8.2 Politiek-maatschappelijke stromingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

H8 Burgers en stoommachines

8.2 Politiek-maatschappelijke stromingen

Voor 1800: standensamenleving

na 1800: klassensamenleving

Planning

Intro

Leerdoel

Begrip: Ideologie

VB: Conservatisme

Aan de slag/verlengde instructie

Afsluiting

Leerdoel

Aan het einde van deze les kunnen jullie onderscheid maken tussen maatschappelijk-politieke stromingen: liberalisme, nationalisme, conservatisme en socialisme.

Ideeën vormen de basis van een ideologie

• Een ideologie is een verzameling ideeën met een gemeenschappelijke gedachte:
• Hoe zou de samenleving eruit moeten zien?

• Liberalisme: 
• vrijheid
• Socialisme: 
• gelijkheid
• Nationalisme: 
• Het eigen volk
• Conservatisme: 
• Behouden/herstellen

Congres van Wenen - Na Napoleon

• De winnaars van Waterloo kwamen samen om te overleggen
  
• Terug naar het ancien regime: Veel ontevredenheid

voorrechten adel en kerk hersteld en burgerrechten beperkt

- Heilige Roomse Rijk  (huidig Duitsland) blijft verdeeld

Conservatisme

• de Restauratie - Herstel
• ''alles'' bij het oude houden
• tegen volksinvloed

Invullen Schema -ismes

Bekijk het schema, vul per ideologie aan wat de ideeën zijn

• Begin bij de kolom: Conservatisme. (Denk aan de overlap met het Ancien Regime)
• - Eerste 5 min. Zelfstandig!  Wat weet je nog?
• - tweede 5 min. Gezamenlijk aanvullen.
• - derde 5 min. Gezamenlijk met boek

Nationalisme

een ideologie die gebaseerd is op 

het  idee dat mensen trouw zijn aan 

de eigen staat of natie of het eigen volk

VB: NE-BE

Wie wonen er in dat gebied?

Volk binden door 

Verleden, cultuur, oorlog, taal

Agressief nationalisme

• eigen natie verheerlijken 
• afzetten tegen andere naties
• eigen verleden verheerlijken

Liberalisme

Streven naar vrijheid.

• Vrijheid van meningsuiting, persvrijheid en vrijheid van economie.
• Zo min mogelijk regels en wetten.
• VB: Thorbecke 1848

Socialisme

Streven naar gelijkheid

• Verschil tussen arm en rijk verkleinen
• Grotere rol voor de overheid
• Vooral een beweging van arbeiders

Afsluiting

• Welke van de onderstaande begrippen pas(sen) niet in de rij.                       leg je antwoord uit. 
• Herstel - Vrije markteconomie - Individueel - Socialisme -   Kleine rol voor de overheid 

• Welk van de bovenstaande begrippen zouden volgens jullie het beste bij deze afbeelding passen. Leg uit waarom.

Herstel - Vrije markteconomie - Individueel - Socialisme - 

 Kleine rol voor de overheid 

Welk van de bovenstaande begrippen zouden volgens jullie het beste bij deze afbeelding passen. Leg uit waarom.

Nationalisme

Natie-staat

Ieder volk heeft recht op een eigen staat

Communisme

Marxisme:

• steeds kleiner wordende groep wordt steeds rijker
• dictatuur van het proletariaat --> ultieme gelijkheid

Twee mogelijkheden tot verandering:

• Gelijkheid via geweld: communisme
  
• Gelijkheid via parlement: sociaaldemocratie

1830: revoluties in Europa

Frankrijk: nieuw koningshuis met meer rechten voor burgers

Zuidelijke Nederlanden scheidden zich af: België

1870-1871

Frans-Pruisische oorlog

1871:

Oprichting Duitse keizerrijk

Bismarck

Eenheid niet door praten en meerderheidsbesluiten, maar door ijzer & bloed

Verschillende ''Ismen'' zorgen voor verdeeldheid en verzwakking

Kulturkampf: loyaliteit aan de staat

1870

Eenwording Italië