3A 6.6 Duurzaamheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Ecologie & duurzaamheid

• 6.1 Organismen en omgeving 
• 6.2 Voedselrelaties / kringlopen
• 6.3 Samenleven
• 6.4 Natuurbeheer
• 6.5 Mens en milieu
• 6.6 Duurzaamheid
• 6.7 Energiestromen ecosysteem
• 6.8 Voedselproductie

Startopdracht 

Opdracht 10 vangst-terugvangstmethode

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Je jas hang je over je stoel
4. Pak je chromebook, boek, schrift + pen

Programma

• Herhaling met 4 sleepvragen 
• Leerdoelen 6.6
• Uitleg basisstof 6.6 --> Duurzaamheid
• Opdrachten maken
• Afsluiting 

Producent

Consument

Reducent

Maak de voedselketen!

               Abiotisch

                Biotisch

Consumenten (gebruikers)

Afvaleters

Reducenten

(afbrekers)

Mineralen

Producenten

(makers)

Kies de juiste pijlen om een voedselweb te maken

Vervuiling

Aantasting

Uitputting

Leerdoelen 6.6

• Je kunt de ecologische voetafdruk van Nederland vergelijken met die van andere landen en de verschillen uitleggen.
• Je kunt uitleggen wat duurzaamheid is.
• Je kunt aangeven wat duurzame oplossingen voor milieuproblemen in Nederland kunnen zijn.

Duurzaamheid

Duurzaamheid = het milieu ondervindt geen schade van jouw activiteiten.

• Niet meer stoffen uit het milieu halen dan het milieu kan aanvullen
• Niet meer stoffen toevoegen aan het milieu dan het milieu kan verwerken

Ecologische voetafdruk

= de hoeveelheid land- en wateroppervlak dat jij gebruikt voor voedsel, energie, grondstoffen en afval.  

Uitgedrukt in hectare (ha) = 

100 x 100m. (2 voetbalvelden)

Voor iedereen op aarde is 1,7 ha beschikbaar. Gebruik = 2,6 ha ----->

Nederlander gebruikt --> 6,3 ha

Gevolg?

De aarde raakt uitgeput, want we gebruiken meer dan dat er is. 

Oplossingen

• Duurzame energie
• Duurzame grondstoffen
• Duurzame landbouw
• Minder vervuiling
• Minder broeikasgassen

Duurzame energie

Energie die geen milieuvervuiling veroorzaakt en die niet opraakt.

• Windenergie
• Zonne-energie
• Bodemwarmte
• Biobrandstoffen (biomassa = energierijke stoffen in organisch materiaal zoals hout, gft-afval ect.)

Nadelen biomassa --> landbouwgrond nodig voor teelt, hiervoor is ook (kunst)mest en veel water nodig. 

Duurzame grondstoffen

Hergebruik --> Voorwerp opnieuw gebruiken (flessen, kleding, ect.)

Recycling --> afvalproducten worden als grondstoffen gebruikt voor nieuwe producten (papier, glas, ect.)

Minder consumeren

• Een apparaat laten repareren 
• Tweedehands kleding kopen.
  
• Minder kleding/spullen kopen
• Spullen langer gebruiken 

Duurzame landbouw

Stadslandbouw

Verticale landbouw

Biologische landbouw

Duurzame landbouw

• Stadslandbouw (op daken en in gebouwen, minder transport nodig)
• Verticale landbouw (minder grond nodig, opbrengst vergroot door licht --> meer fotosynthese)
• Biologische landbouw (weinig mest, geen monocultuur/pesticiden ect.)

Natuurlijke bestrijding

Hierbij worden plagen biologisch bestreden door gebruik te maken van natuurlijke vijanden. 

Bv. sluipwespen doden de larven van de witte vlieg. 

Er wordt ook gebruik gemaakt van geuren of geluiden om dieren te lokken. Bv. mierenlokdoosjes. 

Voordelen;

1 = geen ophoping van gif in de voedselketen 

2 = ziekteverwekkers worden niet resistent.

Precisielandbouw

• Gebruik van speciale meetapparatuur.
• Per deel van de akker wordt bekeken wat de behoefte is aan b.v water, voeding en bestrijdingsmiddelen. 
• Onnodig veel gebruik van bestrijdingsmiddel wordt voorkomen.

Kringlooplandbouw

Zo min mogelijk belasting voor natuur en milieu. 

Biomassa gebruikt in een kringloop.

Minder tot geen kunstmest nodig.

Verticale landbouw

Gewassen worden verbouwt in grote gebouwen (in verschillende lagen). 

Planten krijgen precies voldoende licht, water en voeding. 

Weinig transport.

Om ziekte en plagen te voorkomen wordt de ruimte goed afgesloten van de buitenlucht --> geen bestrijdingsmiddelen nodig. 

Belangrijk

• Minder vervuiling
• Minder broeikasgassen

Duurzame keuzes maken

Zelf duurzame keuzes maken

• Afval in de prullenbak;
• Afval scheiden;
• Verwarming lager;
• Zo min mogelijk plastic gebruiken;
• Korter douchen;
• Minder nieuwe kleding kopen en kleding langer dragen;
• Met het OV i.p.v. auto/vliegtuig
• Met de fiets

Huiswerkcontrole

6.5 Maken opdracht 1 t/m 3 en 5 t/m 9

Huiswerk voor volgende les: Lezen 6.6 

Maken 1 t/m 4 en 6 t/m 11

Huiswerk

Lezen 6.6

Maken opdracht 1 t/m 4 en 6 t/m 11

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Uitlegvideo's  (havo)

Effectief leren video's 

Klaar: puzzel laten maken

Wat is de ecologische voetafdruk van Nederland?

1. Gemiddeld, niets bijzonders
2. Hoger dan gemiddeld in Europa
3. Te verwaarlozen
4. Lager dan de wereldgemiddelde voetafdruk

Wat is duurzaamheid?

1. Duurzaamheid is een keurmerk.
2. Duurzaamheid zegt iets over de kosten van een product.
3. Duurzaamheid zegt iets over de levensduur of het productieproces van een product.
4. Duurzaamheid zegt iets over hoe lang je een product kunt gebruiken.

Wat bevordert biodiversiteit in steden?

1. Stadsparken
2. Monocultuur tuinieren
3. Harde bestrating
4. Dakpannen

Wat is een duurzame energiebron in Nederland?

1. Steenkool
2. Aardgas
3. Aardolie
4. Windenergie