e/i-Wechsel

• Duits
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

e- i wechsel

a- ä wechsel

Lesen > ich lese maar...du liest!

Lernziel

Aan het eind van de les kan je:

-zeggen wat bij welke pers er een vernadering optreedt.

-kan je de e-i Wechsel toepassen

-kan je zeggen welke werkwoorden een uitzondering zijn

Der e/i-Wechsel

Bij een aantal sterke werkwoorden verandert de stamklinker in de 2e en 3e persoon enkelvoud van o.t.t.

de stamklinker a verandert in ä

de stamklinker e verandert in i of ie      >  korte klank e -> i

                                                                                > lange klank e -> ie

Voltooid deelwoord = ge + stam + en

brechen (breken)

ich             breche

du              brichst

er,sie,es  bricht

wir             brechen

ihr              brecht

sie,Sie      brechen

sehen (zien)

ich             sehe

du              siehst

er,sie,es  sieht

wir             sehen

ihr              seht

sie, Sie     sehen

Ausnahme 1

Bij geben, nehmen en treten wordt de lange e echter een korte i

ich              gebe        nehme       trete

du               gibst        nimmst      trittst

er,sie,es   gibt           nimmt        tritt

wir              geben     nehmen     treten

ihr               gebt         nehmt        tretet

sie,Sie       geben     nehmen    treten

Ausnahme 2

Bij de o.t.t. van de werkwoorden:

gehen, stehen, bewegen en genesen verandert de stamklinker niet!!

du gehst, du stehst, du bewegst, du genest

Voltooid deelwoord

brechen -> gebrochen

sehen -> gesehen

geben -> gegeben

nehmen -> genommen

treten -> getreten

(leren!)

lijst van sterke werkwoorden

essen: Herr Fischer ………………. gerne Bratwurst mit Senf.

gelten: Das …………. nicht!

treten: Der Fluss ………….. aus den Ufern.

sehen: …………… du gerne fern?

stehlen: Die Bande(v) ………….. nur teuren Schmuck.

brechen: Pass auf, sonst ………….. du dir den Arm!

gehen: Wann ...... du nach Schule?

stehen: Wie früh ...... das Mädchen auf?

vdw geben: Wann hat sie das dir .....?

vdw sehen: Hat sie uns .....?

vdw nehmen: Wer hat mein Uhr ....?

jetzt du!

An die Arbeit!