H5.2 + 5.3

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Programma

12:15 H5.2

12:25 H5.3

12:45 Eigen ervaring

12:55 reportage kansenongelijkheid

Aan het einde van deze les kan ik...

1. Uitleggen hoe de verzorgingsstaat in Nederland is ontstaan en welke concrete wetten horen bij de uitbouw van de verzorgingsstaat.
   
2. De begrippen die een rol spelen bij de inrichting verzorgingsstaten beschrijven en op een juiste manier gebruiken. Het dan o.a. om vrije markt, collectieve goederen en diensten, gemengde markteconomie, nachtwakersstaat, sociale grondrechten en participatiesamenleving.
   
3. De visies op de verzorgingsstaat van de drie politieke hoofdstromingen in het heden en verleden beschrijven en correct gebruiken.
   
4. Uitleggen wat de paradox van de verzorgingsstaat is en door middel van voorbeelden van trends en events uitleggen dat de verzorgingsstaat in beweging blijft.
5. uitleggen welke doelen worden gesteld voor het onderwijs en welke maatregelen (leerplicht, kwalificatieplicht, kwaliteitscontrole) worden genomen om deze doelen te bereiken.
   
6.  het begrip sociale ongelijkheid beschrijven en correct gebruiken. Ook kan ik beschrijven hoe sociale ongelijkheid ontstaat een mening vormen over de rol van de overheid en onderwijs hierin.
   
7. omschrijven hoe economisch, cultureel en sociaal kapitaal een rol spelen in de kansen die onderwijs verschillende mensen biedt.

H5.2 Ontwikkeling van de Verzorgingsstaat

Hoe is de verzorgingsstaat ontstaan? (1)

1ste helft 19e eeuw: nachtwakersstaat: een staat waarin de overheid zich inzet voor de veiligheid van de burgers (vrije markt).

- Armenwet (zorgplicht)

- Kinderwetje van Van Houten

na 1945: regels bedrijfsleven

- AOW (1957)

- Arbowet (1980)

- Sociale grondrechten (1983)

paradox van de verzorgingsstaat

In de jaren '60 en '70 daalde het geboortecijfer sterk (ontgroening)

Terwijl de levensverwachting toenam (vergrijzing)

Oorzaak: verzorgingsstaat

Gevolg: hogere zorgkosten

 participatiesamenleving: een samenleving waarin mensen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven en omgeving.

-> Mantelzorg: hulp vanuit de directe omgeving ipv de overheid

Politieke visies

Politieke stroming	Visie op de verzorgingsstaat	Politieke partij	Wat wil de politieke partij
Liberalen	Overheid terughoudend en eigen verantwoordelijkheid	VVD	Uitkeringen niet laten meestijgen met het minimumloon.
Sociaaldemocraten	Overheid sturen en minder ongelijkheid.	GroenLinks	Geen eigen risico bij zorgkosten voor mensen met lage of middeninkomens.
Christendemocraten	Overheid aanvullend en sterk maatschappelijke middenveld	CDA	Woongemeenschappen voor jongeren en ouderen stimuleren zodat ze ‘burenhulp’ kunnen bieden.

H5.3 Onderwijs

Doelen van de overheid

• Burgerschapsvorming
  
• Zorgen voor goed opgeleide beroepsbevolking
  
• Kansengelijkheid

Waar denk je aan bij burgerschapsvorming?

Burgerschapsvorming

School zorgt voor...

• ontmoetingen met andere mensen
  
• sociale cohesie
  
• verbinding
  
• voorbereiding op deelname aan de maatschappij

Goed opgeleide beroepsbevolking

Goed opgeleide beroepsbevolking zorgt voor...

• welvaart (automatisering en globalisering)
  
• ontwikkeling en kennis
  
• hogere arbeidsparticipatie -> meer belasting en premies en minder uitkeringen
  
• Welzijn (wetenschappers)

Nodig:

• Leerplicht (1901)
  
• tot 18de naar school
  
• Kwaliteitscontrole
  
• verplichte eindtermen en onderwijsinspectie 

Kansengelijkheid

meritocratisch ideaal: een samenleving waarbij inzet en talenten bepalend zijn voor je maatschappelijke positie.

kapitaal verschillen

- economische kapitaal (bijles, examentraining, priveschool)

- sociaal kapitaal (vrienden, familie, kennissen->stage/baan)

- cultureel kapitaal (boeken, muziekinstrumenten, opleidingsniveau ouders, musea)

-> sociale ongelijkheid

Oplossing? Onderwijs 

Kan het beter?

Oorzaken kansenongelijkheid

• verkeerd advies dmv achtergrond
  
• te vroeg selectie
  
• kwaliteitsverschillen
  
• doorstromen en afstromen
  
• theoretisch en praktisch 

Eigen ervaring met onderwijs

Basisschool: VMBO-T  advies

4 jaar VMBO-T

2 jaar HAVO

4 jaar HBO Bachelor Journalistiek

WO Premaster Sociologie

WO Master Sociologie

WO Master leraar VHO Maatschappijleer

=stapelaar