Epistemologie - 2. Scepticus Sextus Empiricus

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan de leerling uitleggen, toepassen en bekritiseren dat;

- er drie soorten scepticisme zijn: metafysisch scepticisme, epistemologisch scepticisme en conceptueel scepticisme;

- onverstoorbaarheid en beheerstheid het ultieme doel is van Sextus Empiricus scepticisme;
- er 5 tropen zijn voor opschorting (onenigheid, oneindige regressie, relativiteit, veronderstelling en cirkelredenering).

Sextus Empiricus

Scepticisme als vaardigheid

Uitgangspunten:
Gelijkwaardigheid in argumenten
Onverstoorbaarheid is motiverend, want het geeft innerlijke rust

2e/3e eeuw v. Chr.

Sextus Empiricus

Scepticisme als manier van leven?

Wel in het denken, niet altijd in het dagelijks handelen. 

Hoe kun je hieraan twijfelen?

• door de mens veroorzaakte klimaatverandering
• dat de buitenwereld bestaat
• dat 2+2=4

Onverstoorbaarheid en beheerstheid

Ultiem doel:

onverstoorbaarheid en beheerstheid tegenover zaken van schijn en mening

Opschorten van mening zorgt voor onverstoorbaarheid en beheerstheid; hij jaagt niets na.

Vijf redenen ‘tropen’ voor opschorting.

5 tropen voor opschorting

1. Onenigheid
2. Relativiteit
   
3. Regresses ad infinitum (oneindige regressie)
   
4. Veronderstelling
5. Cirkelredenering

Onenigheid

"Ik ben van mening dat thee het gezondste drankje is. Marijn is het daar niet mee eens."

Relativiteit

"Whoahhh!"

"Bang voor de kerstman?"

"Neehewhoaahh die enorme schedel!"

Regresses ad infinitum

"Ik denk dat omdat er naast water nog andere gezonde extracten in zit"

"Gezonde extracten helpen je te voorkomen van allerlei kwaaltjes"

"Dat is belangrijk omdat..."

"omdat..."

"omdat..."

"..."

Veronderstelling

"Waarom is groene thee gezond?"

"Dat is gewoon zo. Dat is ons geleerd."

Cirkelredenering

Cirkelredenering

5 tropen voor opschorting

1. Onenigheid
2. Relativiteit
   
3. Regresses ad infinitum (oneindige regressie)
   
4. Veronderstelling
5. Cirkelredenering

Onverstoorbaarheid en beheerstheid

De innerlijke rust die ontstaat omdat je geen ongegronde overtuiging verdedigt.

Tropen voor opschorting

Redenen waarom elke overtuiging nooit gegrond kan zijn.

Onenigheid

Over elke voorgelegde zaak is er een onbeslisbaar geschil waardoor we niet kunnen kiezen of afwijzen en dus op moeten schorten.

Oneindige regressie /regressus ad infinitum

Elk bewijs dat aangevoerd wordt heeft zelf weer een bewijs nodig, en dat weer een ander tot in het oneindige. Opschorting volgt

Relativiteit

Een voorwerp lijkt zus of zo te zijn in betrekking tot diegene die beoordelen. Hoe iets van nature is kunnen we niet weten en schorten we het oordeel op.

Vooronderstelling / veronderstelling

Om uit een oneindige regressie te komen kun je een aanname doen, een vooronderstelling. Deze wordt zonder bewijs aanvaard en is daarom een reden om dit te vermijden. Opschorten volgt.

Cirkelredenering

Om uit een oneindige regressie te komen kun je in een cirkelredenering raken. Het argument is hetzelfde als het standpunt.