Panegyricus herhaling

1 / 27
next
Slide 1: Slide
LatijnMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 27 slides, with text slides.

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Raadspelletje.

Augustus
Tiberius
Caligula
Claudius
Nero
Galba
Otho
Vitellius



Hoeveel keizers zijn vermoord?

Vespasianus
Titus
Domitianus
(Nerva)
Trajanus

(Hadrianus)
(Antoninus Pius)
(Marcus Aurelius - :DDD)

7

Slide 2 - Slide

3. PLINIUS BEGINT ZIJN DANKREDE (Pan. 1)
a. Een gebed is gepast bij mijn dankbetuigingen (1, 1-3)
1 Bene ac sapienter, patres conscripti, 
maiores instituerunt
 ut rerum agendarum, 
ita dicendi initium 
a precationibus capere, 
quod 
nihil rite, nihil providenter 
homines 
sine deorum immortalium ope, consilio, honore auspicarentur.


Slide 3 - Slide

3. PLINIUS BEGINT ZIJN DANKREDE (Pan. 1)
a. Een gebed is gepast bij mijn dankbetuigingen (1, 1-3)
Qui mos
cui potius, quam consuli 
aut quando magis 
usurpandus
colendusque est, 
quam cum imperio senatus, auctoritate rei publicae, 
ad agendas optimo principi gratias
 excitamur? 


Slide 4 - Slide

3. PLINIUS BEGINT ZIJN DANKREDE (Pan. 1)
a. Een gebed is gepast bij mijn dankbetuigingen (1, 1-3)
Quod  
 enim praestabilius est aut pulchrius
 munus deorum, 
quam 
castus
 et sanctus
 et dis simillimus
 princeps?

Slide 5 - Slide

Pan 4-6 - 3b
1. Ac si 
adhuc dubium fuisset 
[utrum/an] forte [fuisset]
 casuque 
rectores 
terris 
an aliquo numine darentur, 
principem tamen nostrum liqueret
 divinitus constitutum [esse]

Slide 6 - Slide

Pan 4-6 - 3b
Non enim
 occulta potestate fatorum, 
sed
 ab Iove ipso
 coram ac palam
 repertus [est] [et] electus est:

Slide 7 - Slide

Pan 4-6 -3b
quippe inter aras et altaria, 

eodemque loci, quem

 deus ille tam manifestus ac praesens 

quam caelum ac sidera insedit.

Slide 8 - Slide

Pan 4-6
Quo magis aptum piumque est te, 

Iuppiter optime, 

antea conditorem, nunc conservatorem imperii nostri, 

precari, 


Slide 9 - Slide

Pan 4-6
ut mihi 
digna consule, digna senatu, digna principe 
contingat oratio, 
utque omnibus  
quae dicentur a me, 
libertas fides veritas constet, 
[ut] tantumque a
specie adulationis absit gratiarum actio mea, 
quantum abest a necessitate. 


Slide 10 - Slide

a. U, Trajanus, bent tevreden met een enkel bronzen standbeeld (52, 1-3)

1 Horum unum si praestitisset alius, iam dudum illi radiatum

caput et media inter deos sedes auro staret aut ebore,

augustioribusque aris et grandioribus victimis invocaretur.

Slide 11 - Slide

a. U, Trajanus, bent tevreden met een enkel bronzen standbeeld (52, 1-3)
Tu delubra non nisi adoraturus intras, tibi maximus honor

5 excubare pro templis postibusque praetexi. Sic fit, ut di <tibi>

summum inter homines fastigium servent, cum deorum ipse

non adpetas. Itaque tuam statuam in vestibulo Iovis Optimi

Maximi unam alteramve et hanc aeream cernimus.

Slide 12 - Slide

5B

[homines] iuvabat
illidere solo superbissimos vultus,
instare ferro,
saevire securibus,
          ut si singulos ictus sanguis dolorque sequeretur.

timer
1:00
timer
10:00

Slide 13 - Slide

laatste deel 5B
Nemo tam temperans gaudii seraeque laetitiae, 
quin instar ultionis videretur cernere
 laceros artus, truncata membra, postremo truces horrendasque imagines, 
obiectas excoctasque flammis, 
ut ex illo terrore et minis
 in usum hominum ac voluptates
 ignibus mutarentur. 

Slide 14 - Slide

5C

1 Simili reverentia, Caesar,
non apud Genium tuum
bonitati tuae gratias agi,
sed apud numen Iovis Optimi Maximi
pateris:

illi debere nos, 
quidquid tibi debeamus,
illius, quod bene facias, muneris esse,

qui te dedit. 


met gelijke eerbied, Caesar,
[staat u] niet [toe] [dat er] bij uw Genius
voor uw goedheid dank wordt betuigd
maar bij de goddelijke macht van J. O. M.
staat u toe
[ u meent dat wij aan hem... ] 
aan hem hebben wij te danken, 
alles dat wij aan u te danken hebben
van hem, alles dat u goed doet, een geschenk is
dat hij u heeft gegeven.

Slide 15 - Slide

Ante quidem ingentes hostiarum 5 greges 

per Capitolinum iter,

magna sui parte velut intercepti,

devertere via cogebantur,

cum saevissimi domini atrocissima effigies

tanto victimarum cruore coleretur,

quantum ipse humani sanguinis profundebat. 
Vroeger echter werden enorme kuddes (van) offerdieren 
over de weg naar het Capitool 

voor een groot deel ervan als het ware onderschept/tegengehouden
gedwongen de weg te verlaten, 

omdat het zeer gruwelijke beeld van de zeer wrede meester
 door zoveel bloed van offerdieren werd vereerd, 
als hij zelf aan menselijk bloed vergoot. 

Slide 16 - Slide


1 Omnia, patres conscripti, 
quae de aliis principibus a me 
aut dicuntur aut dicta sunt, 
eo pertinent, 
ut ostendam, 
quam longa consuetudine
 corruptos depravatosque mores principatus

 parens noster reformet et corrigat. 

Alioqui nihil non parum 5 grate sine comparatione laudatur.


Alle dingen, heren senatoren, 
die over andere keizers door mij
 of worden gezegd of gezegd zijn, 
dienen hiervoor
 om aan te tonen / opdat ik aantoon, 
door een hoe lange gewoonte
het  karakter,  (na)dat het is geschonden en bedorven) van het principaat
(het karakter dat) onze vader (nom!) verbetert en herstelt.
Overigens wordt niets zeer dankbaar zonder vergelijking geprezen.


Slide 17 - Slide


Praeterea hoc primum

 erga optimum imperatorem 

piorum civium 
officium est, 
insequi dissimiles; 


neque enim satis amarit bonos principes, 

qui malos satis non oderit. 



Bovendien is dit de eerste (plicht) 

 jegens de beste keizer 

van trouwe burgers
de plicht 
om (totaal) verschillende (keizers) te bekritiseren; 

en niet zal iemand immers goede keizers voldoende bemind hebben, 
[hij] die slechte keizers niet voldoende zal haten [PF WOORD].
 

Slide 18 - Slide



Adice, 

quod imperatoris nostri 

non aliud amplius ac diffusius meritum est, 

quam quod insectari malos 10 principes tutum est. 





Voeg eraan toe,

 dat van onze keizer 

geen andere verdienste grootser en populairder is, 
dan dat het veilig is slechte keizers te bekristeren. 


Slide 19 - Slide

An excidit dolori nostro modo 
vindicatus Nero? 


Permitteret, credo, 
famam vitamque eius carpi, 

qui mortem ulciscebatur, 
nec ut in se dicta interpretaretur, 

quae de simillimo dicerentur.


Of is uit de herinnering van onze verontwaardiging de wraak van kortgeleden voor (de dood van) Nero verdwenen ?

Zou hij, denk ik, toestaan dat
 de reputatie en het leven/de levenswandel van hem werd bespot,
die voor zijn dood wraak nam, 
en zou hij niet de gezegde [dingen] opvatten als op hemzelf slaand, 
[de dingen] die over een zeer gelijkende keizer worden gezegd. 


Slide 20 - Slide


Quare erga te, Caesar, 
muneribus [omnibus] tuis omnibus comparo, multis antepono, 
quod licet nobis
 et in praeteritum 
de malis imperatoribus cotidie vindicari, 
et  futuros [imperatores]
sub exemplo praemonere, 
nullum locum, nullum esse tempus, 
quo 5 funestorum principum manes 
a posterorum exsecrationibus
conquiescant.

(en) daarom in uw geval, Caesar, 
vergelijk ik met al uw geschenken, 
verkies ik boven uw vele geschenken,
 (het feit) dat het ons geoorloofd is
 én uit het verleden
op de slechte keizers dagelijks zich te wreken   én toekomstige keizers
 bij wijze van voorbeeld  te waarschuwen, 
dat er geen plaats is, dat er geen tijd is, waar(in) van bezoedelde keizers de schimmen
door vervloekingen van het nageslacht
rust krijgen.


Slide 21 - Slide

Quo constantius, 
patres conscripti, 
et dolores nostros et gaudia proferamus; 

laetemur his, 
quibus fruimur,
ingemiscamus illis, 
quae patiebamur;
 simul utrumque faciendum est 
sub bono principe. 
des te volhardener, 
heren senatoren,  
én onze grieven én onze vreugdes laten we bekend maken;
 laten wij blij zijn met deze dingen, 
waarvan wij genieten, 
laten we klagen om die dingen, 
die wij doorstonden;
 tegelijk moeten beide worden gedaan
 onder een goede keizer.  

Slide 22 - Slide

. Hoc secreta nostra, 
hoc 10 sermones, 
hoc ipsae gratiarum actiones 
agant, 
meminerintque
sic maxime laudari incolumem imperatorem, 

si priores [principes] secus meriti reprehendantur. 

 Nam cum <de> malo principe posteri
tacent,
manifestum est eadem facere praesentem.
dit  onze privégesprekken, 
dit onze openbare gesprekken, 
dit de dankbetuigingen zelf 
laten zij dit behandelen
 en laten zij niet vergeten
 dat zo het meest een keizer tijdens zijn leven wordt geprezen, 
als de eerdere keizers die zich niet goed verdienstelijk hebben gemaakt worden bekritiseerd. 
 Want wanneer over een slechte keizer het nageslacht zwijgt ,
is het duidelijk dat de aanwezige/huidige keizer hetzelfde doet. 

Slide 23 - Slide

Jupiter, wij smeken u om het welzijn van Trajanus

1 In fine orationis 
praesides custodesque imperii 
divos 
ego consul 
pro rebus humanis, 
ac te praecipue, Capitoline Iuppiter, 
precor, 
ut beneficiis tuis faveas, 
tantisque muneribus addas perpetuitatem.


Aan het eind van mijn redevoering
 als beschermers en bewakers van het rijk
 de goden
 ik als consul
 ten behoeve van/voor de menselijke zaken 
en vooral u, Capitolijnse Jupiter, 
smeek ik, 
opdat u met uw weldaden ons goedgezind bent,
en [opdat] u aan uw zo grote weldaden toevoegt bestendigheid/eeuwigheid. 

Slide 24 - Slide

 Audisti, 
quae malo principi precabamur;
5 exaudi, 
quae pro dissimillimo optamus. 
Non te distringimus votis; 
non enim pacem, 
non concordiam, 
non securitatem, 
non opes oramus, 
non honores: 
simplex 
cunctaque ista complexum 
omnium votum est, 
salus principis. 
Jij/u hebt gehoord 
de dingen die wij een slechte keizertoewensen
verhoor
de dingen die voor een verschillende (keizer) wij wensen
Niet jij overstelpen wij met mensen; 
niet immers vrede, niet eendracht, niet veiligheid, niet rijkdom vragen wij, niet (ere)ambten:

simpel
en (terwijl het) al deze dingen omvat(tend)
van allen is de wens
behoud van de keizer


Slide 25 - Slide

 Nec vero novam tibi iniungimus curam. 

Tu enim iam tunc illum in tutelam 10 recepisti, 

cum praedonis avidissimi faucibus eripuisti; 

neque enim sine auxilio tuo, 
cum altissima quaeque quaterentur, 
hic,
qui omnibus excelsior erat, 
inconcussus stetit: 
praeteritus est a pessimo principe, 
qui praeteriri ab optimo non poterat.
en niet, werkelijk, een nieuwe [zorg] voor jou leggen wij op [zorg].
Jij immers al toen hem onder je hoede genomen heb jij,
toen jij van de zeer hebzuchtige keizer uit de bek [hem] hebt weggerukt
en immers niet zonder jouw hulp,
toen de allerhoogsten werden verbrijzeld,
hij,
die verhevener was dan allen,
onwrikbaar bleef hij staan:
hij werd vergeten door de slechtste keizer,
die vergeten worden door de beste niet kon.

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide