2_Groen lj 2_: Is er genoeg voedsel voor iedereen?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Fossiele brandstoffen
voor...

-productie
-verpakking 
-transport

De energie  komt vaak van fossiele brandstoffen zoals aardgas, aardolie of steenkool.

vraag: Wat zijn twee nadelen voor
het gebruik van fossiele brandstoffen?

2

vraag: Wat betekent het als iets fossiel is?

Antwoord op de vraag in de dia:
-Erg vervuilend voor het milieu.
-Ze raken een keer op.

Is er genoeg voedsel voor iedereen in de toekomst?

Leerdoelen

1: Je kunt uitleggen wat jouw watervoetafdruk is.

2: Je weet wat fossiele brandstoffen zijn.

3: Je begrijpt waarom het beter is om duurzame energie te gebruiken.
4: Je begrijpt dat biotechnologie en biologische landbouw bijdraagt aan duurzaam eten.

De volgende foto's laten zien wat ieder gezin in een week eet. Bekijk de foto's aandachtig. Beantwoord deze vragen:

1: Wat valt je op aan de hoeveelheid eten per gezin?
2: Wat valt je op aan het soort eten?
3: Welk gezin heeft een groter ecologische voetafdruk en waarom? 

Aandachtrichter/voorkennis ophalen.

De foto's zijn van Hungry Planet; een fotograaf heeft 24 landen bezocht om te kijken wat een gezin in dat land gemiddeld per week eet. 

Een gezin in Duitsland

Een gezin in Sudan

1: vier gezinsleden vs. zes gezinsleden.

2: Het Duits gezin eet veel meer dan het Sudanese gezin. Ook eten ze veel meer vlees. Het Duits gezin benut veel drinken en eten dat verpakt is in plastic. 

3: Het Duits gezin; zij eten veel meer (luxe) eten, zoals bier, dat veel water en energie kost om te produceren. De verpakking van het eten kost ook veel energie. 

1: Wat valt je op aan de hoeveelheid eten per gezin?

2: Wat valt je op aan het soort eten?

3: Welk gezin heeft een groter ecologische voetafdruk en waarom?

Watervoetafdruk

De producten die je dagelijks gebruikt hebben veel water nodig gehad bij de productie.

Voeding is vooral een grote waterslokop: bijna 70 % van al het waterverbruik op aarde gaat naar het verbouwen van planten en gewassen.

Voedsel heeft daardoor een grote
watervoetafdruk.

Waterverbruik

1

Feiten:

-Er zit 15000 liter verborgen in één kilo rundvlees. Daar kun je 300 dagen van douchen.

-Van het oppervlak aan landbouwgrond waarvan één vleeseter kan worden gevoed, kunnen 3 tot 7 vegetariërs of 12 tot 20 veganisten leven.

Opdracht watervoetafdruk

Doe de test op; www.voetafdruktest.wwf.nl

Maak daarna tweetallen

Wat heb je vanmorgen gegeten?

Hoe groot was je watervoetafdruk voor het samenstellen van deze maaltijd? Google per product je waterverbruik.

Welke kleding dragen jullie, doe hierbij hetzelfde 

Maak tweetallen, gebruik een A4 als kladpapier.

Schrijf beide op wat jullie gisteravond gegeten en gedronken hebben.

Maak een lijst van ingrediënten. (gebruik eventueel internet)

https://waterchallenge.be/bereken-mijn-watervoetafdruk/

voetafdruktest.wwf.nl

Waarom is de watervoetafdruk
van vlees groot?

1

De foto kun je vergroten

Waarom is de watervoetafdruk
van vlees groot?

-Nederland heeft ongeveer 3,8 miljoen runderen. Een koe eet per dag 60 kilo voer en drinkt 100 liter water.

-Soja is een soort krachtvoer dat uit Brazilië komt. De productie en transport van soja en ander voer kost veel energie en water! 

-Een vleeskoe wordt ongeveer na twee jaar geslacht. Tot die tijd elke dag 60 kilo voer geven kost heel veel water... 

1

De foto kun je vergroten

tot 2:25

Nadelen fossiele
brandstoffen

1: erg vervuilend
2: het raakt op

2

vraag: Wat betekent het als iets fossiel is?

Antwoord op de vraag in de dia:
-Erg vervuilend voor het milieu.
-Ze raken een keer op.

eenvandaag.avrotros.nl

Duurzame energie

Het is beter duurzame energie te gebruiken; het is niet schadelijk voor het milieu en het raakt niet op. 

Vraag: Welke soorten duurzame energie zijn er?

3

Antwoord:

-Windenergie, zonne energie, biomassa, waterkrachtenergie

Poster

Maak een poster

Onderwerp;

Fossielen brandstoffen versus Duurzame energie

Poster maken met tweetallen. A4 formaat

Foto toevoegen aan materialenboekje

Poster A3 digitaal

Fossielen brandstoffen vs Duurzame energie

• Als eerste moet je poster opvallen! Opvallen houdt in dat jouw poster anders is dan de poster van anderen. 
• De boodschap van je poster snel en duidelijk over moet komen.
• Plaats zo weinig mogelijk tekst op een poster 
• De poster moet het verhaal vertellen zonder benodigde uitleg.
  
• Zorg dat de poster leesbaar is van grote afstand. 
• Durf keuzes te maken! 
• Kies je afbeeldingen slim!
  
• Jouw poster moet op het gevoel werken. De meest effectieve posters werken op je gevoel. 
• Jouw poster moet aanzetten tot handelen. Je wilt dat de lezer iets gaat doen. 

Duurzaam eten

Kunstmest bestaat uit stikstof en fosfaat. Fosfaat is een grondstof die ooit zal opraken. 

We kunnen met biotechnologie ervoor zorgen dat sommige groentesoorten minder kunstmest nodig hebben en geen plantenziekten krijgen. 

Het volgende filmpje laat zien hoe dat gebeurt...

Een wetenschapper die de eigenschappen van basilicum aanpast.

4

Duurzaam eten

                            Vraag:  Waarom is biologisch eten duurder?

4

Biologische producten zijn veel arbeidsintensiever en de opbrengst per hectare is een stuk lager. Er mogen ook geen kunstmest en synthetische bestrijdingsmiddelen gebruikt worden.

www.cbs.nl

Biologische landbouw

Je gebruikt minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen voor komkommers.
Daarom moet je ze op een duurdere manier beschermen tegen plantenziekten.

Ook krijgen kippen meer ruimte. Meer ruimte vrij maken kost veel geld. Dat merk je aan de prijs.

Vraag: Hoe kun jij thuis duurzamer omgaan met jouw eetgedrag?

Wel biologisch

Niet biologisch

4

Antwoord:

-Minder vlees eten, seizoensproducten eten of eigen moestuintje aanleggen. 

Keurmerken

De voedselindustrie werkt met keurmerken.

Maak een overzicht van 15 voedsel keurmerken die je kunt vinden op internet. Zet ernaast waar het keurmerk voor staat.

Je maakt deze opdracht alleen!