1hv-2-5.5-1

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

5.5 Gedrag

Op tafel:

laptop (lessonup opgestart)

Telefoon in telefoontas

Planning

• Herhaling
• Vraag van vandaag
• Leerdoelen
• Uitleg
• Zelfstandig werken
• Volgende keer

Welke onderdelen behoren tot het centrale zenuwstelsel?

Geef de onderdelen in de juiste volgorde: (bewuste reactie)
1. Impulsen gaan via zenuwen naar de hersenen.
2. In de zintuigcellen worden prikkels omgezet tot impulsen.
3. De impulsen worden via de zenuwen naar spieren/ klieren geleid.
4. In de hersenen worden de impulsen verwerkt en ontstaan er nieuwe impulsen.

1. 2-4-3-1
2. 2-3-4-1
3. 2-1-4-3
4. 2-1-3-4

Vraag van vandaag

W

Wie moet deze man voorstellen? 

En waarom is hij bekend?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat gedrag is.
• Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.
• Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag.

Gedrag

- Bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen

- Bijv. jagen of koken

- Handeling          effect        handelingen = gedragsketen

Gedragsketen

Handeling

Waardoor wordt gedrag bepaald?

Gedrag wordt bepaald door prikkels en motivatie

- Prikkel = invloed uit de omgeving

- Inwendige en uitwendige prikkels

Inwendig	Uitwendig
Honger/ dorst	Bericht op je telefoon
Hormonen voor voortplanting	Je ziet een vriend(in) op straat
Een volle blaas	Een hete pan

Motivatie = bereidheid om te reageren op een prikkel

Wat is een voorbeeld van een gedragsketen?

1. Jezelf aankleden voor het voetbal
2. Remmen met je fiets
3. Groente snijden voor de groentensoep
4. De lamp aanzetten in een donkere kamer

Geef een voorbeeld van een inwendige prikkel en een uitwendige prikkel.

Het pakken van een frietje = respons (reactie op een prikkel)

Gedrag: aangeboren vs. aangeleerd

Aangeboren gedrag

• Gedrag dat een kind of dier uit zichzelf vertoont (instinct)
• Bijv. trappelend kievitskuiken en pasgeboren kalf

Gedrag: aangeboren vs. aangeleerd

Aangeleerd gedrag

• Gedrag dat door soortgenoten of mensen is aangeleerd
• Bijv. trucjes bij een hond

Is dit een voorbeeld van aangeboren of aangeleerd gedrag?

Aangeboren

Aangeleerd

Sociaal gedrag

Een prikkel of handeling bij sociaal gedrag noem je een signaal

Handeling van een dier/ mens is een prikkel (dus signaal) voor de handeling van een soortgenoot (respons/ reactie)

Normen en waarden

Mensen denken na over hun gedrag.

Niet alle dieren doen dat.

Mensen vinden afwijkend gedrag niet fijn. Om dat te voorkomen zijn er normen en waarden. 

Normen: gedragsregels

Waarden: eerlijkheid, respect, vrijheid, rechtvaardigheid.

observatie/interpretatie

Observatie: Je ziet dat iemand zijn hand op steekt. 

Interpretatie: Wat zou dat kunnen betekenen?

Zelfstandig werken H/V

Hoe: Eerste 10 minuten zelfstandig, daarna mag je rustig overleggen

Hulp: De tekst blz. 118

Klaar: 1. Maken samenvatting / begrippenlijst 5.1 t/m 5.5

2. Maken extra oefeningen 5.1 t/m 5.5

            

Vak	Paragraaf 5.5
Bio	Maak opdrachten in online boek: Keuze 1: 1, 2, 3, 7, 8 en 9 Keuze 2: 6, 7, 8, 9 en 10