H3.4 Zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Zouten

Zouten

Eigenschappen van zouten

Vormen van ionen

Hoe zouten oplossen in water

verhoudingsformule van zouten

(Stof)eigenschappen Zouten:

• Opbouw: Zouten zijn opgebouwd uit ionen (geladen deeltjes) van metaal en niet-metaal ionen. 
• Geleidbaarheid: zouten geleiden in stroom in vloeibare fase maar niet in vaste fase. De geladen deeltjes kunnen in vaste fase niet bewegen en in vloeibare fase wel. Blijkbaar zijn er in vaste toestand geen geladen deeltjes die vrij kunnen bewegen, maar in vloeibare fase wel? 
• Smeltpunt: zouten hebben een hoog smeltpunt en kookpunt (ca. 800o C ): Er is dus een sterke binding? Wat voor binding?

Zouten geleiden in vloeibare fase

1. Juist
2. Onjuist

Formules van zouten

• Bestaan uit een metaalion en niet-metaalion
• Na + = natrium ion(metaal)
  
• Cl - = chloor ion (niet-metaal) 
• Vorming zout NaCl --> geen lading

Nu vraag 42 ( blz. 96) maken

Vormen van ionen

• Voor geleiding zijn geladen deeltjes nodig: de ionen.
• Een zout is opgebouwd uit positieve metaalionen en negatieve niet-metaalionen
• Hoe worden die ionen gevormd: 
• door elektronen op te nemen of af te staan.

vraag 47 maken

Wat is de beste omschrijving van een ion?

1. een ion is een atoom met een positieve lading
2. een ion is een atoom met een negatieve lading
3. een ion is een atoom met een lading

Het zoutrooster = ionrooster

• Elke Na⁺ is omringd door Cl^- en andersom
• In vaste fase is dit rooster intact: geen vrij bewegende deeltjes voor geleiding: denk aan tanden, botten, nagels, hoeven, horens, etc.
• In vloeibare fase is dit rooster niet intact: wel vrij bewegende deeltjes voor geleiding van warmte, stroom, prikkels, etc.

Zouten in water

• Binding tussen Na+ en Cl- heet een ionbinding
• Bij oplossen van een zout in water worden de ionbindingen verbroken:
•  Nu kan het lichaam stroom, prikkels en warmte geleiden. 
• Of er worden nieuwe zouten gevormd (die slaan neer).

Zouten in water

• Elk ion wordt omringd door watermoleculen
• Weergegeven in een vergelijking:
  NaCl (s) -> Na⁺ (aq) + Cl^- (aq)
• NaCl (aq) bestaat niet: Het lost direct op in water!

vraag 45 maken

Welke bewering(en) is of zijn juist?

1. een ion is altijd van een metaalatoom gemaakt.
2. een metaalion heeft altijd een elektron teveel
3. niet-metaalionen zijn negatief geladen
4. een niet-metaalion heeft een proton afgestaan

Een ionbinding

2. komt alleen voor bij zouten
3. bestaat ook als het zout is opgelost in water

Een ionbinding

1. Bestaat ook als een zout is opgelost in water
2. Komt alleen voor bij zouten
3. Heb je bij alle stoffen op aarde

10 Zouten: eigenschappen van zouten 

Zouten hebben de volgende eigenschappen:

• Zouten zijn opgebouwd uit positieve en negatieve ionen
• Zouten hebben een kristalrooster
• Zouten zijn bij kamertemperatuur vast
• Zouten hebben hoge smeltpunten
• Gesmolten en opgelost geleiden zouten stroom
• vaste zouten geleiden geen stroom
• de totale lading van een zout is nul

Ik snapte wat er uitgelegd werd in de instructie

Ja

Ik heb niet opgelet

Ik heb wel opgelet, maar vond het lastig

Ik wil nog wat vragen stellen

Naamgeving van een zout

• Systematische naam: naam van het positieve ion + naam van het negatieve ion (zonder ladingen).
• Let daarbij op eventuele Romeinse cijfers
• Vb: ijzer(III)chloride
• Vb: aluminiumoxide
• Vb: fluoriet ( = calciumfluoride)
  

Metalen (het + deeltje)

Enkelvoudige niet-metaaldeeltjes krijgen de uitgang -ide

Samengestelde ionen

De naam van een zout

de naam van een zout geef je door de naam van het positieve ion en de naam van het negatieve ion aan elkaar te plakken

Al₂O₃ heet dus aluminiumoxide

Verhoudingsformule zouten

Een verbinding van ionen (geladen deeltjes)= een zout

een zout bestaat uit een metaal en een niet metaal

Verhouding:

1. Schrijf de naam van het zout op
2. Zet de symbolen van de ionen tussen haakjes achter elkaar
3. Maak de + en - lading kloppen

 Opstellen verhoudingsformule van een zout
(volg altijd het 3 stappenplan!)

1. noteer de naam vh zout                                                       1) natriumoxide
2. symbolen ionen tussen haakjes                                       2)   (Na⁺) (O^2-)
3. totale lading gelijk maken : kruizen van de ladingen          2            1                                                                                                                                       (Na)₂(O)                                                                                                                                3)    Na₂O(s)

Lood(II)nitraat = Pb(NO3)2(s)
De lading van Pb is...

1. 1+
2. 2-
3. 1-
4. 2+

Opstellen zoutformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen in symbolen
3. zet de lading van de ionen eronder
4. zet de verhouding eronder. de totale lading moet nul zijn = kruizen van de ladingen
5. schrijf de verhoudingsformule op, gebruik haakjes. Aantallen noteer je rechtsonder
6. schrijf de zoutformule op zonder lading

Voorbeeld 1:

1. magnesiumchloride
2.       Mg2+       Cl-     
3.         2+             1-
4.          1       :        2                                                                    
5.   ( Mg) 1  ( Cl )2                                                          
6.   Mg Cl 2

Opstellen zoutformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen in symbolen
3. zet de lading van de ionen eronder
4. zet de verhouding eronder. de totale lading moet nul zijn = kruizen van de ladingen
5. schrijf de verhoudingsformule op, gebruik haakjes. Aantallen noteer je rechtsonder
6. schrijf de zoutformule op zonder lading

Voorbeeld 2:

1. natriumsulfide
2.       Na+       S2-     
3.         1+             2-
4.         2       :      1                                                                    
5.   ( Na)2 (S )1                                                     
6.          Na₂ S 

Opstellen zoutformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen in symbolen
3. zet de lading van de ionen eronder
4. zet de verhouding eronder. de totale lading moet nul zijn = kruizen van de ladingen
5. schrijf de verhoudingsformule op, gebruik haakjes. Aantallen noteer je rechtsonder
6. schrijf de zoutformule op zonder lading

Voorbeeld 3:

1. ijzer(III)bromide
2.       Fe3+       Br-     
3.         3+             1-
4.         1       :     3                                                                    
5.   ( Fe)1 (Br )3                                                     
6.          Fe Br₃  

vergelijking oplossen zout 

• stevige ion-binding wordt verbroken

• ionen verlaten hun vaste plaats, drijven los rond omringt door watermoleculen
  

vergelijking oplossen van zout

NaCl (s) --> Na⁺ (aq)  +  Cl^- (aq)

• voor de pijl: verhoudingsformule vaste zout
• na de pijl: de losse ionen
• kloppende maken: verhouding voor- en na de pijl gelijk
  

vergelijking oplossen van zout

• voor de pijl: verhoudingsformule vaste zout
• na de pijl: de losse ionen
• kloppende maken: verhouding voor- en na de pijl gelijk

magnesiumchloride:  MgCl₂ (s) --> Mg²⁺ (aq)  +  2 Cl^- (aq)

ijzer(III)bromide:  FeBr₃ (s) --> Fe³⁺ (aq)  +  3 Br^- (aq)

vergelijking indampen van zout

  Na⁺ (aq)  +  Cl^- (aq)  --> Na⁺Cl^- (s)

indampen is het omgekeerde van oplossen

• voor de pijl: de losse ionen 
• na de pijl: verhoudingsformule vaste zout
• kloppende maken: verhouding voor- en na de pijl gelijk
  

vergelijking indampen van zout

• voor de pijl: de losse ionen
• na de pijl: verhoudingsformule vaste zout 
• kloppende maken: verhouding voor- en na de pijl gelijk
  

natriumsulfide-oplossing:  2 Na⁺ (aq)  +  S^2-(aq)--> Na₂ S (s)  ijzer(II)fluoride-oplossing:   Fe²⁺ (aq)  +  2 F^- (aq)  --> FeF₂ (s)

Opstellen zoutformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen in symbolen
3. zet de lading van de ionen eronder
4. zet de verhouding eronder. de totale lading moet nul zijn
5. schrijf de verhoudingsformule op, gebruik haakjes. Aantallen noteer je rechtsonder
6. laat het cijfer 1 weg, kijk of de haakjes nodig zijn. schrijf de formule op
7. schrijf de zoutformule op zonder lading

Voorbeeld 2:

1. aluminiumsulfaat
2.       Al3+       SO42-     
3.         3+             2-
4.         2       :       3                                                                    
5.   ( Al3+ )2    ( SO42-  )3                                                     
6.    Al3+ 2        ( SO42- )3  
7.    Al2 ( SO4 )3  

lading onbekend ion

Vaak worden de ladingen in een zoutformule weggelaten. Je moet zelf uitzoeken wat de ladin is van het positieve of negatieve ion. Totaal is neutraal (evenveel + als - lading)

voorbeeld: KMnO₄   K⁺  dus  MnO₄ = 1-  dus  MnO₄^-

Al₂(SO₃)₃ :  Al³⁺ x2 = 6+  dus (SO₃)₃ = 6-  

                    dus SO₃ = 2-   dus  SO₃^2-

Wat is de lading van het chroom-ion in het zout:

CrCl​3​​

1. Bestaat uit chroom-ion en chloride-ion

2. Cr??  en

3.  ....       :       3

    .....       :       3 x 1 = 3-

dus moet Cr wel 3+ zijn .. anders is de netto lading niet gelijk aan 0.

 

Cl​−​​

Nu: 

vragen: 48, 52 en 53 maken

Zouten
geef aan wat je onthouden hebt

Maak nu de oefenopdracht zouten