7.2 Voedselproductie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

7.2 Voedselproductie

Leerdoelen

Je kunt manieren noemen om een grotere productie van voedsel te verkrijgen.

Je kunt beschrijven hoe veredeling en DNA-technieken worden gebruikt om de voedselproductie te vergroten.

Soorten landbouw

Door het klimaat is Europa geschikt voor landbouw. Er zijn verschillende soorten landbouw.

Akkerbouw                      Veeteelt                                 Tuinbouw

Voedingsgewassen

(akkerbouw & tuinbouw)

Landbouwhuisdieren

(veeteelt)

Monocultuur

monocultuur

• één stuk grond -> maar één gewas wordt verbouwd.
  
• voordeel: snel en makkelijk.
  
• nadeel: grote kans op een plaag

Plaag

Er zijn veel dieren van één soort die voedselgewassen aantast

Bestrijdingsmiddelen

Chemisch of biologisch

Monoculturen

De grond wordt uitgeput.

(hoge opbrengst)

Bodembewerking

Bemesting 

blz 118

2 manieren van bodembewerking

Bemesting

Bemesting: stalmest/kunstmest: productieverhoging

mineralen (nitraat + fosfaat) toevoegen

Nadeel: niet alle mineralen worden opgenomen en komen in het milieu terecht -> verzuring of vermesting

Bodembewerking

Ploegen/eggen:

-Meer O2 in de grond,

- Meer H2O en mineralen

opnamen. 

Nadeel: Bodem verstoring 

*niet-kerende grondbewerking

Het bodem leven wordt niet verstoord.

Veredeling (planten)

Genetische modificatie

Productie verhogen door:

Veredelen

Een veredelaar kruist planten met gunstige eigenschappen tot er planten uitkomen met een combinatie van deze gunstige eigenschappen

(= kunstmatige selectie)

Goed tegen droge/zoute grond

Genetische modificatie

Erfelijke eigenschappen worden veranderd.

Aardappels die worden gekweekt met bepaalde genen ->  eigenschap: bestand zijn tegen ziektes en plagen

GMO

Bang voor transgene die een gevaar zijn voor de natuur.

Krachtvoer --> voer met extra bouwstoffen 

Intensieve veeteelt

0

Veredelen van landbouwhuisdieren:

- door te kruisen & fokken

- Maar ook door Ki (=kunstmatige inseminatie)

of

- in-viterofertilisatie (ivf)

in-vitrofertilisatie (ivf)

(zaadcellen en eicellen worden buiten het lichaam bevrucht en daarna ingebracht)

Kunstmatige inseminatie (ki)

(sperma wordt ingebracht)

Maken van de opdrachten

7.2  Voedsel productie

Opdracht 1 t/m 10

7.3 - Duurzame landbouw

Aan het einde van de les kun je:

• Je kunt de kenmerken van bestrijdingsmiddelen en biologische bestrijding noemen.
  
• Je kunt vormen van landbouw beschrijven waarbij minder stoffen aan het milieu worden onttrokken of toegevoegd.

Gangbare landbouw

• Gangbaar: gebruiken van kunstmest / monoculturen (= €€€)
• Intensief -> Bio-industrie
• Voordeel: veel voor weinig! 

• Grote kans op ziektes en plagen

Bestrijding ziekten & plagen

Ziekte: bacterie, virus of schimmel
Plaag: insect of ander dier (ook konijnen, ganzen, etc.)

• Bestrijdingsmiddelen: pesticiden

(niet selectief)

• Problemen: resistentie, ophoping (bioaccumulatie) in voedselketen

• Duurzame alternatieven?

Oplossing 1: Vruchtverwisseling

Een boer plant nooit twee jaar achter elkaar hetzelfde gewas op een bepaald stuk grond.

Ziekteverwekkers verdwijnen uit de grond door deze afwisseling

Oplossing 2:
Natuurlijke bestrijding

In de natuur zoeken naar 'natuurlijke vijanden' van een plaag en die opkweken voor gebruik in de land- en tuinbouw.

Biologische landbouw

• Voldoende voedsel produceren met oog voor milieu en dierenwelzijn
• Akkerbouw: geen kunstmest, vruchtwisseling en kleinere oppervlaktes

-> + minder ziekten en plagen 

• Veeteelt: meer ruimte, geen preventieve antibiotica etc.

Kringslooplandbouw

Alle grondstoffen en eindproducten worden hergebruikt in een kringloop.
Vaak akkerbouw en veeteelt.

• + In tegenstelling tot gangbare landbouw: minder tot geen kunstmest nodig

Precisielandbouw

• Gebruik van speciale meetapparatuur
  
  
• Per deel van de akker wordt bekeken wat de behoefte is.
  
  
• + Onnodig veel gebruik van bestrijdingsmiddel wordt voorkomen

Verticale landbouw

• Gewassen worden verbouwd in grote gebouwen (in verschillende lagen)
• + Geen bemesting of bestrijdingsmiddelen 
• + Weinig transport

aan de slag

Zie planner