5.5 Woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Vraag van de dag: waar kijk je het meest tegenop in de toetsweek?

Verschil spreekwoorden en uitdrukkingen

• Een spreekwoord is een vaste zin met een wijsheid of tip.
  Bijvoorbeeld: Je moet een gegeven paard niet in de bek kijken. 
  
  
• Een uitdrukking is een woord of groepje woorden met een aparte betekenis die je in zinnen kunt gebruiken.
  Bijvoorbeeld: vlinders in je buik hebben. 

 Spreekwoorden 

Spreekwoord

Een spreekwoord is onveranderlijk. 

Je gebruikt dus altijd dezelfde woorden in dezelfde volgorde. 

Een spreekwoord is bovendien altijd een mededeling, geen vraag. 

Het werkwoord (de persoonsvorm) staat in de tegenwoordige tijd (als er een persoonsvorm aanwezig is).

Uitdrukking 

Het is een overkoepelend begrip voor alle vaste verbindingen met een figuurlijke betekenis. 

Je kan een uitdrukking veranderen van woordvolgorde.

Voorbeeld:

 'Er als de kippen bij zijn', kun je veranderen in; 'Zij zijn er altijd als de kippen bij als het gratis is'.

Welk spreekwoord zie je hier? 

Welk spreekwoord zie je hier? 

Heel veel spreekwoorden.....

Bekijk de afbeelding, welke spreekwoorden herken je? 

Welke spreekwoorden heb je gezien?

De puntjes op de i zetten

1. meer dan genoeg doen
2. iets heel precies in orde maken
3. zorgen dat alles op de goede manier doorgaat
4. zonder goede reden doen

een stap in de goede richting zetten

1. een beetje dichter bij het doel komen
2. iets terugvinden
3. het is spannend
4. met het doel dat er geld wordt verdiend

Je maakt van een mug een olifant

1. uitdrukking
2. spreekwoord

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.

1. uitdrukking
2. spreekwoord

Wie A zegt, moet ook B zeggen

1. uitdrukking
2. spreekwoord

Niet geschoten is altijd mis

1. uitdrukking
2. spreekwoord

Lachen als een boer met kiespijn

1. uitdrukking
2. spreekwoord

Zelfstandig werken

Wat: maak opdracht 5, 7, 9 en 11 van paragraaf 5.5 op bladzijde 131-135

Hoe: je mag fluisterend overleggen.

Hulp: woordenlijst uit je boek

Tijd: tot de laatste 5 minuten van deze les

Klaar: leren voor de toetsweek (5.3 en 5.5)

Vertel in je eigen woorden wat het verschil is tussen een uitdrukking en een spreekwoord