Klas 4V - Hoofdstuk 8

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 8: Zuren

Goud:

https://www.youtube.com/shorts/YojYM6qIV38

Hot dog:

https://www.youtube.com/shorts/SomVrg951-Q

Hoofdstuk 8: Zuren

§8.1: De pH van een oplossing

§8.2: Zuren in water

§8.3: Formules van zuren

§8.4: pH-berekeningen

Rep H7 + 8.1 + 8.2

Onderdeel van toetsweek stof

§8.1: De pH van een oplossing

 Leerdoelen §8.1: De pH van een oplossing

• Ik kan uitleggen wat de pH van een oplossing inhoudt.
• Ik kan uitleggen hoe de pH schaal is opgebouwd.
• Ik kan vertellen met welke drie soort indicatoren pH gemeten kan worden. 

§8.1 - pH

pH: de pH geeft de zuurtegraad van een oplossing aan. 

Een oplossing heeft drie mogelijkheden voor zuurtegraad. Welke ook alweer?

§8.1 - pH

pH: de pH geeft de zuurtegraad van een oplossing aan. Een oplossing kan zuur, neutraal of basisch zijn.

§8.1 - pH schaal

pH schaal: Hoe verder de pH van de 7, des te zuurder of basischer is de oplossing.

Bijv: citroensap (pH=2) is zuurder

dan azijn (pH=3)

§8.1 - pH 

pH heeft invloed op veel (biologische) chemische processen.

Daarom is het belangrijk om de pH in de gaten te houden.

§8.1 - pH testen

Voor het controleren en reguleren van pH, wordt een zogenaamde indicator gebruikt voor de pH. Met een indicator kan pH gemeten worden.

§8.1 - Indicator

De eerste manier om pH te testen, was door het gebruik van lakmoes.  

Lakmoes kent een rode en blauwe vorm in een respectievelijk zure en basische oplossing.

§8.1 - Indicator

Inmiddels is lakmoes vervangen door universeel indicatorpapier.

Het grote voordeel is dat de pH nauwkeuriger bepaald kan worden in een kleurenreeks.

§8.1 - Indicator

Om pH continu te kunnen bepalen, kan ook gebruik gemaakt worden van een vloeibare indicator.

Een vloeibare indicator verandert de kleur van de oplossing, afhankelijk van pH.

§8.1 - Indicator

Ander voorbeeld: methylrood.

Rood als pH < 4.4

Geel als pH > 6.2

Tussen pH 4,4 en pH 6,2 "slaat de kleur om".

omslagtraject = het pH gebied waartussen een indicator van kleur verandert

§8.1 - Indicator

Zelfwerkzaamheid §8.1

Maak de volgende opgaven van §8.1:

2 t/m 7.

§8.2: Zuren in water

 Leerdoelen §8.2: Zuren in water 

• Ik kan uitleggen wat er op microniveau gebeurt wanneer een zuur oplost in water.
• Ik kan uitleggen wat het verschil is tussen een sterk zuur en een zwak zuur.
• Ik kan een vergelijking opstellen van de reactie tussen zuren en water.  

Demo zuur in water

Zuren in water

Wanneer je een zuur toevoegt aan water, vindt een reactie plaats. Bij deze reactie ontstaan ionen. 

Een zure oplossing kan dus stroom geleiden.

Zuren in water

Voorbeeld 1: Wanneer je waterstofchloride (HCl) gas toevoegt aan water. 

Zuren in water

Voorbeeld 2: Wanneer je zwavelzuur toevoegt aan water.

Zuren in water

Voorbeeld 3: Wanneer je salpeterzuur toevoegt aan water.

Zuren in water

zuren in water: als je zuur toevoegt aan water, gaat dit reageren met elkaar. 

• Hierbij wordt een H+ overgedragen aan het watermolecuul. 
• Er ontstaan hierdoor altijd H3O+ ("oxonium ion") en het zuurrestion

Demo: stroomgeleiding

Stroomgeleiding

1,00 M HCl oplossing (zoutzuur) geleidt de stroom veel beter dan een

1,00 M CH₃COOH oplossing (azijnzuur). 

Waarom?

Schijnbaar zijn in de 1,00 M HCl oplossing meer geladen deeltejs/ionen aanwezig?

Sterke zuren en zwakke zuren

Het verschil zit in de reactie van azijnzuur.

Azijnzuur is een zwak zuur, wat betekent dat azijnzuur niet volledig omgezet wordt naar H₃O⁺ en CH₃COO^-

Sterke zuren en zwakke zuren

sterk zuur: een sterk zuur splitst in water volledig in de ionen, de reactie is aflopend.  

zwak zuur: een zwak zuur splitst niet volledig, de reactie verloopt volgens een evenwicht.             

 

voorbeelden sterke zuren: zoutzuur, zwavelzuur, salpeterzuur

voorbeelden zwakke zuren: koolzuur, azijnzuur, fosforzuur, citroenzuur

                                                  

Notaties van sterke en zwakke zuren

Zoutzuur is een sterk zuur. 

Zoutzuur is een oplossing van HCl in water. 

Je mag zoutzuur NIET noteren als HCl (aq).   Waarom? 

Notaties van sterke en zwakke zuren

HCl splitst in water volledig in H3O+ en Cl-. Het deeltje HCl komt opgelost in water dus niet voor.        

notatie sterk zuur: een oplossing van een sterk zuur noteer je als 

H3O+ (aq) + Z- (aq)    (Z- staat voor het zuurrestion)

Notaties van sterke en zwakke zuren

Diwaterstofsulfide (H2S) is een zwak zuur.

Je noteert een oplossing van dit zuur WÉL als H2S (aq)

Waarom?

Notaties van sterke en zwakke zuren

H2S vormt een evenwichtsreactie. De meeste H2S wordt niet omgezet, dus komt dit deeltje nog voor in de oplossing van dit zwakke zuur.

notatie zwak zuur: oplossing van een zwak zuur noteer je gewoon als 

HZ (aq)   (HZ staat voor de formule van het zuur)

Zelfwerkzaamheid §8.2

Maak de volgende opgaven van §8.2:

8, 10 t/m 15