7.6 Energiesystemen

• LOB
• MBO
• Studiejaar 2

7.6 Energiesystemen 

Wat weet je van energiesystemen?

Je lichaam beschikt over drie energiesystemen die samenwerken om energie (ATP) te leveren voor elke vorm van beweging. Welke je vooral gebruikt, hangt af van de intensiteit en duur van de inspanning.

ATP-CP systeem

Brandstof: ATP en creatinefosfaat die direct in de spier liggen opgeslagen.

Duur: 0–10 seconden.

Kenmerken:

• Directe energie → geen zuurstof nodig.
• Geen melkzuurvorming.
• Heel krachtig, maar zeer kort vol te houden.

Voorbeelden: sprint van 100m, kogelstoten, gewichtheffen.

Anaerobe glycolyse (melkzuur)

Brandstof: glycogeen/glucose (suiker) in de spieren.

Duur: 20 seconden – 2 minuten.

Kenmerken:

• Energie zonder zuurstof.
• Snel maar minder efficiënt.
• Lactaat (melkzuur) als bijproduct → spierverzuring.

Voorbeelden: 400m sprint, HIIT, korte explosieve circuits.

Aerobe Systeem (zuurstof)

Brandstof: koolhydraten (glucose), vetten en in mindere mate eiwitten.

Duur: vanaf ~2 minuten tot uren.

Kenmerken:

• Werkt mét zuurstof.
• Langzaam op gang, maar zeer efficiënt.
• Geen (of weinig) verzuring, wel vermoeidheid door leeg raken van glycogeen.

Voorbeelden: hardlopen (5 km, marathon), fietsen, zwemmen, roeien.

Hoe werken ze samen? 

De systemen werken altijd tegelijkertijd, maar in verschillende verhoudingen:

• Start inspanning → ATP-CP domineert.
• Korte, intensieve belasting → anaerobe glycolyse neemt over.
• Langdurige inspanning → aerobe systeem voert de boventoon.

Een 400m hardloper rent voluit, en voelt branderige benen aan het einde.

Welke energiesysteem is hier dominant?

1. ATP-CP
2. Anaerobe Glycolyse
3. Aerobe Systeem

Een student loopt 5 km op een gelijkmatig tempo.


welk systeem wordt hier het meest gebruikt?

1. ATP-CP systeem
2. Anaerobe Glycolyse
3. Aerobe Systeem

Een triatleet zwemt, fietst en loopt urenlang tijdens een wedstrijd.

Welke energiebron wordt dan vooral aangesproken?

1. ATP-CP systeem
2. Anearobe glycolyse
3. Aerobe Systeem

Opdracht

Inleveren via Its Learning