Argumenteren Argumentatiestructuren en Argumentatieschema's

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Tekstbegrip

Welkom 

Vandaag

Opfrissen kennis die je nodig hebt voor een beter tekstbegrip

          ...en een hoger cijfer voor de leestoets :-)

Standpunt of argument?

• Je wilt een ander overtuigen met jouw standpunt.
• Je moet stoppen met roken.

• Argumenten ondersteunen of bewijzen jouw standpunt.
• Want het is slecht voor je.

Standpunt of argument?
Omdat oude auto's heel vervuilend zijn, mogen ze niet meer in het centrum komen.

Omdat oude auto's heel vervuilend zijn is een ...

1. standpunt
2. argument

[Leerlingen moeten meebeslissen over nieuwe tafels en stoelen op school.] Leerlingen moeten kunnen testen of tafels en stoelen comfortabel zijn.

De zin tussen haakjes is een:

1. Standpunt
2. Argument

Standpunt

Argument

Praat niet met me

Ik wil me concentreren

Je moet me brengen vandaag

Het waait te hard om te fietsen

Tegenargument

- Argument tegen jouw standpunt;

- Argument van de 'tegenovergestelde' partij;

- Oneens <> eens of Eens <>oneens.

Standpunt, argument en tegenargument

Er moet op school meer aandacht besteed worden aan de vaderlandse geschiedenis,

want jongeren moeten leren trots te zijn op ons verleden.

Maar meer aandacht voor de vaderlandse geschiedenis zal ten koste gaan van de tijd voor de wereldgeschiedenis.

standpunt

argument

tegenargument

Weerlegging

- Een aanval/ontkrachting op een argumentatie;

- Tegenargument + weerlegging is dus eigenlijk zeggen/bewijzen/laten zien dat het argument van een ander niet goed is.

standpunt, argument, tegenargument en weerlegging

Er moet op school meer aandacht besteed worden aan de Nederlandse geschiedenis,

want jongeren moeten leren trots te zijn op ons verleden.

Maar meer aandacht voor de Nederlandse geschiedenis zal ten koste gaan van de tijd voor de wereldgeschiedenis.

Er is anders weinig over ons verleden waarop we trots kunnen zijn

tegenargument

weerlegging

Feitelijk of waarderend

• Worden er controleerbare feiten gebruikt? -> feitelijk.
• 86% van iedereen met longkanker krijgt dit door roken.

• Is het niet controleerbaar? -> waarderend.
• Het stinkt.

Zelf oefenen 

Lees de theorie in de gele blokken op blz. 62-63 na

Maak op blz. 63 opdracht opdracht 2.1 t/m 2.4

En maak op blz. 64 opdracht 3.1 t/m 3.10

Hw voor de volgende les

Tussenkopjes plaatsen.
Hoe pak je dat aan?

Hoe bepaal je deelonderwerpen?

1. Bepaal eerst waar het middenstuk begint.

2. Lees de eerste en laatste zin van een alinea (globaal lezen).

3. Bedenk een deelonderwerp/tussenkopje. 

4. Lees de eerste en laatste zin van de volgende alinea en bepaal dan of dit over hetzelfde deelonderwerp gaat OF een nieuw deelonderwerp is.

Lees de tekst hiernaast. Wat denk je op basis van deze inleiding dat het tekstdoel is van dit artikel?

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Opiniëren
4. Amuseren

Feitelijk of waarderend?
De meeste schoolliefdes lopen op niets uit.

1. feitelijk
2. waarderend

 argumentatiestructuren

Een redenering bestaat uit een standpunt en argumenten.

Je kunt dit schematisch weergeven in een blokjesschema.  Dat noem je een argumentatiestructuur.

Feitelijk en waarderend argument

Feitelijk argument:  controleerbaar (waar of niet waar) 

- objectief

Waarderend argument: niet controleerbaar (mening, oordelend) - subjectief

Taylor Swift is de beste artiest. Ze heeft de meeste nummer 1-noteringen.

1. feitelijk argument
2. niet-feitelijk/waarderend argument

Taylor Swift is de beste artiest. Haar liedjes zijn het mooist.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Gisteren lukte het je ook al niet: stop er nou maar mee!

Drugs moeten helemaal gelegaliseerd worden. Dan daalt de criminaliteit. 

Argument + standpunt 

Standpunt + argument 

Een uitspraak of bewering over een bepaald onderwerp

Die onderbouwen het standpunt. Het is het antwoord op de vraag: waarom heb ik deze mening?

Het standpunt en de argumenten waarmee je het standpunt ondersteunt of ontkracht.

Argumenten tegen het standpunt, het ontkracht je standpunt.

Een tegenargument ontkrachten. Zo maai je het gras voor de voeten van de tegenstanders weg.

Standpunt/stelling

Argumenteren

Argumentatie

Tegenargument

Weerlegging

Argumentatiestructuur

Argumentatiestructuur

Argumentatieschema = 

de manier waarop in een tekst of tekstdeel

argumenten met elkaar en met het standpunt samenhangen

geeft de aard van het verband tussen een

standpunt en een argument

enkelvoudig

onderschikkend

nevenschikkend

o.b.v. oorzaak en gevolg

o.b.v. kenmerk of eigenschap

o.b.v. voor- en nadelen

o.b.v. voorbeelden

o.b.v. vergelijking

o.b.v. autoriteit

enkelvoudige argumentatie

meervoudige argumentatie

onderschikkende argumentatie

Argumentatie op basis van voor-/nadelen

Argumentatie op basis van autoriteit

Argumentatie op basis van kenmerk

Wat is een drogreden?

1. een subjectief argumentatie
2. het belangrijkste argument in een betoog
3. een objectief argument
4. een fout argument

Drogreden

Onjuist gebruik van een argumentatieschema of een overtreding van een discussieregel.

Soms expres! Dan is het een retorische truc!!

overtreding discussieregels

ARGUMENTATIESCHEMA 

DROGREDEN

 Cirkelredenering

Van een cirkelredenering is sprake wanneer een discussiant een

standpunt onderbouwt door het in andere woorden weer te geven. Als

de discussiant geen andere argumenten geeft, is het tegelijkertijd het

ontduiken van de bewijslast.

Ik vind haar niet aardig, want ik mag haar niet.

Overhaaste generalisatie

Het argumentatieschema op basis van voorbeelden wordt onjuist

gebruikt als op basis van te weinig en/of niet-representatieve

voorbeelden een standpunt wordt beargumenteerd.

Ook wel de "wet van de kleine aantallen". Je trekt te snel een conclusie. 

'Mijn opa kan echt niets met een mobieltje. Alle bejaarden zijn digibeet.'

Bespelen van het publiek

Van het bespelen van publiek is sprake wanneer een discussiant een

beroep doet op de emoties van het publiek om het te winnen voor een

standpunt. 

"Elk normaal persoon weet toch dat..."

Vertekenen standpunt

Van het vertekenen van een standpunt is sprake wanneer een

discussiant het standpunt of een argument van een tegenstander onjuist weergeeft of deze een standpunt of argument in de mond legt dat niet is ingenomen

"Dat heb je misschien niet zo slim aangepakt."

"Dus jij zegt dat ik dom ben?"

Persoonlijke aanval

Van een persoonlijke aanval is sprake wanneer een discussiant niet ingaat op de argumentatie van zijn tegenstander, maar hem

beschuldigt van onkunde, onbetrouwbaarheid of slechte persoonlijke eigenschappen. De discussiant neemt zijn tegenstander daarmee niet serieus als gesprekspartner

'Wat weet jij nou van gezondheid? Je weegt 130 kilo!'

Vals dilemma 

Het argumentatieschema op basis van voor- en nadelen wordt onjuist gebruikt als wordt gesuggereerd of aangenomen dat we moeten kiezen uit twee mogelijkheden met beide even grote nadelige gevolgen, terwijl er nog andere mogelijkheden zijn.

Of je laat je vaccineren of je wordt doodziek

Van welke drogreden is er in het volgende filmpje sprake?

Van welke drogreden is er in het volgende filmpje sprake?

Welke drogreden? 

bespelen van het publiek: het gaat om effect (grappen, populisme, zielig doen, bespotten)

Bespelen van het publiek

bespelen van het publiek: het gaat om effect (grappen, populisme, zielig doen, bespotten)

Van welke drogreden is dit een voorbeeld?

Cirkelredenering

Het standpunt wordt ondersteund door het herhalen van het argument.

Enkelvoudig 

Onderschikkend

Afhankelijk 
nevenschikkend

Onafhankelijk 
nevenschikkend

1 argument 

Een argument ondersteunt een ander argument

Argumenten staan los van elkaar

De argumenten hebben elkaar nodig 

Extra herhaling argumentatieschema's

Oefen dan de serie die hierna komt!

Zes argumentatieschema's

Autoriteit

Vergelijking

Voorbeeld

Kenmerk of eigenschap

Oorzaak-gevolg

Voordelen- nadelen

Je mag niet door rood rijden, want dat staat in de wet.

1. Autoriteit
2. Vergelijking
3. Voor-nadelen
4. Oorzaak-gevolg

Nederland moet meer investeren in duurzaamheid, want Duitsland doet dat ook.

1. Autoriteit
2. Vergelijking
3. Voor-nadelen
4. Kenmerk of eigenschap

Dat is een goede zanger, want hij zingt altijd zuiver.

Hij heeft een onvoldoende gehaald, want hij heeft niet geleerd

Oorzaak-gevolg

Kenmerk of eigenschap

Natuurlijk is hij tegen de bio-industrie: hij is vegetariër.

1. Voordelen-nadelen
2. Vergelijking
3. Kenmerk-eigenschap
4. Oorzaak-gevolg

Volgens Johan Cruijff moest Ajax meer investeren in jonge voetballers. Daarom is de jeugdopleiding van de club grondig aangepakt.

1. Voordelen-nadelen
2. Kenmerk of eigenschap
3. Vergelijking
4. Autoriteit

Computergames kunnen een slechte invloed hebben op studieresultaten. Kijk maar naar mijn broertje: door de games komt hij niet meer aan zijn huiswerk toe.

1. Voorbeeld
2. Oorzaak-gevolg
3. Vergelijking
4. Autoriteit

Hoe kun je nou denken dat je een goed cijfer gaat halen? Je bent gisteren pas begonnen met leren.

1. Autoriteit
2. Oorzaak-gevolg
3. Voordelen-nadelen
4. Voorbeeld

Argumentatie op basis van autoriteit.

Argumentatie op basis van oorzaak-gevolg.

Sporten is niet alleen goed voor je lichaam, maar ook voor de geest. Dat wisten de oude Grieken al.

Sporten geeft een geluksgevoel, omdat tijdens het sporten dopamine wordt aangemaakt.

Argumentatie op basis van vergelijking.

Argumentatie op basis van voor- en nadelen.

Ik denk niet dat de prijzen van concertkaartjes veel zullen stijgen, want de prijzen voor theater- en bioscoopkaartjes zijn ook gelijk gebleven.

Subsidiëring van het theater is nodig om kaartjes betaalbaar te houden. Zo kan iedereen kennis maken met cultuur.

Volgens zijn arts heeft hij bloedarmoede. Hij had namelijk allerlei symptomen die er op wijzen: last van vermoeidheid, duizeligheid en hoofdpijn..
Welk argumentatieschema wordt hier gebruikt?

1. argumentatie op basis van voorbeelden
2. argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
3. argumentatie op basis van kenmerken
4. argumentatie op basis van voor- en nadelen

Het argumentatieschema in de uitspraak 'Als je elke dag vlees eet, dan ben je niet bezig met de milieuproblematiek' is:

1. Kenmerk of eigenschap
2. Oorzaak en gevolg
3. Vergelijking
4. Voorbeeld

Mobiele telefoons moeten tijdens de les uit staan. In het theater en in de bioscoop moet dat namelijk ook.


Van welk argumentatieschema is hier sprake?

1. Autoriteit
2. Kenmerk of eigenschap
3. Vergelijking
4. Voorbeeld

'Sporten is goed, want daarmee verbeter je je conditie.'
Argumentatieschema:

1. oorzaak-gevolg
2. kenmerk of eigenschap
3. Voordelen
4. autoriteit

Welk argumentatieschema wordt hier gebruikt?

Het wordt warmer op aarde en dat komt door het Broeikaseffect.

1. argumentatie op basis van voorbeelden
2. argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
3. argumentatie op basis van een kenmerk
4. argumentatie op basis van voor- en nadelen

8.
De meeste leerlingen van mijn klas willen nu eenmaal bowlen, dus ik ga me daar niet tegen verzetten. Het is bovendien goedkoper dan paintballen en karten en we kunnen bij de bowlingbaan vrij goedkoop eten.

Noteer de argumentatie in een blokjesschema. Geef bij elke argumentatie aan of deze

enkelvoudig, nevenschikkend, onderschikkend is of een combinatie van die laatste twee.

Stappenplan

1. Noteer het standpunt (altijd bovenaan!)
2. Zet de argumenten op een rijtje (van boven naar onder gebruik je het woordje 'want', van onder naar boven kun je 'dus' gebruiken)
3. Plaats dit alles in een blokjesschema
4. Bekijk of het enkelvoudig, (on)afhankelijk nevenschikkend, onderschikkend of een combi is

Nog meer oefenen?

Hierna opdrachten met argumentatiestructuren!

Argumentatiestructuur

Een argumentatiestructuur is een schema waarin je duidelijk maakt op welke manier argumenten met elkaar en met het standpunt samenhangen. 

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie = één standpunt en één argument

Onderschikkende argumentatie = een argument wordt ondersteund door één of meer subargumenten (=ketenargumentatie)

Nevenschikkende argumentatie = twee of meer argumenten ondersteunen gezamenlijk het standpunt (afhankelijk en onafhankelijk)

Onder- en nevenschikkende argumentatie/ nevenschikkende (on)afhankelijke ketenargumentatie= combinatie van nevenschikkende en onderschikkende argumentatie

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie (een argument bij een standpunt)

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Argumentatiestructuren

Onderschikkende argumentatie (een gebruikt argument wordt door een ander argument ondersteund).

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Het is slecht voor je lever.

Onderschikkende argumentatie (ook 'ketenargumentatie') 

Je geeft niet alleen het argument, maar vertelt ook nog waarom dat argument klopt: een argument voor een argument (Je noemt dit een subargument of een onderbouwing). 

Dit schema wordt vaak verwerkt in een alinea of een zin. 

Argumentatiestructuren

Nevenschikkende onafhankelijke argumentatie (ieder argument is op zich een zelfstandig argument voor het standpunt)

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Argumentatiestructuren

Nevenschikkende afhankelijke argumentatie: argumenten hebben elkaar nodig om het standpunt te ondersteunen. De argumenten werken alleen in combinatie met elkaar; los van elkaar ondersteunen ze het standpunt niet.

Je moet minder patat en frikadellen eten.

Dit kost je veel geld in de week

Je komt niet uit met je zakgeld.

Argumentatiestructuren

Combinatie van argumentaties 

Leerlingen moeten hun huiswerk onder begeleiding in groepjes op school kunnen maken.

Leerlingen zullen dan hogere cijfers gaan halen.

Leerlingen leren dan goed samen te werken.

Leerlingen worden op school niet zo snel afgeleid als thuis

Leerlingen kunnen dan uitleg krijgen op het moment dat ze vastlopen

Leerlingen mogen bij de huiswerkbegeleiding niet bellen, appen, twitteren etc.

https:

Argumentatiestructuren

Standpunt: Het festival van afgelopen weekend was niet leuk.

Schrijf de argumentatiestructuur op:

• Het regende drie dagen onafgebroken. 
• Een flesje water kostte 5 euro.
• Het vliegtuig had vertraging. 
• Het was erg duur. 
• De hoofdact kwam niet opdagen. 

Argumentatiestructuren

Het festival van afgelopen weekend was niet leuk.

Het vliegtuig had vertraging. 

Het was erg duur. 

De hoofdact kwam niet opdagen.

Een flesje water kostte 5 euro. 

Het regende drie dagen onafgebroken.

Zet in een argumentatiestructuur

Standpunt: Jongens en meisjes kunnen op de middelbare school beter gescheiden les krijgen.

a. Jongens en meisjes leiden elkaar af.

b. Jongens en meisjes moeten op verschillende manieren de lesstof gepresenteerd krijgen.

c. Jongens vinden school niet zo belangrijk als meisjes.

d. Jongens willen meer doen met de handen dan meisjes.

e. Jongens zijn met een zes al tevreden en meisjes niet.

f. Meisjes halen hogere cijfers dan jongens op proefwerken.

g. Meisjes willen meer leren dan jongens.

h. Meisjes worden eerder volwassen dan jongens.

i. Meisjes zijn verder in hun geestelijke ontwikkeling dan jongens.

Argumentatiestructuren

Jongens en meisjes kunnen op de middelbare school beter gescheiden les krijgen.

Jongens vinden school niet zo belangrijk als meisjes.

Jongens en meisjes leiden elkaar af.

Jongens en meisjes moeten op een verschillende manier de lesstof gepresenteerd krijgen.

Jongens zijn met een zes al tevreden en meisjes niet.

Jongens willen meer doen dan meisjes.

Meisjes willen meer leren dan jongens.

Meisjes halen hogere cijfers dan jongens op proefwerken.

Meisjes zijn verder in hun geestelijke ontwikkeling dan jongens.

Meisjes worden eerder volwassen dan jongens.

F= Meisjes halen hogere cijfers op proefwerken dan jongens

E- Jongens zijn met een 6 al tevreden, meisjes niet

C= Jongens vinden school niet zo belangrijk als meisjes

A. Jongens en meisjes leiden elkaar af.

B. Jongens en meisjes moeten lesstof op een verschillende manier gepresenteerd krijgen

G. Meisjes willen meer leren dan jongens

D. Jongens willen meer doen dan meisjes

i. Meisjes zijn verder in hun geestelijke ontwikkeling dan jongens.

h. Meisjes worden eerder volwassen dan jongens