4.2 Voedsel voor iedereen?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

4.2 Is er genoeg voedsel?

Spoileralert: nee

Leerdoelen

• Je weet wat een watervoetafdruk is en wat fossiele brandstoffen zijn
• Je begrijpt waarom het beter is om duurzame energie te gebruiken
• Je kunt aangeven waarom water belangrijk is in het leven zonder dat je dit echt in de gaten hebt.
  

Wat eet jij op een dag?

Voor een appel is ..... liter water nodig.

Voor ..... gram rundvlees is bijna ...... liter water nodig.

Bijna ..... % van het water op aarde gaat op aan het verbouwen van planten en gewassen.

Sleep de antwoorden op de juiste plaats.

40

100

70

2000

Watervoetafdruk 

Bijna 70 procent van al het waterverbruik op aarde gaat naar het verbouwen van planten en gewassen. Die planten en gewassen eten we als mensen zelf, maar het is ook vaak voer voor dieren. Zo eten koeien veevoer dat uit andere delen van de wereld komt. De watervoetafdruk van voedsel is groot. Water is dus belangrijk als je kijkt naar de draagkracht (sterkte) van de aarde.

(Aantal liter water er nodig is voor de productie van 1 product)

Fossiele brandstoffen 

Steenkool

Aardgas

Aardolie

Duurzame energie 

Deze (fossiele brandstoffen)grondstoffen vervuilen het milieu en ze raken ook een keer op. Het is dus beter om duurzame energie, bijvoorbeeld zonne- of windenergie, te gebruiken. Ook kun je beter producten uit je eigen omgeving gebruiken. Zo wordt je energieverbruik en daardoor je ecologische voetafdruk en je watervoetafdruk kleiner.

Energie die niet opraakt en niet schadelijk is voor het milieu

Je eet energie!

Als je yoghurt eet met wat rietsuiker krijg je energie binnen. Helaas wordt je ecologische voetafdruk er wel groter van (hoeveel natuurlijke hulpbronnen je per persoon verbruikt). Die suiker komt misschien uit Cuba, de melk uit Duitsland en de plastic verpakking uit Polen.

 Je moet kijken naar de energie die verbruikt wordt bij de groei, de productie, het bewaren en het vervoeren van onze voeding. Die energie komt vaak van fossiele brandstoffen.

Dit zijn grondstoffen die wij uit de aarde halen.

Duurzame landbouw 

1  minder voedsel weggooien (nu 135kg p.p.p.j)

2 Voedselfabrieken bouwen. (optimaal licht en water)

3 biologische landbouw

4 genetische modificatie 

Biologische landbouw: landbouw waarbij geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen worden gebruikt.

Genetische modificatie: het DNA aanpassen van een plant zodat die beter bestand is tegen bv. droogte en ziektes.

Duurzaam eten

Planten halen water en voedingsstoffen uit de bodem en uit dierlijke mest en kunstmest. In kunstmest zit vooral stikstof en fosfaat. Moderne landbouw kan niet zonder deze grondstoffen. 

Maar wat als die grondstofvoorraden op zijn? 

Door  biologische landbouw gebruikt men minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen.

Dat kan een oplossing zijn. Ook als consument (koper) kun je je gedrag veranderen: is het wel nodig om elke dag een stukje vlees te eten? Moet je wel sperziebonen uit Egypte op het menu zetten?

Veel van onze producten komen uit andere landen.
Wat vergroot je door die producten te eten?

Dat komt onder andere omdat onze producten vervoerd moeten worden. Wat worden hierbij vaak gebruikt?

Wat zijn fossiele brandstoffen?

Wat zijn twee nadelen van fossiele brandstof?

Beantwoord de volgende vragen met ja of nee:

Ik eet in de winter graag aardbeien. 

Groente uit eigen tuin is te veel werk. 

Ik eet het liefste elke dag een stuk vlees. 

Ik heb een Apple of Samsung telefoon. 

Vakantie? Het liefste met een vliegtuig! 

Ik koop graag goedkope spullen uit China. 

Heb je 5 keer of meer ja gezegd?  Dan ben je niet echt duurzaam bezig.

Heb je 3 of 4 keer ja gezegd?  Dan ben je een klein beetje duurzaam bezig.

Heb je 1 of 2 keer ja gezegd?  Dan ben je aardig duurzaam bezig.

Heb je 0 keer ja gezegd?  Dan ben je echt duurzaam bezig!

De watervoetafdruk =

1. Het aantal liter water dat nodig is om een product te maken
2. Het aantal liter water dat jij dagelijks gebruikt
3. Je voetafdruk in het water van de zee
4. Het aantal liter water dat de aarde nodig heeft

Wat zijn geen fossiele brandstoffen?

1. Aardolie en steenkool
2. Steenkool en water
3. Aardgas en zonne-energie
4. Zonne-energie en water

Je ecologische voetafdruk en je watervoetafdruk wordt kleiner als je

1. veel vliegreizen maakt
2. veel producten eet uit je eigen omgeving
3. je veel kookt op aardgas
4. elke dag een half uur onder de warme douche staat

Wat is beter?

1. biologische sperziebonen uit Egypte
2. seizoensgroente kopen bij de boer om de hoek

Wat is beter?

1. Melk bij de boer halen
2. Amandelmelk uit Californië drinken

Wat is beter?

1. huiswerk in je boek maken
2. gamen

Opdracht

Maak een samenvatting van de les door de leerdoelen de gebruiken (eerste dia). Deel het document met de docent zodat deze het document kan bekijken.

Klaar? Maak de opdrachten van paragraaf 4.2