderij:

- Welk figuur denken jullie dat Harriet op het schilderij is? 
- Wat komen jullie te weten over Harriet door naar het schilderij te kijken? 
- Wat gebeurt er verder allemaal op het schilderij? 
- Kun je ook iets vertellen over hoe de mensen op dit schilderij kijken? Hoe voelen ze zich? 

Tip! Klik op het oogje om een andere versie van het schilderij te bekijken. 

Underground Railroad

Station Masters waren verantwoordelijk voor de veilige plekken en huizen. Zij deden alsof de ontsnapte mensen hun eigen slaven waren tot het weer veilig was om naar de volgende veilige locatie gebracht te worden. Conducteurs, zoals Harriet Tubman, brachten ontsnapte mensen vervolgens van locatie naar locatie. 

Vertel
Ook hier zie je Harriet weer afgebeeld door Jacob Lawrence. Geboren in slavernij, wist Harriet Tubman zelf te ontsnappen en waagde ze daarna alles om meerdere keren terug te gaan naar het Zuiden van Amerika om anderen te bevrijden. Ze maakte hierbij gebruik van de Underground Railroad: een netwerk van geheime routes en schuilplaatsen. 

Tip: klik op het vraagteken om meer te leren over deze schuilplaatsen. Zo'n veilige plek zie je ook rechts afgebeeld. 

Je hebt nu al even kort kennis gemaakt met Jacob Lawrence en zijn werk over: het dagelijks leven, de geschiedenis, helden als Harriet Tubman. 

Heb je nog vragen? Neem ze mee, dan kan de museumdocent ze beantwoorden tijdens de rondleiding!

Tot snel!

Tot snel in Kunsthal KAdE!

Let op!

Dit is een verwerkingsles voor ná het bezoek aan Kunsthal KAdE waarin je je eigen verhalen gaat schrijven over jouw helden, net zoals Jacob Lawrence met zijn kunstwerken verhalen vertelde over de helden van zijn tijd.

Vertel
Jacob Lawrence haalde inspiratie uit zijn dagelijks leven, zijn buurt en de mensen om hem heen. Zijn werk gaat vaak over mensen die het verschil maken: gewone mensen die iets bijzonders betekenen voor hun omgeving.

Vertel
Jacob Lawrence schilderde ook veel helden. Mensen die goede, belangrijke of dappere dingen hebben gedaan om anderen te helpen. 

Hier zie je een aantal van die helden. Met deze helden heb je misschien al eerder kennisgemaakt in de voorbereidende les of tijdens je bezoek aan de tentoonstelling in de kunsthal. Wat maakt dat zij 'helden' zijn of als helden gezien worden door anderen?

Wie vind jij dat anderen zouden moeten kennen? En waarom? 

Wat maakt volgens jou een echte held?

Wie vind jij echt een held?

Vertel
Denk eens na: hoe ziet jouw buurt, gemeenschap of cultuur eruit? En wie zijn de mensen die daarin het verschil maken? Misschien is dat je oma die altijd luistert, een buurman die anderen graag helpt, een vriend die je moed geeft, een artiest of rolmodel die je inspireert of iemand die op zijn eigen manier een held is voor jou of je omgeving.

Bespreek de vragen in de slide met elkaar. Wie zijn jullie helden? Laat leerlingen via de volgende slide hun helden delen of bespreek klassikaal en schrijf mee op het bord. 

Vertel jouw verhaal.
Over jouw held.

Bespreek de ingevulde antwoorden.

Je weet nu wie jullie helden zijn: je moeder, een klasgenoot, een artiest, een docent, een kunstenaar, een vriend...

Doen

Kies nu één vorm om je verhaal over jouw held te delen. Denk aan: een rap, gedicht, verhaal, gesproken audio, video opnemen, spoken word of andere verhalende vorm. Ga aan de slag! 

Aan de slag!

Laat met een gedicht, verhaal, rap of video zien wat heldendom betekent voor jou. Net zoals Jacob Lawrence dat deed met zijn schilderijen. Deelname aan de wedstrijd is natuurlijk niet verplicht, je kan de verwerkingsles ook maken en de verhalen niet inzenden. 

Meedoen aan de wedstrijd?

🎤 Thema: Jouw held(en)

 📅 📬 Inzenden: van 1 september t/m 20 november. Vul het formulier in op de website, scan de QR code of mail naar [e-mail]. 

Meedoen: https://www.kunsthalkade.nl/nl/activiteiten/storyawards/.

 🏆 Prijsuitreiking: 10 december
- met toffe prijzen!