Biomoleculen 1

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 1

Waar denk je aan bij de
term biomoleculen

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet ik:

• wat koolwaterstoffen zijn
• waar koolhydraten uit zijn gebouwd.
• wat mono, di en polysachariden zijn en voor dienen.

Wat zijn de 4 groepen biomoleculen?

Welk element komt voor in elk biomolecuul?

1. fosfaat
2. koolstof
3. stikstof
4. zwavel

In de natuur komt een enorm aantal koolwaterstoffen voor!

Koolhydraten (planten  zetmeel, hout, katoen)

Lipiden (planten  olie en vet)

Eiwitten (dieren  melk en vlees)

En: fossiele brandstoffen

koolwaterstofverbindingen die zijn ontstaan uit resten van plantaardig en dierlijk materiaal uit het verleden. 

(aardgas, aardolie en steenkool)

Condensatie

Wat gebeurt er: Twee kleine deeltjes (moleculen) worden aan elkaar vastgemaakt.

Wat komt vrij: Er komt water vrij (H₂O).

Voorbeeld:

Glucose + Glucose → Maltose + Water

→ Twee suikermoleculen vormen samen een grotere suiker, en er komt water vrij.

Hydrolyse

Wat gebeurt er: Een groot molecuul wordt afgebroken in kleinere stukjes.

Wat is nodig: Er is water nodig om de binding te verbreken.

Voorbeeld:

Maltose + Water → Glucose + Glucose

→ Door water toe te voegen wordt de grotere suiker weer gesplitst.

Wat is een voorbeeld van een anorganische stof?

1. koolstofdioxide
2. suiker
3. eiwit
4. alcohol

Wat zijn fossiele brandstoffen?

Biomoleculen kunnen onder opname van water worden afgebroken. Hoe noemt men dit proces? Verklaar deze naam.

Koolhydraten

Functies:

Energieleverancier (glucose)

Reservevoedsel (zetmeel)

Bescherming van het organisme (slijm)

Stevigheid (cellulose)

Communicatie (receptor in celmembraan)

Opbouw van koolhydraten

Koolhydraten zijn opgebouwd uit monosachariden (enkelvoudige suikers)

Twee monosachariden gekoppeld  disacharide

Meerdere monosachariden gekoppeld  polysacharide

Monosachariden

In de natuur meeste monosachariden met 3, 5 of 6 C-atomen

Bekendste zijn de drie hexosen:

C6H12O6 (glucose, galactose en fructose)

Monosachariden

Monosachariden

Uit welke drie atomen zijn koolhydraten opgebouwd? Geef de molecuulformule van een koolhydraat met vier C-atomen.

Noem de drie bekendste monosachariden. Wat is de molecuulformule van deze hexosen?

glucose + glucose = maltose

glucose + galactose = lactose

glucose + fructose = sacharose

Waarom speelt glucose een sleutelrol in de natuur?

1. Is een monosacharide
2. Is een koolhydraat
3. Het levert energie
4. Je kunt niet zonder glucose leven

Ontstaat doordat 2 monosachariden, onder afsplitsing van water, met elkaar verbonden worden

1. Eiwitten
2. Monomeer
3. Glycosidische binding
4. Zetmeel

Ontstaat een glycosidische binding door hydrolyse of condensatie?

1. Hydrolyse
2. Condensatie

Hoe heten de bouwstenen van biomoleculen?

1. Eiwitten
2. Monomeren
3. Polymeren
4. Koolwaterstoffen

Hoe heet het proces waarbij losse monomeren een polymeer vormen?

1. hydrolysatie
2. condensatie

Samenvattend

Biomoleculen

- Koolhydraten, vetten, eiwitten, nucleïnezuren

- Ieder biomolecuul bestaat uit monomeren

- Koolhydraten bestaan uit monosachariden

- Monosachariden kunnen aan elkaar en losgekoppeld worden door condensatie en hydrolyse

- Monosachariden zijn 1 molecuul, Disachariden zijn 2 moleculen en polysachariden zijn veel