Hart en vaatstelsel

• Verpleging
• Beroepsopleiding

 Hart en Vaatstelsel

28 februari 2024

Albertine Hoogeveen

Waar gaan we het over hebben

• voorstellen
• werking hart
• bloedsomloop
• bloedvaten
• functie van de bloedsomloop
• hart aandoeningen
• vaat aandoeningen 

Voorstellen

• Wie zijn jullie?
• Wie ben ik?

Quiz

Quiz 

tijdens de presentatie komen quiz vragen voorbij.

kun je beantwoorden via je mobiel.

je kunt inloggen met deze code.

Je hart is ongeveer zo groot als..

1. Een kokosnoot
2. Een vuist
3. Een hand
4. Een mandarijn

Je hart pompt per dag zo'n 7000 L bloed

1. Waar
2. Niet waar

Hart

• rond pompen van bloed
• 2 harthelften
• grote en kleine bloedsomloop 

Het hart is verantwoordelijk voor het rondpompen van bloed. Er zijn twee harthelften en twee bloedsomlopen. De één naar de longen en de ander naar het lichaam. Je kunt het zien als een achtje, waarbij het hart in het midden zit. De rechter harthelft pompt bloed van het lichaam naar de longen toe en de linker harthelft van de longen naar de rest van het lichaam. 

bij een afbeelding van het hart is het altijd in spiegelbeeld. je kijkt naar het hart

kleine bloedsomloop:

hart - longen - hart

grote bloedsomloop:

hart - alle organen - hart

Grote en kleine bloedsomloop

Werking hart

       https://youtu.be/fXQTeS8f9wY  

• boezem en kamer
• Zuurstofrijk
• Zuurstof arm 
• 3 fasen
• 4 kleppen -> 1 kant op

Bloedstroom door 

het hart

zuurstof arm komt binnen via de De Vena Cava Inferior (onderste) en de vena cava surperior.

aorta gaat het lichaam in met zuurstofrijk bloed

De hartkleppen voorkomen dat het bloed de verkeerde kant op stroomt. Dat doen ze door tijdens het pompen van het hart op het juiste moment te openen of te sluiten. Een gezonde hartklep gaat helemaal open en helemaal dicht.

Prikkeloverdracht

A. Sinusknoop (bliksemflitsje)

B. AV-knoop

C. Bundel van His

D. Bundeltakken

E. Purkinje-vezels

Het prikkelgeleidingssysteem is een netwerkje van speciale cellen in de hartspier die elkaar in een domino-effect een elektrische prikkel doorgeven. Die prikkel stimuleert de hartspier om zich samen te trekken. Het prikkelgeleidingssysteem zorgt ervoor dat het samentrekken in het juiste tempo en in de juiste volgorde gebeurt. De juiste volgorde wil zeggen: eerst de boezems, dan pas de kamers.

ECG

dit is een ECG, ook wel hartfilmpje genoemd.

De letters ECG staan voor ElektroCardioGram. Het ECG is beter bekend als een hartfilmpje, hoewel het eigenlijk eigenlijk geen bewegend beeld toont

waarom wil een dokter dit weten?

wat vertelt het je?

Prikkelgeleiding in het hart

we wten nu een beetje hoe de prikkeloverdracht in zn werk gaat.

nu komen die 2 dingen samen.

Een ECG is een grafische weergave van de elektrische activiteit in de hartspier. . Een ECG registreert de elektrische prikkel die de spiercellen in het hart laat samentrekken.

dus... 

Als dat hart dan heel krachtig samenknijpt, wordt het bloed de aorta ingestuwd.

dit is een heel groot vat. wel zo dit als een tuinslag.

onderweg zijn er aleemaal vertakkingen om de organen en weefels van zuurstofrijk bloed te voorzien.

alles wat de aorta wegbrengt, aan zuurstof rijk bloed, naar alle organen en weefsels, moet ook weer terug naar het hart.

zie hier de blauwe lijnen.

wat een netwerk !

Dit is dus heen en terug naar het hart.

maar er is nog een uitzondering.

de poortader

Poortader

De poortader verbindt de maag, dunnedarm en dikkedarm met de lever. Alle verteerde voedingsstoffen die vanuit het spijsverteringsstelsel in het bloed terecht komen worden via de poortader eerst richting de lever vervoerd. Via de leverader komen de opgenomen voedingsstoffen pas in de bloedcirculatie terecht. De poortader is zuurstofarm maar bevat regelmatig zeer voedingsstoffen.

Harttonen: 

- Eerst de 

je hoort het sluiten van de kleppen 

Harttonen:

- Eerst het sluiten van de hartkleppen

- Als tweede het sluiten van de  slagaderkleppen

quiz

pak je mobiel erbij

5 vragen

Quiz vragen!

Pak je mobiel erbij.

Het hart pompt zuurstofrijk bloed in de:

1. Longslagader
2. Longader
3. Aorta
4. Holle ader

welke hoort niet bij de prikkelgeleiding van het hart

1. Purkinje-vezels
2. Sinusknoop
3. Poortader
4. Bundel van His

A. Sinusknoop (bliksemflitsje)

B. AV-knoop

C. Bundel van His

D. Bundeltakken

E. Purkinje-vezels

Welk deel van het hart is het meest gespierd?

1. Boezems
2. Kamers

Hoe stroomt het bloed door de kleine bloedsomloop?

1. Hart - longen - hart
2. Hart - longen - organen
3. Hart - organen - longen
4. Hart - hersenen - hart

bloedtoevoer naar het hart gaat via

1. aorta
2. kransslagader
3. slagader
4. capillaire

Opdracht :

kijk eens wat je al weet

1. Rechter atrium (boezem)

2. Linker atrium

3. Bovenste holle ader

4. Aorta

5. Linker longslagader

6. Longader

7. Mitralisklep

8. Aortaklep

9. Linker ventrikel (kamer)

10. Rechter ventrikel

11. Onderste holle ader

12. Tricuspidalisklep

13. Pulmonalisklep

Hoelang is ons vatenstelsel ?

 bloedvaten

• Slagaders
  
• Aders
  
• Haarvaten
  

3 soorten bloedvaten

Een mens heeft miljoenen grote en kleine bloedvaten. Alle bloedvaten achter elkaar hebben een lengte van wel 100.000 km. Dat is 100 miljoen meter!

Ieder soort bloedvat heeft een andere functie. Samen zijn ze het bloedvatenstelsel. Maar wat doen ze nou eigenlijk?

Aders vervoeren zuurstofarm bloed en afvalstoffen van de organen naar het hart.

Slagaders brengen zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen naar je organen, met als uitzondering de longslagader.

Haarvaten zijn de haarfijne bloedvaatjes waarin de rode bloedcellen zuurstof en kooldioxide afgeven of opnemen.Zij zijn de verbinding tussen de slagaders en aders. Deze vaatjes zijn zo fijn dat de rode bloedcellen zuurstof uit de lucht kunnen oppikken. Dat gebeurt in de longen.

https://www.youtube.com/watch?v=EKWy0zagdIA  

https://www.youtube.com/watch?v=EKWy0zagdIA   

Slagaders

• Bloed van het hart -> naar de organen 
  
• Hoge druk
• Elastische gespierde wand

(Arterie)

Aders

• bloed vanaf de organen -> naar het hart
• Lagere druk  
• Tegen de zwaartekracht in -> klepjes

(Vene)

Haarvaten

• Dunne wand -> Makkelijke stofwisseling
• Haarvatennet -> in of op elk orgaan

(vas capillare)

Bloed

• Rode bloedcellen
• Witte bloedcellen
• Bloedplaatjes

• Transportmiddel
  
• Bloedplasma
  
• Vaste bestanddelen 

Lymfestelsel

• Lymfevocht
• Lymfevaten -> Lymfeklieren (nodus lymphaceus)
• Afweersysteem 

Lymfeklieren zijn verzamelplaatsen voor witte bloedcellen. Deze witte bloedcellen beschermen tegen indringers zoals bacteriën en virussen. Lymfeklieren zorgen ervoor dat een infectie of ontsteking ergens in uw lichaam niet verder gaat naar de rest van uw lichaam. In uw lichaam zitten honderden lymfeklieren

samenvatting

Quiz!

wat is een belangrijk kenmerk van haarvaten

1. ze hebben dunne half doorlaatbare wanden
2. vervoeren het bloed naar het hart toe
3. ze hebben dikke wanden
4. ze hebben kleppen

Als men bloed afneemt dan gebeurt
dat meestal uit een ader

1. Waar
2. Niet waar

welk vat is gespierder?

1. slagader
2. ader
3. poortader

Welk vaste bestanddeel komt het meest voor in bloed?

1. Rode bloedcellen
2. Witte bloedcellen
3. Bloedplaatjes

aandoeningen

• Hartfalen
• vaatziekten
• aderverkalking

Juf Danielle 

https://jufdanielle.com/hartfalen/ 

De functie van het hart is bloed rondpompen. Als het hart deze functie niet meer kan uitvoeren dan noemen we dat decompensatio cordis, oftewel hartfalen. Als verpleegkundige kun je in alle zorgsectoren regelmatig met dit ziektebeeld te maken krijgen, omdat het veel voorkomt en door veel verschillende aandoeningen veroorzaakt kan worden.

laat deze afbeelding nog eens op je in werken

symptomen die wij zien als zorgverlener

NSAID’s bij hartfalen afgeraden moet worden vanwege de risico’s op vasoconstrictie en retentie van water en zout en van verslechtering van de (vaak reeds gestoorde) nierfunctie.

medicatie is symptoom bestrijding

NHG standaarden

https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hartfalen 

Ejectiefractie

nederlands huisartsen genootschap

hoe gaan de HA om met hartfalen.

filmpje met vaktaal.

toch belangrijk om even te kijken, wij hebben hier ook een rol in de samen werkingen. daarom is het belangrijk hoe de HA werken.

ook al hoeven wij hier alle waardes en termen te kennen.

symtomen zijn wel erg belangrijk.

Ejectiefractie

De ejectiefractie geeft aan hoeveel procent van het bloed wordt weggepompt per hartslag. De ejectiefractie is nooit 100%. Tijdens een hartslag blijft er altijd een deel van het bloed achter in de hartkamer. Gezonde mensen hebben een ejectiefractie van 60 tot 70%. Bij hartfalen is de ejectiefractie vaak sterk afgenomen. Een ejectiefractie van 40% of minder is een teken van hartfalen.

Risicogroep

• DM type 2
• COPD
• vrouwen op leeftijd

Kern symptomen 

• kortademigheid
• verminderde inspanningstolerantie
• vochtretentie 

Vaatziektes

• Slagaderverkalking
  
• Spataderen
• Vernauwing van de halsslagader
  
• Vernauwing van de beenslagader (Etalagebenen)

• Aneurysma
  
• Syndroom van Raynaud
  
• Open been
• Trombose en longembolie

Aderverkalking

Bij de geboorte is de wand van de slagaders glad van binnen. Maar in de loop der jaren kan de binnenkant van de slagaders beschadigd raken. Dit geeft een ontstekingsreactie waardoor de vaatwand verdikt. Zo'n plaatselijke verdikking van de vaatwand wordt een plaque genoemd. Het hele ontstekingsproces heet slagaderverkalking.

Bij een gladde binnenlaag van een bloedvat is er een kleine kans dat er iets aan de vaatwand blijft plakken. Wanneer die laag beschadigt, dringen er witte bloedcellen en vette stoffen zoals cholesterol doorheen. Ze hopen zich op in de vaatwand. Dit zorgt voor een steeds dikkere vaatwand, ook wel plaque genoemd. Er kan op die plek minder bloed doorheen.

Oorzaken

• hoge bloeddruk
  
• hoog cholesterol
  
• diabetes 
• overgewicht
  
• langdurige stress
• erfelijkheid
• geslacht

Zowel mannen als vrouwen ontwikkelen slagaderverkalking. Wel bestaan er verschillen.

De plek van de slagaderverkalking: bij vrouwen ontstaan de vernauwingen vaak over een grotere lengte en bevinden zich vaker in de kleinere bloedvaten. Terwijl mannen vaker plaques ontwikkelen in een grotere tak van een (krans-)slagader

Type plaque: de plaques bij vrouwen hebben vaak een andere samenstelling, waardoor deze stabieler zijn en er minder snel scheurtjes in de plaque ontstaan

De totale hoeveelheid plaque is bij mannen groter dan bij vrouwen

Voor de overgang beschermen de vrouwelijke hormonen (oestrogenen) de vaatwand. Maar rondom de overgang wordt de vaatwand kwetsbaarder en neemt de kans op beschadiging toe

Genezing?

Slagaderverkalking is niet te genezen. 

Wel kan de ziekte geremd worden door medicijngebruik en een gezonde leefstijl. 

Zijn er nog vragen?