Herhalingsles H5 par, 1 +2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

laptop

Leerdoelen

Nederland ligt aan zee en er is veel water: grote rivieren, beken, meren, plassen en polders met sloten en vaarten. Hoe heeft water het landschap van Nederland opgebouwd?

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen hoe de rivieren het Nederlandse landschap hebben opgebouwd.
  
• Je kunt uitleggen hoe de zee het Nederlandse landschap heeft opgebouwd.
  
• Je kunt uitleggen hoe veen het Nederlandse landschap heeft opgebouwd.
  
• Je kunt vertellen op welke plekken de eerste mensen in Nederland gingen wonen en waarom daar.
  

Nederland

We kunnen Nederland verdelen in:

• Laag-Nederland

 -lager dan 1 m boven de zeespiegel
 -grote rol zee bij ontstaan landschap

• Hoog-Nederland

- hoger dan 1 m boven de zeespiegel

- invloed water neerslag, rivieren, beken

Rivieren in Nederland 

Rivieren en beken voeren water van hoog-Nederland naar laag-Nederland 
af naar zee.
Sedimenteren van zand en klei. 

Ontstaan landschap in rivierengebied 

• Vroeger: geen dijken -> veel overstromingen 
• Dicht bij de rivier: sedimentatie van zand 
  -> hogere delen: oeverwallen
• Verder van de rivier: sedimentatie van klei 
  -> lagere delen: komgronden 
  -> worden lager door inklinken van klei

https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=J16Nug5lAgM

Wind en zee 

• IJstijden
  - winter: geen waterafvoer rivieren
  - zomer: veel waterafvoer rivieren 
  - veel transport van zand 

Moerassen en veen 

Na de laatste ijstijd: 
- de eilanden bij Noord- en Zuid- Holland groeiden aan elkaar 

--> langzame stijging zeespiegel + veel aanvoer zand door rivieren = brede, hogere duinen 
 

Ontstaan Veen 

Veengebieden ontstonden achter de duinen door: 

1. Geen toegang meer zoute water
2. Wel toegang zoet rivier water 
3. Ontstaan zoetwatermoerassen met waterplanten + riet
4. Resten planten rotten niet onder water

5. Groei nieuwe planten op oude resten
6. Ontstaan dikke lagen veen

Veen houdt als een soort spons water vast

Aan de slag:

Wat?	Je check of je alles af hebt? paragraaf 1: 1B t/m 7 paragraaf 2: 1 t/m 9 Hier mee klaar? : nakijken! Klaar? : herhalingsvragen maken per paragraaf
Hoe?	Eerste 15 minuten zelfstandig en in stilte. Dit mag met je eigen oortjes in. Hierna mag je samenwerken en overleggen
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Steek je vinger op. Dan kan je nakijken. Leren begrippen 5.2
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof