AFPG-D-6 Ziektebeelden infectieziekten

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ziektebeelden

Infectieziekten

Leerdoelen

• Je kunt van ziektebeelden benoemen wat de naamsverklaring, oorzaken, symptomen, behandelingen en complicaties zijn
• Je kunt de definitie van de medische terminologie beschrijven.

Infectieziekten

Klopt dit?

• Peesontsteking in de schouder, virus of bacterie?
  
• Bacterie geeft pus?
  
• Virus is een levend organisme?
  
• Antibiotica werkt ook bij een virus?
  
• Je kunt verkouden worden door een besmetting via het oog?
  

1. Geen van beide. Peesontsteking is overbelasting van de pees.

2. Ja, witte bloedcellen, vocht en bacterien

3. Een virus is een klein deeltje van organisch materiaal dat zich uitsluitend kan vermenigvuldigen in cellen van levende wezens. Wanneer een virus een levende cel binnendringt, zal deze cel – een zogenaamde gastheercel – vele kopieën van het oorspronkelijke virus gaan produceren. 

Over de vraag of virussen zelf levend zijn, bestaat evenmin consensus. Hoewel ze genetisch materiaal bezitten en evolueren, hebben ze geen eigen stofwisseling en ze zijn niet in staat om zichzelf voort te planten. 

4. Nee

5. Ja

Infectieziekten, termen

Besmetting: overgang van de smetstof van het ene lichaam / voorwerp op een ander lichaam / voorwerp

Infectie: niet-lichaamseigen infectieuze agentia (bv micro-organismen) zijn het lichaam binnengedrongen en hebben zich vermenigvuldigd

Ontsteking: de reactie van weefsel op een schadelijke prikkel

Infectieziekten, termen

Antigeen: stof die door het afweersysteem als lichaamsvreemd wordt beschouwd en aanleiding geeft tot de productie van antistoffen

Antistof = antilichaam: stof die aanwezig is in het lichaam en zich richt tegen het antigeen. Wordt gemaakt na contact met antigeen

Infectieziekten, afweer

Afweer:

Aspecifieke afweer: afweer van het lichaam tegen alle mogelijke ziekteverwekkers

Specifieke afweer: afweer tegen een specifieke pathogeen of ziekteverwekker, immuunsysteem - immuniteit

Aspecifieke afweer, eerste linie

• huid laat weinig door
  
• zweet en talg zijn een beetje zuur (te zuur voor bacteriën)
  
• speeksel, traanvocht, slijm bevatten antibacterieel enzym
  
• slijm op trilharen van het slijmvlies vangt veel weg
  
• maagslijmvlies maakt zoutzuur, te zuur voor veel ziekteverwekkers
  
• slijm van vagina is beetje zuur
  
• urine spoelt urinewegen schoon
  
• slijmvlies en huid bevatten ‘goede bacteriën’ die beschermen tegen ziekteverwekkers (scheiden stofjes uit)
  

Aspecifieke afweer, tweede linie

Granulocyten: zijn witte bloedcel, worden aangetrokken door alarmstoffen van beschadigde lichaamscellen en afvalstoffen van ziekteverwekkers, kunnen door wanden van bloedvaten kruipen naar het weefsel toe, fagocyteren ziekteverwekkers

Macrofagen: zijn grote witte bloedcellen, in het bindweefsel overal in het lichaam, ruimen ziekteverwekkers op

Aspecifieke afweer, tweede linie

Killercellen: zijn witte bloedcellen gemaakt door zwezerik, vernietigen de aangetaste lichaamscellen, maar ook abnormale lichaamscellen (bv tumorcellen)

Interferonen: zijn eiwitten die lichaamscellen maken als ze worden aangevallen, zijn alarmstoffen die granulocyten aantrekken

Infectieziekten

Specifieke afweer

Antigenen: stoffen gevormd door ziekteverwekkers, of eiwitten die aan buitenzijde van lichaamsvreemde stoffen zitten.

Antigenen lokken een afweerreactie van het immuunsysteem uit door lymfocyten te mobiliseren.

Er zijn 2 soorten lymfocyten:

• B-lymfocyten
  
• T-lymfocyten
  

Specifieke afweer

B-lymfocyten: vermeerderen bij nieuw antigeen, maken antistoffen, antistof maakt ziekteverwekker onschadelijk, na verloop van tijd verdwijnen de meeste antistoffen maar de B-lymfocyt onthoudt wel het antigeen

T-lymfocyten: vermeerderen bij nieuw antigeen, deze cellen vallen de besmette of abnormale lichaamscellen aan, maakt T-geheugencellen voor de volgende besmetting en T-helpercellen die de B en T-lymfocyten ondersteunen

Specifieke afweer

• Immunisatie: opbouwen van immuniteit
  
• Gaat vaak op natuurlijke manier, ‘spelen in zandbak’
  
• Ook door vaccinatie, inbrengen van verzwakte ziekteverwekker (actieve immunisatie), tetanus, hepatitis-B, hersenvliesontsteking
  
• Antistoffen in het lichaam brengen (passieve immunisatie), bij mensen met lage weerstand, baby’s antistoffen via placenta
  

Meningitis

= hersenvliesontsteking

Oorzaak: virus of bacterie ( meestal erger)

Meningitis

Symptomen baby’s / peuters:

• stuiptrekkingen
• slecht drinken
• luierpijn, pijn bij aanraken
• klagelijk huilen, hoog schril huilgeluid
• nekstijfheid, alleen kunnen zitten met handen achter romp
• braken
• soms lage temperatuur

Meningitis

Symptomen oudere kinderen:

• hoge koorts
  
• nekstijfheid, hoofdpijn
  
• sufheid
  
• bij buigen van het hoofd worden de knieen gebogen
  
• rode, puntachtige vlekjes (petechiën)
  

Infectieziekten

Meningitis

Behandeling:

• directe ziekenhuisopname
  
• antibiotica
  

Complicaties:

• overlijden door sepsis (bloedvergiftiging)
  
• blijvend hersenletsel
  

Chlamydia

Oorzaak: bacterie die zich nestelt in de slijmvliezen van de geslachtsdelen

Symptomen:

Mannen: pijn bij het plassen, afscheiding uit de plasbuis

Vrouwen: afscheiding, pijn in de onderbuik, onregelmatig bloedverlies

Chlamydia

Behandeling: antibiotica

Complicaties:

• onvruchtbaarheid bij vrouwen (jaarlijks 1000)
  
• verhoogde kans op buitenbaarmoederlijke zwangerschap
  

Chlamydia, weetjes...

• is een soa
• onder jongeren de meest voorkomende soa
• de meeste vrouwen met deze soa merken het niet waardoor behandeling laat wordt begonnen
• test: via urine, uitstrijkje vagina of anus
• partners worden ook behandeld (website partnerwaarschuwing.nl)

Infectieziekten

Urethritis

Cervicitis

Buikgriep = gastro-enteritis

Is een acute ontsteking van het slijmvlies van maag en darmen door een infectie

Oorzaken:

• Virus: norovirus, rotavirus, astrovirus, norwalkvirus
  
• Bacteriën: salmonella, campylobacter, escherichia coli (E.coli)
  

Buikgriep = gastro-enteritis

Symptomen:

• misselijkheid en overgeven
  
• buikkrampen met diarree
  
• koorts, hoofdpijn
  

Symptomen verdwijnen meestal na 1 – 4 dagen

Complicaties:

Uitdroging met als gevolg overlijden (baby’s, ouderen, mensen met diabetes mellitus of nierziekte)

Buikgriep, 2 voorbeelden

Norovirus, zit in: ontlasting, braaksel (tot 3 weken)

Besmetting via: handen, wc-bril, spoelknop, kraan, deurklink, speelgoed, bestek, servies, eten, ook tijdens braken kan via de lucht het virus terecht komen op spullen, eten, servies, etc,

Salmonella, zit in: rauwe dierlijke levensmiddelen, pluimveevlees, kalfs en varkensvlees, eieren en zuivelproducten, groenten en fruit

Besmetting via: eten van bovenstaande

Even oefenen

Antigeen = stof die door het lichaam als lichaamsvreemd wordt geschouwd

Antilichaam / antistof = maakt antigenen onschadelijk

Infectie = het binnendringen in een organisme en zich vermenigvuldigen van micro-organismen

Ontsteking = reactie van weefsel op een schadelijke prikkel

Immuunsysteem = afweersysteem

Even oefenen

Antigeen = 

Antilichaam / antistof = 

Infectie = 

Ontsteking = 

Immuunsysteem = 

Vragen?

• Ziektebeelden uitwerken, deze doorlezen
• Woorden opzoeken in Quizlet, deze oefenen met de opties kaarten en schrijven.