platentektoniek

platentektoniek

7.1.2 Inwendige structuur van de aarde

Je leert ...

1 het belang van seismografisch onderzoek voor de structuur van de aarde toelichten.

2 de gelaagde opbouw van de aarde toelichten.

3 de samenstelling van de aarde toelichten op basis van chemische en fysische kenmerken.

4 het begrip 'isostasie' verklaren in het kader van de opbouw van de aarde.

Wat is platentektoniek?

Platentektoniek = beweging van de lithosfeer (buitenste laag van de aarde).

De lithosfeer is verdeeld in grote platen die voortdurend bewegen.

Waarom is platentektoniek belangrijk?

Vormt het landschap:

• Bergen (bv. Himalaya)
• Oceanische troggen (bv. Marianentrog)

Veroorzaakt geologische activiteit:

• Aardbevingen
• Vulkanen

Betekenis voor de mens

Helpt natuurlijke rampen begrijpen en voorspellen.

Geeft inzicht in de evolutie van de aarde doorheen de geschiedenis.

Wat beweegt bij platentektoniek?

1. De atmosfeer
2. De oceanen
3. De lithosfeer
4. De binnenkern

Wat is een gevolg van platentektoniek?

1. Vorming van regenwouden
2. Vorming van de Himalaya
3. Vorming van ijskappen
4. Vorming van zandwoestijnen

Platentektoniek gebeurt enkel op land, niet onder zee.

1. Juist
2. Fout

Door platentektoniek kunnen vulkanen ontstaan op plekken waar platen uit elkaar bewegen.

1. juist
2. fout

Inleiding - Ontstaan van de Aarde

Ongeveer 4,6 miljard jaar geleden ontstaan uit een gasmassa.

Bij afkoeling: samentrekking en vorming van een hete, vloeibare planeet.

Door zwaartekracht:

→ Zwaardere elementen (bv. ijzer, zink) naar het centrum.

→ Lichtere elementen naar de oppervlakte.

Gelaagde Structuur van de Aarde

Kern: zwaarste elementen zoals ijzer.

Mantel: stroperige massa tussen kern en korst.

Korst: dunne, harde buitenlaag.

De aarde ontstond ongeveer 2,6 miljard jaar geleden.

1. juist
2. fout

Bij de afkoeling van de aarde zonken de lichtere elementen naar de kern.

1. juist
2. fout

De aardmantel bestaat volledig uit vaste stoffen.

1. juist
2. fout

Wat gebeurde er toen de jonge aarde afkoelde?

1. Alle materialen verspreidden zich gelijkmatig.
2. De lichte elementen zonken naar het centrum.
3. De zware elementen zonken naar het centrum.
4. De aarde bleef volledig vloeibaar.

De diepste boring ooit: Kola

Locatie: Kola-schiereiland.

Diepte bereikt: 12 262 meter.

Doel: 15 000 meter → niet gehaald.

Reden stopzetting: Temperatuur steeg tot 180 °C (verwacht: 100 °C).

Bij 15 000 m zou temperatuur 300 °C worden → te heet voor de boorkop.

Duur van het project: 24 jaar.

Situeer het schiereiland Kola met behulp van de atlas.

Kola - Ligt ten ........
van ........ (land)
.

welke zee ligt ten zuiden van het schiereiland:

welke zee ligt ten Noorde van het schiereiland:

- Ligt vlak bij de landgrenzen van?

De aarde heeft een straal van 6 370 km. Dat betekent dat men maar tot 0,19 % van de maximale diepte heeft kunnen boren. Toch weten we veel over de inwendige structuur van de aarde. Hoe kan dat?