B3 en B4 gedrag

hfdst 8 Gedrag 
1 / 35
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 35 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

hfdst 8 Gedrag 

Slide 1 - Slide

Leerdoelen
  1. Je kunt beschrijven wat gedrag is en hoe biologen gedrag bestuderen.
  2. Je kunt beschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden.
In de komende paragrafen zijn begrippen heel belangrijk. Maak dus een begrippenlijst!

Slide 2 - Slide

Wat is gedrag?

Alle waarneembare activiteiten van mens en dier.





     

distelvink

Slide 3 - Slide

 gedrag
Gedrag kent verschillende vormen en functies.

We maken onderscheid tussen:
  • Aangeboren gedrag (erfelijke eigenschap)
  • Aangeleerd gedrag (ervaring)

Slide 4 - Slide

Ethologie
ethologie = gedragsbiologie (onderzoek naar gedrag)

ethologen zijn gedragsbiologen

Hele bekende ethologen:
- Nico Tinbergen
- Konrad Lorenz
- Frans de Waal

Slide 5 - Slide

Wat is GEEN gedrag.
A
Leerling slaapt in de les.
B
Bloem draait zich naar de zon.
C
Hond rolt in het gras.
D
Vogel zit stil op een tak.

Slide 6 - Quiz

Slide 7 - Link

Respons

Slide 8 - Drag question

Begrippen
prikkels: komen binnen in de zintuigen.
Je hebt uitwendige prikkels: komen van buiten 
zoals licht, geluid.
Je hebt inwendige prikkels: komen van binnen zoals honger, angst
Prikkels worden omgezet in impulsen. Impulsen zijn electrische stootjes, die naar de hersenen gaan.
De hersenen bepalen hoe jij gaat reageren = respons.

Een reactie op een prikkel, noem je een respons


Slide 9 - Slide

Gedrag bij mensen/dieren
Gedrag bestaat uit een aantal handelingen, volgens een vast patroon.
Dit is een gedragsketen.

Slide 10 - Slide

gedragsonderzoek is belangrijk!
* dierenwelzijn bepalen (dierentuinen, dierenartsen)
* gedragsproblemen identificeren en behandelen (trainers)
* factoren die het gedrag van een dier/mens beïnvloeden bijv. stoppen van roken. Sigaretten duurder maken??
Opdr: Wat bedenk jij de komende tijd?

Slide 11 - Slide

Gedrag

- Een reactie op een prikkel, noem je een respons
- Handeling          effect        handelingen = gedragsketen

Gedragsketen
Handeling

Slide 12 - Slide

Gedragsketen
Als gedrag uit een serie gedragselementen in een vaste volgorde bestaat noemen we dat een gedragsketen.

Een voorbeeld van een gedragsketen is baltsgedrag bij dieren. 

Slide 13 - Slide

1

Slide 14 - Video

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Een protocol
Een protocol is een lijst waarop je kunt zien welke gedragshandelingen voorkomen bij één dier.

Tijd              Afkorting handeling
0.20            Lo            
0.40            Spr
1 min          Lo
1.20            St
1.40            St
2 min         Lo
2.20           Kij
2.40           Dr     
3 min        Dr            
    
      Voorbeeld gedrag van een hond

      Je ziet dat de hond bepaald gedrag
      vaker doet dan ander gedrag.

Slide 17 - Slide

Huiswerk
lezen: par. 1 en 2  +     leren begrippen
maken: vragen op blz. 218 t/m 219 en blz 224 t/m 225
Opdracht: hoe zorg je, dat mensen stoppen met roken!

Slide 18 - Slide

Objectief
Gedragsonderzoek is objectief: geen mening/ interpretatie.
Soms maken mensen zich schuldig aan antropomorfisme: menselijke emoties toekennen aan dieren.

Slide 19 - Slide

Noteer uit de volgende film: 0:30-3:00
-enkele antropomorfismen
-enkele gedragshandelingen

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Link

Huiswerk


Maak opdracht 23 t/m 28 van Hoofdstuk 6 Basisstof 3



Slide 22 - Slide

1

Slide 23 - Video

Welke vormen van gedrag
heb je gezien?

Slide 24 - Open question

Wat is een respons?

Slide 25 - Open question

Leerdoelen
  • Je weet wat gedrag is en hoe je het kunt bestuderen
  • je kunt uitleggen dat gedrag zowel erfelijk bepaald is als door omgeving bepaald is
  • Je kunt uitleggen wat sleutelprikkels zijn en wat supranormale prikkels zijn
  • Als je alles snapt maak je B3 23 t/m 28 en B4 30 t/m 37

Slide 26 - Slide

Wat veroorzaakt gedrag?
(prikkels)
Gedrag begint altijd met een prikkel

Prikkels komen van:
  • Interne milieu (binnen in het lichaam)
  • Externe milieu (vanuit omgeving)

Slide 27 - Slide

 prikkels en motivatie.
  • Interne prikkels 
  • Externe prikkels --> zintuigen


  • Motivatie = bereidheid om bepaalde gedragssystemen uit te 
                              voeren.

  • Periodieke invloeden zoals daglengte en temperatuur

Slide 28 - Slide

Nico Tinbergen (1907-1988)
Sleutelprikkel: een prikkel waarop altijd hetzelfde gedrag volgt.

Slide 29 - Slide

Slide 30 - Video

Nico Tinbergen (1907-1988)
Supranormale prikkel: versterkte sleutelprikkel

Slide 31 - Slide

Sleutelprikkels bij mensen

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Video

Voor welke beroepen/instanties is onderzoek naar het gedrag van dieren interessant?

Slide 34 - Open question

Slide 35 - Link