Herhaling Transport en afweer

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Herhaling transport en afweer

Wat is de taak van rode bloedcellen?

1. bacteriën bestrijden
2. opgeloste stoffen vervoeren
3. wondjes afsluiten
4. zuurstof vervoeren

Wat is de taak van witte bloedcellen?

1. bacteriën bestrijden
2. opgeloste stoffen vervoeren
3. wondjes afsluiten
4. zuurstof vervoeren

Wat is de officiële benaming voor bloedkanker?

De longen horen bij de...

1. grote bloedsomloop
2. kleine bloedsomloop

In de kleine bloedsomloop wordt...

1. zuurstof opgenomen in het bloed
2. zuurstof afgegeven aan de organen

Zuurstofrijk bloed wordt aangegeven met de kleur...

1. blauw
2. rood

De harttspier...

• krijgt glucose en zuurstof via de kransslagaders
• geeft Koolstofdioxide af aan de kransaders

• de kransslagaders komen van de aorta
• de kransaders gaan naar de bovenste holle ader

De namen van de bloedvaten

voorbeeld:

slagader die naar de longen gaat: longslagader

De namen van bloedvaten

voorbeeld:

slagader die naar de longen gaat: longslagader

Uitzonderingen:

aorta, onderste holle ader, bovenste holle ader, poortader, kransslagaders, kransaders

Hoe heet een bloedvat dan bloed richting de lever transporteert?

1. leverader
2. leverhaarvaten
3. leverslagader

Hoe heet een bloedvat tussen de aorta en de maag?

1. maagader
2. maaghaarvaten
3. maagslagader

Hoe heet een bloedvat tussen de onderste holle ader en een nier?

1. nierader
2. nierhaarvaten
3. nierslagader

Hoe heet een bloedvat tussen de aorta en de hartspier?

1. kransader
2. hartslagader
3. kransslagader
4. hartader

Geef de naam voor de dunne bloedvaatjes in de lever

Geef de naam voor het bloedvat tussen de rechter kamer en de longen

Geef de naam voor het bloedvat tussen de darm en de lever

De onderdelen van het hart

fase 1

boezems trekken samen

fase 2

kamers trekken samen

fase 1

boezems trekken samen

fase 2

kamers trekken samen

fase 3

rust /hartpauze

afweer

lichaamsvreemde stoffen

Deze stoffen komen je lichaam binnen via de huid, slijmvliezen, je mond, of bij transplantaties of bloedtransfusies

Een infectie ontstaat als de lichaamsvreemde stoffen (ziekteverwekkers) zich in je lichaam gaan vermenigvuldigen

Ziekteverwekkers zijn bijvoorbeeld: bacteriën, schimmels en virussen

Algemene afweer

Opperhuid en  slijmvliezen houden ziekteverwekkers zo veel mogelijk tegen.

Maagsap bevat zoutzuur dat de meeste ziekteverwekkers doodt 

Witte bloedcellen kunnen bacteriën door fagocytose onschadelijk maken

Koorts waardoor de ontwikkeling van ziekteverwekkers tegen wordt gegaan en afweerreacties versneld

specifieke afweer

Bepaalde witte bloedcellen (lymfecellen) reageren door de aanmaak van antistoffen tegen één bepaalde ziekteverwekker (antigeen).

Antistoffen hechten zich aan de antigenen en worden zo onschadelijk gemaakt.

Een antistof werkt dus specifiek tegen een bepaald antigeen dat het lichaam binnengedrongen is.

Specifieke afweer

- Maken van antistoffen

1. Ziekteverwekker komt lichaam binnen

2. Witte bloedcel maakt antistoffen

3. Antistoffen binden zich aan de ziekteverwekker

4. Ziekteverwekker wordt onschadelijk gemaakt

Natuurlijke immuniteit

Het lichaam is in contact geweest met een bepaald antigeen is ziek geworden en heeft door de aanmaak van antistoffen het antigeen onschadelijk gemaakt.

Geheugencellen in de lymfeklier onthouden het "recept" voor deze antistof.

Bij opnieuw contact met dit antigeen wordt de antistof versneld en in grote hoeveelheden aangemaakt, waardoor je niet meer de ziekte krijgt

Natuurlijke immuniteit

kunstmatige immuniteit

Door vaccinatie kun je zonder de ziekte doorgemaakt te hebben immuun worden (het recept voor de antistoffen ligt klaar in de geheugencellen)

We onderscheiden actieve en passieve immunisatie

actieve vaccinatie

De persoon wordt hierbij ingeënt met een verzwakt virus (antigeen), de persoon wordt niet ziek, maar gaat wel het "recept" voor de aanmaak van de antistoffen aanmaken, zodat bij hernieuwd contact er meteen gereageerd kan worden

passieve immunisatie

Bij passieve immunisatie wordt na binnendringen van een antigeen een serum ingespoten dat antistoffen tegen het antigeen bevat. Dit an bijvoorbeeld na een beet van een gifslang of een hondsdol dier.

De geheugencellen slaan deze antistoffen niet op

Actieve immunisatie

Actieve immunisatie = verzwakte of dode ziekteverwekkers in je lichaam spuiten, zodat het lichaam zelf antistoffen gaat maken.

Het voordeel van actieve immunisatie in vergelijk met passieve immunisatie is dat bij actieve immunisatie geheugencellen ontstaan. 

Het Covid-19 vaccin zorgt voor immuniteit tegen corona. Wat voor soort immuniteit is dat?

1. Actieve immuniteit
2. Passieve immuniteit

Je hebt alleen maar een vorm van immuniteit en dat is actieve immuniteit

1. Waar
2. Niet waar

Worden bij het tot stand komen van actieve immunisatie geheugencellen gevormd? En bij passieve immunisatie?

1. Geen van beide
2. Alleen bij actieve immunisatie
3. Alleen bij passieve immunisatie
4. Bij passieve en actieve immunisatie

Wat gebeurt er bij actieve immunisatie?

1. Hierbij krijgt het lichaam antistoffen ingespoten
2. Hierbij krijgt het lichaam verzwakte micro-organismen ingespoten
3. Hierbij moet de persoon besmet raken om de ziekte door te maken
4. Hierbij moet de persoon besmet raken om ziekte te voorkomen

Wat wordt er in het bloed gespoten bij een injectie voor actieve immunisatie?

1. antigenen
2. antistoffen

Immuniteit is:

1. Dat een organisme geen last heeft van een ziekteverwekker
2. Dat een organisme geheugencellen aanmaakt tegen een ziekteverwekker
3. Dat een ziekteverwekker een organisme niet in kan komen

In de lederhuid bevinden zich...

1. Haarzakjes, bloedvaten en zenuwen
2. Bloedvaten, zenuwen en talgklieren
3. Zweetklieren, talgklieren en zenuwen
4. Alle antwoorden zijn juist

Drie bloedvaten zijn de leverader, de lever slagader en de poortader.
In welk bloedvat stroomt zuurstofrijk bloed?

1. Alleen de leverslagader
2. In de leverader en in de poortader
3. In de leverslagader en in de poortader

Wat is geen functie van de opperhuid?

1. Geeft bescherming tegen bacteriën/ virussen en Uv-straling
2. Geeft stevigheid
3. Opslag water
4. Pigmentcellen voor huidskleur

Wat behoord tot algemene afweer?

1. Huid en slijmvliezen
2. Huid, slijmvliezen en de maag
3. Huid, slijmvliezen, maag en witte bloedcellen
4. De algemene afweer gebruikt de antistoffen om ziekte verwekkers te binden

Van welk(e) type(n) bescherming is sprake bij bescherming door een injectie met serum(antistoffen)?

1. Algemene afweer en passieve immunisatie
2. Algemene afweer, kunstmatige immuniteit en actieve immunisatie
3. Specifieke afweer, kunstmatige immuniteit en actieve immunisatie
4. Specifieke afweer, kunstmatige immuniteit en passieve immunisatie

Van welk(e) type(n) bescherming is sprake bij bescherming door maagzuur?

1. Algemene afweer
2. Specifieke afweer
3. Natuurlijke immuniteit
4. Actieve immunisatie

Welke vorm van afweer zien we hier?

1. Algemene afweer
2. Specifieke afweer

Opperhuid

1. Hoornlaag en lederhuid
2. Hoornlaag en onderhuids bindweefsel
3. Hoornlaag en kiemlaag
4. Hoornlaag en talg

Wat ligt niet in de lederhuid?

1. Vet
2. Bloedvaten
3. Zintuigen
4. Zweetklieren

Ga je maandag een voldoende halen?

1. Ja
2. Nee