taalkundig ontleden: les 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Planning

• bespreken opdracht 1 t/m 3
• herhalen theorie
• nieuwe theorie
• aan het werk!

Deze ken ik al

Deze ken ik nog niet

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Lidwoord

Werkwoorden

Voorzetsels

Vandaag behandelen we deze begrippen:

• zelfstandig naamwoord
  
• lidwoord
  
• bijvoeglijk naamwoord
  
• voorzetsel
• werkwoord (inf. + volt. dw + onv. dw)
• persoonlijk voornaamwoord
• bezittelijk voornaamwoord
• aanwijzend voornaamwoord
• betrekkelijk voornaamwoord

Wat is een zelfstandig naamwoord?

Hoe kun je het zelfstandig naamwoord herkennen?

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

voorbeeld bijvoeglijk naamwoord

De

mooie

bloemen

lidwoord

zelfstandig naamwoord

bijvoeglijk naamwoord

De

verkoper

Glimlacht

Werkwoord

Lidwoord

Zelfstandig naamwoord

zelfstandig naamwoord

 Bijvoeglijk naamwoord

peren

aardige

auto

Roos

Lokalen

klein

voorzetsel

Voorzetsel (vz)

Dansen, fietsen, bewegen

Het zegt iets over het zelfstandig naamwoord

Op, in, naast, voor, achter

Utrecht, Martijn, stoel, hond

Het staat vóór het zelfstandig naamwoord

Werkwoord

Voorzetsel

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijknaamwoord

Lidwoord

1. voorzetsel
2. bijvoeglijk naamwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. lidwoord

Jan heeft een nieuwe auto gekocht.

1. Auto is bijvoeglijk naamwoord
2. Jan is bijvoeglijk naamwoord
3. Nieuwe is bijvoeglijk naamwoord

Werkwoordsvormen

- infinitief

- voltooid deelwoord

- onvoltooid deelwoord

Hoe herken je het verschil tussen het volt. dw en het onv. dw?

Geef een vb van een onv. dw!

Waar heeft hij die kapotte auto gehuurd?

Tot welke werkwoordsoort behoort het woord 'kapotte'?

1. infinitief (hele werkwoord)
2. persoonsvorm
3. voltooid deelwoord
4. bijvoeglijk naamwoord

Heb jij al gehoord wie hij tot zijn assistent heeft benoemd?
Tot welke werkwoordsoort behoort het woord 'benoemd'?

1. infinitief
2. persoonsvorm
3. voltooid deelwoord
4. bijvoeglijk naamwoord

Infinitief of voltooid deelwoord?

gereden

1. infinitief
2. voltooid deelwoord

Infinitief of voltooid deelwoord?

Verzachten

1. Infinitief
2. Voltooid deelwoord

Infinitief of voltooid deelwoord?

twijfelen

1. infinitief
2. voltooid deelwoord

In welke vorm staat het onderstreepte woord?

Ik heb echt alles geprobeerd, maar het lukt niet.

__________

1. voltooid deelwoord
2. onvoltooid deelwoord
3. infinitief

Welke vorm is het onderstreepte werkwoord?

Lachend heb ik een nieuwe boek besteld bij bol.com.

_______

1. infinitief
2. voltooid deelwoord
3. onvoltooid deelwoord

Staat er een voltooid deelwoord of een onvoltooid deelwoord in de zin?

Voetballend door het park zag ik hem aankomen.

1. voltooid deelwoord
2. onvoltooid deelwoord

Voornaamwoorden

•  persoonlijk voornaamwoord = verwijst naar personen, dieren of dingen

vb: zij ziet haar.  Hij stuurt hem een aapje.

• bezittelijk voornaamwoord = geeft aan wie de bezitter is.

vb: Dat is mijn sjaal. Is dat uw auto? Mijn vader is grijs.

• aanwijzend voornaamwoord = wijst dingen aan. 

Meest voorkomende: die, dat, deze, dit, zo'n en zulke

• betrekkelijk voornaamwoord: heeft betrekking op het vorige woord.

vb: het meisje dat daar loopt. De eieren die ik heb gekocht. 

Ik, je, hij, u, haar:

1. bezittelijke voornaamwoorden
2. persoonlijke voornaamwoorden
3. aanwijzende voornaamwoorden
4. betrekkelijke voornaamwoorden

Hoe noem je de volgende woordsoorten?

Mijn, uw, jouw, zijn

1. zelfstandige naamwoorden
2. persoonlijke voornaamwoord
3. bezittelijke voornaamwoorden
4. aanwijzende voornaamwoorden

Wat is het onderstreepte woord?

Jullie geven te vaak jullie broertje de schuld.

1. persoonlijk voornaamwoord (pvn)
2. bezittelijk voornaamwoorden (bvn)

In welk rijtje staan alléén aanwijzend voornaamwoorden?

1. die, daar, zulke
2. mijn, zijn, jullie
3. die, dat, deze
4. alles, iets, wat

Die jongen is morgen jarig.

die = ...

1. aanwijzend voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. betrekkelijk voornaamwoord
4. persoonlijk voornaamwoord

Niemand heeft hem ooit betrapt.

hem= ?

1. bezittelijk voornaamwoord
2. aanwijzend voornaamwoord
3. persoonlijk voornaamwoord

Welk voornaamwoord staat tussen de haakjes?.
(Mijn) vader is beroemd.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. aanwijzend voornaamwoord
3. betrekkelijk voornaamwoord
4. bezittelijke voornaamwoord.

Mijn fiets is gestolen.

Mijn =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Deze ken ik al

Deze ken ik nog niet

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Lidwoord

Werkwoorden

Voorzetsels

persoonlijk voornaamwoord