Anamorfosen

• Wereldoriëntatie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

ANAMORFOSEN

De Ambassadeurs van Hans Holbein de Jongere 

lijkt op het eerste oog een normaal schilderij. 

We zien de ambassadeur Jean de Dinteville en 

(klik op de afbeelding om in te zoomen op alle details)

bisschop Georges de Selve voor een groen gordijn met kitscherig printje. Beide mannen waren vrienden en lieten zich portretteren als geleerden. Ze worden omringd door allerlei ‘slimme’ zaken zoals wetenschappelijke werktuigen, boeken, een globe en muziekinstrumenten. Tot zover niets vreemds, maar laten we nu iets verder naar beneden kijken. Tussen de voeten van de vrienden is een vreemde grijskleurige vlek geschilderd. Had Holbein per ongeluk zijn verfpot omgestoten, of is hier meer aan de hand?

Het schilderij is van Hans Holbein de Jongere,  en heet ‘De Ambassadeurs’, het komt uit 1533, en is olieverf op paneel, 209.5 cm x 207 cm,  het hangt in The National Gallery, Londen. 

Natuurlijk is deze merkwaardige vlek geen foutje. Het is juist een ingenieus staaltje gezichtsbedrog! Je moet alleen op de juiste manier naar het schilderij kijken om het verborgen plaatje te zien. Draai je scherm (of je hoofd) zodat je schuin langs de rechterkant van de afbeelding kunt kijken. De vlek zal vervormen tot een zeer herkenbaar beeld. 

En wat zie je dan? Een schedel!

Hierdoor krijgt het dubbelportret plotseling een andere betekenis. De schedel is namelijk een aandenken aan de eindigheid van het leven, oftewel het opbeurende Memento mori (gedenk te sterven). Wat de schilder ermee wilde zeggen is: zorg ervoor dat je keurig leeft, want vroeg of laat word je onderworpen aan Gods genade!

3D zonder brilletje

Het trucje met de schedel lijkt uniek, maar het komt vaker voor dan je denkt. Vanaf de late Middeleeuwen gingen schilders spelen met de illusie van ruimte. Het lineair of lijn-perspectief is hier waarschijnlijk het bekendste voorbeeld van (misschien herinner je de laan met bomen nog van een tekenles).

De schedel van Holbein wordt een anamorfose genoemd, een afbeelding die vervormd is en die slechts vanuit één bepaalde hoek herkenbaar is.

Als je niet op de goede plek staat, zie je een heel rare, vertekende voorstelling.

Door middel van anamorfosen kun je indrukwekkende 3D-effecten creëren. De bizarre (en soms hilarische) kunstwerken op de volgende slides zijn moderne voorbeelden van anamorfosen.

Niet alleen street art kunstenaars maken gebruik van dit sterke staaltje ruimtesuggestie. Kijk maar eens goed naar de witte fietsen die op het fietspad geschilderd zijn. Als je aan komt rijden lijkt het symbool perfect te kloppen (en zelfs een beetje naar voren te komen), maar recht van boven is het toch wel een vreemde lange fiets. Dit geldt ook voor haaientanden, parkeerplekken en andere op het asfalt geschilderde zaken.

Bron van de tekst: https://www.dorsoduro.nl/anamorfose/

Anamorfosen worden dus nog steeds gebruikt en je kunt er geweldig leuke trucjes mee uit halen. Laten we eerst eens kijken naar hoe die kunstenaars dat doen.

EN NU ZELF AAN DE SLAG !

Op youtube zijn heel veel leuke tutorials te vinden waarmee je kunt leren om ook zo’n anamorfose te tekenen. Een goed kanaal is het kanaal van Lineke.

Je gaat nu één van haar tutorials volgen. 

Daarvoor heb je nodig: papier, een potlood en een geodriehoek. Zij gebruikt verder een dikke zwarte stift. Die kun je ook vervangen door iets anders waarmee je een potloodlijn dikker kunt maken, een viltstift, een zwart kleurpotlood of een balpen.

Bekijk het filmpje en maak daarna zelf de tekening van de trap.

Maak, als je klaar bent met je tekening, een foto van jouw tekening (nadat je hem voorzien hebt van je handtekening natuurlijk!).
De trap moet er op jouw foto zo echt mogelijk uitzien!