17.4 het belang van de nucleotidenvolgorde 23-24

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Doel en begrippen 17.4

Je leert welke typen mutaties er zijn en welke effecten ze hebben op een organisme

sequencen, ddNTP`s, mutaties, puntmutatie, substitutie, deletie, insertie, chromosoommutatie, inversie, duplicatie, translocatie, genoommutatie, mutageen, leesraamverschuiving, tumorsuppresorgenen, proto-oncogenen, restrictie-enzymen, transgen, cisgen

0

Sequencen

DNA sequentie bepalen

• verwantschap, (erfelijke) ziekten, identificeren organismen (COVID-19) 
• nucleotidenvolgorde bepalen
• PCR gevolgd door gelelektroforese
• fluorescent stop-nucleotiden ddA, ddT, ddG, ddC-> 3' zonder OH-groep
  
• bepaalde verhouding van stop-nucleotiden en gewone nucleotiden
• Na replicatie met PCR verschillende DNA fragmenten 
• Door scheiding op gel en fluorescentie ziet men de volgorde van nucleotiden

Gevolgen van mutaties - plaats

Mutatie in een niet-coderend deel van het DNA => gevolgen nihil, behalve bij genregulatie-deel

Mutatie in coderend deel => gevolgen wisselend 

Bijvoorbeeld in intron:  geen gevolgen

Verandering van de aminozuurvolgorde => kleine tot zeer grote gevolgen

Gevolgen van mutaties - celtype

Mutatie in een inactief gen van een weefselcel => geen gevolgen

Mutatie in een stamcel => kleine tot grote gevolgen

Mutatie in een geslachtcel => kleine tot grote gevolgen

Verstoringen celcyclus

Tumorsuppressor genen: genen die de celdeling remmen of apoptose (gecontroleerde celdood) stimuleren.

Als er een mutatie in een dergelijk gen optreedt kan een tumor ontstaan.

Proto-oncogenen: genen die de celdeling stimuleren.

Als er een mutatie in een dergelijk gen optreedt waardoor het actiever wordt kan een tumor ontstaan.

Genetische modificatie

Het aanpassen van het DNA van een organisme heet genetische modificatie.

Als een organisme DNA van een ander soort organisme krijgt ingebouwd heet dit een transgeen organisme.

Als een organisme DNA van een zelfde soort organisme krijgt ingebouwd heet dat een cisgeen organisme

Genetische modificatie

Genetische modificatie 

                                        BINAS 71M1

Genetische modificatie

Genetische modificatie

Genetische modificatie

Waarom wordt er altijd een gen voor antibioticum resistentie in het plasmide ingebouwd?

1. Anders werkt het plasmide niet goed
2. Anders neemt de bacterie het plasmide niet op
3. Dan kan er getest worden of het plasmide is opgenomen
4. Dit maakt de techniek makkelijker om uit te voeren

Huiswerk 17.4

• lees de paragraaf 
• maak de vragen 2,3,4,6,7,8,9