KA T7 en T8 oefenen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

ka T7 en T8 oefenen

Gebruik de bron.

Twee conclusies:

1 The Liberator wil de abolitionistische beweging versterken.

2 De auteur gaat uit van het burgerlijk gezinsideaal.

(4p) Geef voor elke conclusie een argument, telkens met een verschillende verwijzing naar de bron. 

Gebruik bron 8.

Twee conclusies:

1 The Liberator wil de abolitionistische beweging versterken.

2 De auteur gaat uit van het burgerlijk gezinsideaal.

(4p) Geef voor elke conclusie een argument, telkens met een verschillende verwijzing naar de bron. 

Voorbeeld van een juist antwoord is:

• The Liberator wil de lezer/Amerikaanse vrouwen overtuigen dat slavernij afgeschaft moet worden / aanmoedigen in verzet te komen tegen slavernij, (1)

• door een artikel te plaatsen waarin (een van de volgende): (1)

 de lezer wordt gevraagd of zij de plek van de Afrikaanse moeder zou willen innemen. 

 het verdriet/de gruwel van slavernij wordt beschreven zoals het wegnemen van baby's / het jammeren van geliefden / de bloederige striemen. 

• De auteur gaat uit van het idee van het burgerlijk gezinsideaal waarbij vrouwen hun moederrol op zich nemen / het gezin als kern wordt gezien, (1)

 • door in het artikel af te wijzen dat slaafgemaakte moeders en kinderen worden gescheiden / gezinnen uit elkaar worden gerukt. (1)

Opmerkingen: 

 Alleen als het antwoord (bij de eerste deelvraag) een juist argument over het versterken van de abolitionistische beweging en (bij de tweede deelvraag) over het burgerlijk gezinsideaal bevat, wordt

1 scorepunt toegekend aan een passende verwijzing naar de bron.

 Als dezelfde verwijzing naar de bron tweemaal wordt gebruikt, wordt alleen aan het eerste gebruik 1 scorepunt toegekend. 

Gebruik de bron.

(4p) Dit pamflet is de start van het committee of correspondence in Boston.

Geef aan:

 welke bijdrage committees of correspondence leveren aan de Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijd, en

 welke kritiek te geven is op de aangekondigde maatregel vanuit de ideeën van Montesquieu, en

 met een verwijzing naar het pamflet, welk ander verlichtingsidee het committee of correspondence in Boston onderschrijft. 

Gebruik de bron.

(4p) Dit pamflet is de start van het committee of correspondence in Boston.

Geef aan:

 welke bijdrage committees of correspondence leveren aan de Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijd, en

 welke kritiek te geven is op de aangekondigde maatregel vanuit de ideeën van Montesquieu, en

 met een verwijzing naar het pamflet, welk ander verlichtingsidee het committee of correspondence in Boston onderschrijft. 

Kern van een juist antwoord is:

• Door de committees of correspondence wordt het verzet tegen de Britten gecoördineerd/geïnitieerd / groeit het verzet tegen de Britten (omdat revolutionairen in verschillende steden met elkaar in contact

komen/blijven). 1

• Als kritiek is te geven dat als de Britse Kroon (de uitvoerende macht) de rechters (de rechterlijke macht) betaalt, er geen sprake is van scheiding der machten (omdat de rechters onder invloed komen van de

uitvoerende macht). 1

• Het committee of correspondence in Boston onderschrijft het verlichtingsidee van natuurrechten, 1

• door te stellen dat mensen/christenen/onderdanen onvervreemdbare rechten hebben. 1

Opmerking: Alleen als bij de derde deelvraag een juist verlichtingsidee wordt genoemd, wordt 1 scorepunt toegekend aan een daarbij passende verwijzing naar het pamflet.

Gebruik de bron.

Je kunt met deze petitie verschillende kenmerkende aspecten van de

achttiende eeuw illustreren.

(2p) Toon dit aan voor twee kenmerkende aspecten van de achttiende eeuw. 

Gebruik de bron.

Je kunt met deze petitie verschillende kenmerkende aspecten van de

achttiende eeuw illustreren.

(2p) Toon dit aan voor twee kenmerkende aspecten van de achttiende eeuw. 

Kern van een juist antwoord is:

Het standpunt van de demonstranten dat de stadhouder veel macht heeft gekregen / dat de slechte staat van het land te wijten is aan het gebrek aan een grondwettelijke relatie tussen burgers en bestuurders, past bij:

• 'rationeel optimisme en een 'verlicht denken' dat wordt toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen'.

• 'de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap'. 

Twee gegevens over de oorlog waarin Griekenland vocht om  onafhankelijk te worden van het Ottomaanse (Turkse) Rijk:

1 In 1824 stond in een Amerikaanse krant: "Er wordt gezegd 'de Grieken zijn verdeeld!' Maar het lijkt mij dat ze wel een band moeten hebben, wat het hen mogelijk maakt Turkije al meer dan vijf jaar te weerstaan."

2 Verschillende beroemde Britse auteurs besloten persoonlijk mee te vechten met de Grieken, omdat zij "hartstochtelijk wilden strijden voor de vrijheid van Griekenland, de bakermat van de beschaving."

(3p)  Licht beide gegevens toe door:

 bij het eerste gegeven uit te leggen van welk nationalistisch uitgangspunt de krant uitging, en

 bij het tweede gegeven aan te geven bij welke negentiende-eeuwse literaire stroming het motief van de auteurs om te vechten past.

Twee gegevens over de oorlog waarin Griekenland vocht om  onafhankelijk te worden van het Ottomaanse (Turkse) Rijk:

1 In 1824 stond in een Amerikaanse krant: "Er wordt gezegd 'de Grieken zijn verdeeld!' Maar het lijkt mij dat ze wel een band moeten hebben, wat het hen mogelijk maakt Turkije al meer dan vijf jaar te weerstaan."

2 Verschillende beroemde Britse auteurs besloten persoonlijk mee te vechten met de Grieken, omdat zij "hartstochtelijk wilden strijden voor de vrijheid van Griekenland, de bakermat van de beschaving."

(3p)  Licht beide gegevens toe door:

 bij het eerste gegeven uit te leggen van welk nationalistisch uitgangspunt de krant uitging, en

 bij het tweede gegeven aan te geven bij welke negentiende-eeuwse literaire stroming het motief van de auteurs om te vechten past.

 maximumscore 3

Kern van een juist antwoord is:

• De krant ging uit van het nationalistische uitgangspunt dat broederschap binnen één staat de drijfveer was van eenwording/streven naar onafhankelijkheid van een volk, door te beredeneren dat de Grieken de Turken konden weerstaan, omdat ze een band hadden / dat de Grieken succes hadden, omdat ze niet verdeeld waren 2

• Het argument past bij de Romantische stroming (waar juist emotie een grote rol speelde / waarbij in de zoektocht naar identiteit werd teruggekeken naar het verleden) 1 

Gebruik de bron

Oliver Twist wordt meteen na publicatie een bestseller. Twee onderzoeksgebieden van een studie naar armoede in

Groot-Brittannië in de negentiende eeuw:

1 De leefomstandigheden van kinderen in de werkhuizen.

2 De groeiende aandacht voor de sociale kwestie in Groot-Brittannië.

De onderzoeker concludeert dat de bron minder bruikbaar is voor het eerste onderzoeksgebied en meer bruikbaar voor het tweede onderzoeksgebied.

(4p) Leg voor beide conclusies apart deze redenering uit. 

Gebruik de bron.

Oliver Twist wordt meteen na publicatie een bestseller. Twee onderzoeksgebieden van een studie naar armoede in

Groot-Brittannië in de negentiende eeuw:

1 De leefomstandigheden van kinderen in de werkhuizen.

2 De groeiende aandacht voor de sociale kwestie in Groot-Brittannië.

De onderzoeker concludeert dat de bron minder bruikbaar is voor het eerste onderzoeksgebied en meer bruikbaar voor het tweede onderzoeksgebied.

(4p) Leg voor beide conclusies apart deze redenering uit. 

Kern van een juist antwoord is:

• Oliver Twist is een roman waarbij de auteur de vrijheid heeft omstandigheden anders weer te geven dan de werkelijkheid / Dickens heeft zelf slechte ervaringen met het werkhuizensysteem, waardoor Dickens wellicht de omstandigheden overdrijft om zijn kritiek weer te geven (waardoor de onderzoeker de informatie uit de bron voor het eerste onderzoeksgebied minder bruikbaar vindt) 2

• Dat Oliver Twist een bestseller wordt, laat zien dat een breed publiek geïnteresseerd is in de slechte omstandigheden / betekent dat de omstandigheden onder de aandacht gebracht worden van een breed publiek, wat bijdraagt aan de (interesse in de) discussie over de sociale kwestie / waardoor meer mensen zich bewust werden van de noodzaak de slechte leef-/werkomstandigheden van arbeiders aan te pakken (waardoor de onderzoeker de bron meer bruikbaar vindt voor het tweede onderzoeksgebied) 2 

In 1848 publiceerde William Wells Brown in de Verenigde Staten het boek The Anti-Slavery Harp (De anti-slavernij harp), met liederen die gezongen konden worden tijdens bijeenkomsten van abolitionisten. Een van de liederen in dit boek was geschreven op de melodie van de Marseillaise, een strijdlied uit de Franse Revolutie.

Een bewering:

Brown wilde met dit liedboek het succes van de bijeenkomsten van de abolitionisten bevorderen.

(4p) Ondersteun de bewering door:

 aan te geven welke boodschap Brown met zijn keuze voor de melodie van de Marseillaise wilde overbrengen, en

 twee verschillende argumenten te geven waardoor het zingen van liederen de bijeenkomsten van de abolitionisten effectiever maakte. 

In 1848 publiceerde William Wells Brown in de Verenigde Staten het boek The Anti-Slavery Harp (De anti-slavernij harp), met liederen die gezongen konden worden tijdens bijeenkomsten van abolitionisten. Een van de liederen in dit boek was geschreven op de melodie van de Marseillaise, een strijdlied uit de Franse Revolutie.

Een bewering:

Brown wilde met dit liedboek het succes van de bijeenkomsten van de abolitionisten bevorderen.

(4p) Ondersteun de bewering door:

 aan te geven welke boodschap Brown met zijn keuze voor de melodie van de Marseillaise wilde overbrengen, en

 twee verschillende argumenten te geven waardoor het zingen van liederen de bijeenkomsten van de abolitionisten effectiever maakte. 

Voorbeeld van een juist antwoord is:

• Tijdens de Franse Revolutie werd gestreden tegen ongelijkheid/voor vrijheid, zodat Brown door te kiezen voor deze melodie de boodschap overbracht dat abolitionisten ook streden voor vrijheid/gelijkheid / dat abolitionisten bereid zijn te strijden voor de verlichte denkbeelden 2

• Het zingen van liederen maakte de bijeenkomsten effectiever, omdat (twee van de volgende):

 de boodschap van de abolitionisten snel kon worden verspreid via liederen (omdat een lied makkelijk te onthouden was / snel kon worden aangeleerd).

 het zingen van liederen de bijeenkomsten van abolitionisten aantrekkelijker maakte / meer deelnemers trok.

 de boodschap van de abolitionisten kon worden verspreid onder mensen die niet konden lezen.

 zingen voor een gevoel van saamhorigheid zorgde waardoor de aanwezigen zich bleven inzetten voor het abolitionisme

per juist argument 1

Een anekdote:

In 1893 liet keizerin-weduwe Cixi tijdens de restauratie van het zomerpaleis vlakbij Peking een paviljoen herbouwen zodat het gebouw op een stoomboot leek. Het paviljoen dat niet kon varen, werd door Cixi betaald met geld dat bedoeld was voor het versterken van de Chinese marine.

Volgens sommige historici was dit een voorbeeld van de handelswijze van Cixi die bijdroeg aan de ondergang van de keizerlijke dynastie.

(2p) Ondersteun de visie van de historici met twee argumenten. 

Een anekdote:

In 1893 liet keizerin-weduwe Cixi tijdens de restauratie van het zomerpaleis vlakbij Peking een paviljoen herbouwen zodat het gebouw op een stoomboot leek. Het paviljoen dat niet kon varen, werd door Cixi betaald met geld dat bedoeld was voor het versterken van de Chinese marine.

Volgens sommige historici was dit een voorbeeld van de handelswijze van Cixi die bijdroeg aan de ondergang van de keizerlijke dynastie.

(2p) Ondersteun de visie van de historici met twee argumenten. 

Een juist antwoord bevat de volgende twee argumenten:

• Door het laten herbouwen van dit paviljoen werd de kritiek versterkt dat de keizerlijke dynastie alleen aan de eigen belangen dacht / niet dacht aan de belangen van de Chinese bevolking, waardoor de bevolking de

keizerlijke familie niet langer steunde (wat bijdroeg aan de ondergang van de dynastie) 1

• Door het gebruiken van geld voor het versterken van de marine voor het herbouwen van dit paviljoen was China minder in staat zich te verdedigen tegen buitenlandse invloeden (wat bijdroeg aan de ondergang van de dynastie) 1