5.3 gedrag onderzoeken

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

7.5 Eten en ademen bij dieren

Ga rustig zitten en pak je lesboek en schrift alvast voor je.

Welkom!

§5.3 Gedrag onderzoeken

Wat gaan we deze les doen?

• Leerdoelen
• Weet je nog? §5.2
• Uitleg §5.3
• Aan de slag!
• Afsluiten

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen dat je bij gedragsonderzoek kijkt naar de volgorde van
   handelingen die dieren of mensen doen.
• Ik kan de stappen van een gedragsonderzoek beschrijven en uitleggen welke
   middelen je daarvoor gebruikt.
• Ik kan uitleggen hoe je het gedrag van dieren of mensen noteert.
• Ik kan conclusies trekken uit een gedragsonderzoek.

Weet je nog?

Waar kijk je naar bij gedragsonderzoek?

Biologen willen weten waardoor bepaald gedrag ontstaat of waar het gedrag voor dient.

Etholoog = een bioloog die diergedrag bestudeert.

Ethologie = het onderdeel van de biologie dat gedrag bestudeert.

Het bestuderen van gedrag

- verdeel het gedrag in kleine stukjes (handelingen)
- kijk naar de volgorde van de handelingen die dieren of mensen doen.
- opeenvolgende handelingen heten een gedragsketen.

voor bijvoorbeeld:
ontdekken of een dier zich op zijn gemakt voelt, goed in de groep past, of hij ziek is, of het dier geschikt is voor een opleiding tot politiehond etc.

Ethogram = een lijst met beschrijvingen van handelingen.

Elke handeling krijgt een:
- naam
- afkorting
- omschrijving

Je noteert alleen feiten!
Je beschrijft wat je ziet, maar geeft geen oordeel!

Als je een ethogram hebt gemaakt, kun je daarna het
gedrag van een dier of mens gaan observeren en een
protocol maken.

Een ethogram

Hoe gaat gedragsonderzoek?

Protocol = een lijst met waargenomen handelingen en aantallen waarin elke handeling voorkomt.
Er zijn verschillende manieren om een protocol te maken.
Je kunt handelingen turven, handelingen achtereenvolgens opschrijven of beide manieren combineren.

Het onderzoeken van gedrag verloopt in vier stappen:

1. neem het gedrag waar, let op de verschillende handelingen en maak 
   daar een lijst van.
2. je maakt een ethogram (van de handelingen uit stap 1).
3. gedurende een bepaalde tijd noteer je elke handeling die
   je ziet (gebruik het ethogram uit stap 2) in een protocol.
4. het protocol geef je overzichtelijk weer in bijv: een staafdiagram.

Een protocol

Hoe gaat gedragsonderzoek?

Oefenen

Wat?

Klaar?

Hoe?

Hulp?

Tijd?

individueel (alleen)

lezen: blz. 119, 121, 122

maken: opdracht 1 t/m 15 van 5.3

eerst zachtjes overleggen met degene die naast je zit

daarna mij om hulp vragen

15 minuten

Laat de gemaakte opdrachten door mij controleren.

Daarna mag je verder werken aan de opdrachten van 5.4

Aan de slag!

Afsluiten

• Pak je Plenda
    - donderdag 15 mei
    - 3e lesuur BIO
    - m: 1 t/m 15 van 5.3
  
  
• Volgende les
  - Uitleg 5.4
  - Nakijken 5.2 + 5.3
  
  
• Vragen?
  
  
• Opruimen