7.5 Het einde van de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Schrijf de antwoorden op je wisbordje

a: Noem het politiek en economisch doel voor de VS voor het geven van het Marshallplan.

b: Noem 2 voorbeelden van Europese samenwerking.

Leerdoel: Ik kan uitleggen wat de oorzaken van de ineenstorting van het communistische Oostblok waren en hoe deze zorgden voor het einde van de Koude Oorlog.

Te beantwoorden vragen met je leerboek.

1. Welke problemen waren er in de Sovjetunie aan het begin van de jaren '80?

2. Welke 3 maatregelen nam Gorbatsjov om de problemen te verhelpen? Leg deze ook uit.

3. Welke gevolgen voor de Sovjetunie en de satellietstaten hadden deze maatregelen?

4. Leg uit wie de Duitse eenwording regelde en welke gevolgen die had voor de voormalige Duitslanden.

5. Leg uit hoe er geleidelijk een einde kwam aan de Koude Oorlog en de Sovjetunie.

Crisis in de Sovjetunie begin jaren '80

1. Planeconomie werkte niet=> niet efficiënt, niet rendabel, traag productieproces waardoor mensen niet gemotiveerd zijn om hard te werken. 
2. Te grote bureaucratie van ambtenaren om planeconomie te controleren=> te hoge kosten ambtenaren, producten van slechte kwaliteit en onregelmatige productie. 
3. Te dure wapenwedloop met de VS. 

Gorbatsjov in 1985 nieuwe partijleider communistische partij en Politbureau. Komt met hervormingen om de SU te redden

1. Glasnost (=openheid) mensen mochten weer vrij hun mening uiten en kritiek hebben op de communistische partij, tegenwerking binnen eigen partij.
2. Perestrojka (= economische hervormingen) planeconomie niet afschaffen, maar wel deels vrijemarkteconomie invoeren.
3. Te hoge kosten door wapenwedloop met VS=> einde wapenwedloop, groot deel Sovjettroepen in Oost-Europa weghalen.  

Gevolgen van hervormingen Gorbatsjov

• Gorbatsjov deelde de leiders van de Oost-Europese landen mede dat hij niet meer militair zou ingrijpen als de bevolkingen van hun landen een ander bestuur wilden. Nu moesten leiders zelf de steun van hun bevolking zien te winnen of te behouden=> was niet zo makkelijk: er kwam steeds meer kritiek op de Oost-Europese communistische leiders en de volken gaven steeds meer aan vrijheid te willen.
  

Sovjetunie valt uiteen

• Mei 1989: Hongarije knipt als eerste de grens met het Westen door. 
• Gevolg: burgers uit de DDR vluchtten massaal via Tsjechoslowakijke, Hongarije en de Oostenrijkse grens naar het Westen. Steeds meer kritiek in DDR en in November 1989 werd de Berlijnse Muur geopend. 
• 1989/1990  in alle Oost-Europese landen kwamen niet-communistische regeringen aan de macht.

Duitse eenwording oktober 1990

• Na de val van de Muur wilde de West-Duitse regeringsleider Helmut Kohl de  BRD en de DDR te verenigen tot één Duitsland. VS en de meeste West-Europese landen steunden hem hierin.
• Gevolg: sterker en groter Westblok. 
• Gorbatsjov had in SU veel eigen problemen en had geen bezwaar. 
• Grote verschillen tussen de beide Duitslanden op landbouw, en industriële infrastructureel gebied.

• Het kostte veel tijd en geld om beide delen van het land op hetzelfde niveau te brengen.
• Ondanks die enorme investeringen liep het oosten van Duitsland op sommige gebieden nog steeds achter op het westen.

Einde van de Sovjetunie

• Gorbatsjovs perestrojka kon de economie van de Sovjet-Unie niet redden, hij verslechterde zelfs. 
• Door de glasnost werd kritiek en ontevredenheid openlijk geuit.
• Zo vielen in steeds meer Sovjetstaten zoals de Oekraïne, Georgië, Baltische Staten de communistische regeringen. 
• Zo kwam er tussen 1989 en 1991 een einde aan de Koude Oorlog, doordat het communistische systeem in elkaar zakte.

a: Leg uit wat de boodschap van de tekenaar is.

b: Leg uit of deze bron bruikbaar is als ik wat wil weten over de ondergang van de Sovjetunie.

Te doen

Maken werkboek paragraaf 7.5 vraag 64, 65, 66, 68 t/m 72, 75, 77, 78, 79, 82, 83.

Mag: maken succescriteria/ cornell schema / flashcards/ afsluiting/ zelftoets.

Leren: 7.1, 7.2, 7.3, 7.4