massacultuur H6 multidisciplinair

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Onderwerpen multidisciplinair

1. Musical

2. Videoclip

3. Videokunst

4. Dans/muziek

Wat betekent multidisciplinair?

schrijf op je wisbordje

Wat betekent multidisciplinair?

wanneer verschillende disciplines zodanig met elkaar vervlochten zijn dat ze niet meer los van elkaar kunnen worden gezien. 

1. Videoclip

Functie videoclip

Schrijf minimaal 2 functies op je wisbordje

Functie videoclip

Videoclip Telephone

Schrijf op je wisbordje zoveel mogelijk kenmerken van deze videoclip die aan een film doet denken. 

Voorbeeld: Thriller, Michael Jackson

Musicals en filmmusicals

West side story 1957: In deze productie wordt het Romeo en Julia thema verplaatst naar de straten van New York. Tony, een lid van een jeugdbende, wordt verliefd op Maria, de zus van een rivaliserend Puerto Ricaans bendelid.

Componist Bernstein en choreograaf Jerome Robbins

wikipedia: 

West Side Story is een Amerikaanse film uit 1961 van Jerome Robbins en Robert Wise met in de hoofdrollen Natalie Wood, Richard Beymer, Russ Tamblyn, Rita Moreno en George Chakiris.

Het scenario van de film is gebaseerd op de gelijknamige musical van Arthur Laurents, Stephen Sondheim en Leonard Bernstein. Het libretto van de musical is losjes gebaseerd op het toneelstuk The Tragedy of Romeo and Juliet uit 1595/96 van William Shakespeare.

De film was een gigantisch succes en bracht in de VS 43,7 miljoen dollar op. West Side Story werd onderscheiden met tien Oscars, waaronder die van Beste Film. In 1997 werd de film vanwege haar historische, culturele en esthetische belang opgenomen voor conservering in het National Film Registry van de Amerikaanse Library of Congress.

Musical voor WO2: De opera

Opera: 

- Gesamtkunstwerk

- Duur om te maken, en dus ook een dure entree voor bezoekers

- Elitair (voor hoger opgeleide burgers, die ook genoeg verdienden) 

- Vaak over klassieke verhalen/mythen/met symfonische orkesten

Musicals

Na WO2 is de musical in opkomst. Op Broadway in New York en op West-End in Londen worden de belangrijkste theatermusicals gespeeld. Voorbeelden zijn: The wizard of Oz, Jesus Christ Superstar, My fair lady, Cats

3 veranderingen:

1. maatschappelijke thema's 

2. acteurs zingen en dansen zelf

3. samenwerking met componisten en choreografen 

Musical en economie

De musicals zijn geschikt voor een groter publiek. Dit sluit aan bij de massacultuur, het is kunst voor iedereen, ook de gewone burger. De producenten van musicals gebruiken vaak géén overheidssubsidies, maar zorgen dat de musical commercieel een succes is. Van succesvolle musicals worden verfilmingen gemaakt

uitgelicht: Rock Opera JCS

Componist Andrew Loyd Webber  en tekstschrijven Tim Rice kregen nog geen steun om hun musical op broadway te brengen. Daarom brachten ze eerst een LP uit. Deze werd zo'n groot (verkoop)succes dat ze ook een theater productie konden gaan maken. 

Het stuk behandelt, grotendeels vanuit het gezichtspunt van Judas, de laatste week uit het leven van Jezus. Judas neemt afstand van Jezus, die in Judas' ogen de aandacht te veel op zijn persoon laat vestigen (als zoon van God, wat Judas niet gelooft) en te weinig op de goede daden die hij doet; Judas meent dat de aanvankelijk nobele beweging rond Jezus gestopt moet worden voordat zij uit de hand loopt. Tegelijkertijd zijn de hogepriesters bang voor het afkalven van hun gezag als steeds meer volk Jezus volgt en hem aanspoort hun land te bevrijden van de Romeinse overheersing. Deze houding van het volk beangstigt ook Jezus, die weet welk lot hem te wachten staat.

Uiteindelijk vinden de hogepriesters en Judas elkaar en wordt Jezus verraden, waarna Judas uit wroeging zelfmoord pleegt. De lokale joodse heerser Herodes, aan wie Jezus wordt voorgeleid, beschouwt Jezus door de verhalen over zijn wonderen slechts als een amusante goochelaar en stuurt hem, als Jezus niet aan zijn verzoeken voldoet, teleurgesteld door naar Pontius Pilatus. Deze Romeinse gouverneur van Judea, die zelf geen kwaad in Jezus ziet, ziet zich door de druk van het volk, gecombineerd met Jezus' halsstarrige houding, gedwongen Jezus te laten kruisigen.

Film JC superstar ging in premiere in 1973

In dit fragment zie je Maria Magdalena. Zij was één van de volgelingen van Jezus en speelde een belangrijke rol in het leven van Jezus. Zij gaat zijn voeten insmeren met  dure olie. Jezus is in dit verhaal de protagonist (hoofdrol / held), Judas is zijn antagonist (aristotelische dramastructuur: paars blok blz 162). Judas is een discipel die zich tegen Jezus keert en hem uiteindelijk verraad aan de Romeinen waardoor hij gekruisigd wordt. 

In dit fragment zie je hoe Maria Jezus liefdevol en kalm benadert, terwijl Judas boos is en kritiek heeft op het verspillen van dure olie aan Jezus. Benoem 2 muzikale elementen en leg uit hoe deze het contrast in de emoties tot uitdrukking brengen. 

Muzikale elementen waar je uit kunt kiezen: 

Melodie

Tempo 

Dynamiek

Ritme

Harmonie

Timbre 

Instrumentatie

Mogelijke antwoorden: 

1. Timbre: De stem van Maria klinkt helder en glad terwijl de stem van Judas schor en schel, bijna schreeuwend klinkt. Dit geeft het contrast aan tussen de boze Judas en de liefdevolle Maria 

Mogelijke antwoorden: 

2. Dynamiek: De begeleidingsmuziek en de stem van Maria klinken zacht, terwijl de stem van Judas harder klinkt en ook de muziek ook steeds meer toeneemt in volume. Dat past bij het contrast tussen Maria's zachte liefde en de hardheid en boosheid van Judas. 

Videofragment 2: What's the buzz

In deze scene is het volk in paniek en ze vragen Jezus om duidelijkheid. Jezus wordt in deze scene zowel door theatrale als ook door filmtechnische middelen weergegeven als het middelpunt van aandacht en als en een rustpunt. 

Schrijf op je wisbordje 2 theatrale middelen en leg uit, hoe deze aangeven dat Jezus het middelpunt is van deze scene 

Theatrale middelen waar je uit kunt kiezen zijn: 

- locatie

- decor 

- Requisiten/attributen

- Muziek 

- Kostuums 

 - Schmink /grime/haarstyling (maskers)

- Belichting 

- Muziek 

- Geluidseffecten

- Mise-en-scene  (enscenering) 

- Toneelbeeld

Wat is Broadway

New Yorks theater district. Al sinds de vroege 19e eeuw werden hier theaters gebouwd en voorstellingen gegeven. Tegenwoordig staan er in de buurt van Broadway 41 theaters. Ook de plek van vele musicals. 

Hollywood

- Blockbusters 

- Cultuurindustrie / Filmindustrie 

- Massa gericht

- Véél reclame (posters/tv-reclame) 

- Bollywood

Kenmerken van een blockbuster

• Duidelijk plot 
•  Eenvoudige, duidelijke karakters
• Happy end 
• Filmische middelen moeten technisch perfect zijn: special effects zijn belangrijk
• Montage en de camerabeweging zijn gericht op het vasthouden van de aandacht
• Wereldwijd op 1 moment in premiere gaan 
• Vooraf: heel veel reclame

Arthouse/filmhuisfilms

Film is ook een kunstvorm. Er zijn filmmakers die onafhankelijk/autonoom wilden blijven. Zij wilden geen blockbusters maken, om het grote publiek te pleasen en alleen commercieel succes te hebben. Zij wilden de wereld van de filmkunst doorontwikkelen en vernieuwen. Je zou hen de avant-garde uit de wereld van de kunstzinnige film kunnen noemen. Cultfilms zijn films die door hun artistieke of controversiële inhoud een bijzondere status hebben gekregen bij een kleine groep fans. 

Dogma 95

Een zweeds verbond tussen Lars van Trier en Thomas Vinterberg. Zij schreven een manifest, waarin ze regels vastlegden over hoe zij op een zo puur mogelijke manier film wilden maken. Zij vonden dat het artistieke niveau leed onder de technische vooruitgang. 

Manifest van Dogma 95

De eed van zuiverheid

"Ik zweer mij te onderwerpen aan de volgende regels, opgesteld en bevestigd door Dogma 95:

Lars von Trier, Thomas Vinterberg"

• Opnames dienen op locatie plaats te vinden.
• Rekwisieten en decors mogen niet worden toegevoegd (als een bepaald rekwisiet noodzakelijk is voor het verhaal, moet een locatie worden gekozen waar dit rekwisiet aanwezig is). 
  
• Geluid dient nooit los van de beelden te worden gemaakt, of andersom. (Muziek mag niet worden gebruikt, tenzij aanwezig waar de scène wordt gefilmd.)
  

• De camera dient in de hand te worden gehouden. Elke beweging of fixatie die uit de hand kan worden bereikt is toegestaan. (De film dient niet plaats te vinden waar de camera staat, schieten dient plaats te vinden waar de film plaatsvindt.) 
• De film dient in kleur te zijn. Speciale belichting is niet toegestaan. (Als er te weinig licht is, moet de scène worden afgebroken of dient een enkele lamp aan de camera te worden bevestigd.)
• Optische effecten en filters zijn verboden.

• De film mag geen oppervlakkige actie bevatten. (Moorden, wapens etc. dienen niet voor te komen.)
• Vervreemding in tijd en plaats is verboden. (Dat wil zeggen dat de film plaatsvindt in het hier en nu.)
• Genrefilms zijn niet toegestaan. 
• Het filmformaat is Academy 35 mm. 
• De filmregisseur wordt niet genoemd op de aftiteling.

Verder zweer ik als regisseur af te zien van persoonlijke smaak. Ik ben niet langer een kunstenaar. Ik zweer af te zien van het creëren van een 'werk', omdat ik het moment belangrijker vind dan het geheel. Mijn uiteindelijke doel is om de waarheid uit mijn karakters en omstandigheden te dwingen. Ik zweer dat te doen met behulp van alle beschikbare middelen en ten koste van elke vorm van goede smaak en elke esthetische overweging.

Zo zweer ik mijn EED VAN ZUIVERHEID.

Kopenhagen, maandag 13 maart 1995.

Namens DOGMA 95

Arthousefilms/filmhuisfilmmakers

- Willen zich kunstzinnig vernieuwen, zien de film als een kunstvorm

- maken hun films meer autonoom dan de producenten van blockbusters

- Worden gefinancierd met subsidiegelden

- De filmhuizen zijn kleinere bioscopen, met kleinere bezoekersaantallen

Een filmhuisfilm kan soms heel experimenteel zijn en slechts voor een kleiner publiek interessant. Soms echter is een filmhuisfilm ook toegankelijk voor een groter publiek, en wel commercieel ook succesvol

Videokunst

Nam June Paik

 Postmoderne dans

Postmoderne dans

‘Postmoderne dans is een stroming binnen de moderne dans, waar de nadruk op de vorm van de bewegingen ligt. Als een dans een betekenis heeft, hoeft dat niet doelgericht naar buiten te worden gebracht.’ ​

Postmoderne dans

‘In postmoderne dans ligt de nadruk op de puur formele eigenschappen van de dansbeweging waardoor een grote mate van interpretatievrijheid ontstaat. De vorm is de boodschap. Deze postmoderne dans kan men beschouwen als een vorm van rebellie - van moderne dansers zelf - tegen de expressionistische benaderingswijze van de vooroorlogse moderne dans.’

Merce Cunningham

Anti-expressionistisch; Motion is no emotion​

​

“There are no fixed points in space” (A. Einstein)​

​​

Artistiek credo:​

1. Iedere beweging kan als danspas dienen​
   
2. Iedere procedure kan als compositiemethode dienen​
   
3. Alle ingezette kunstdisciplines zijn autonoom​
   
4. Iedere danser kan solist zijn​
   
5. Iedere ruimte kan als dansruimte dienen​
   
6. Dans kan overal over gaan, maar op de eerste plaats over het menselijk lichaam

laatste ontwikkelingen

Game design, niet alleen miljardenindustrie, maar ook een kunstvorm

Virtual Reality (hologram)