COM: les 6 Agressie in de zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Communicatie assertiviteit

Agressie in de zorg

Doel:

Je herkent verschillende soorten agressie

Je herkent oorzaken van agressief gedrag

Je weet hoe je agressief gedrag kunt voorkomen

Waar denk je aan bij het woord agressie?

Wat is agressie (definitie)

Aggressief gedrag is gedrag dat zich uit in gewelddadige verbale en/of non verbale acties naar personen en/of materialen.

Een aantal cijfers:

• 75% personeel in zorg en welzijn kwam in 2021 in aanraking met agressie en ongewenst gedrag
• 66% kreeg te maken met verbale agressie
• 38% met fysieke agressie
• 22% seksuele intimidatie
• 20% bedreiging 

Ontstaan van agressie

Boosheid of frustraties > agressie kan gevolg zijn.

Onvermogen om op een rustige manier met de situatie om te gaan. 

Minder draagkracht > sneller agressief gedrag  

Als verpleegkundige zul je zeker eens geconfronteerd worden met agressief gedrag van cliënten.

Oefening omgaan met agressie

Met welke uitingen van agressie heb je de meeste en met welke heb je minder moeite?

Pak pen en papier en zet de nummers 1 tm 8 onder elkaar. 1 = meeste 8 = minste

ander uitschelden	een vaas kapot gooien
met de deuren slaan	tegen zichzelf tekeergaan
middelvinger opsteken	de ander een schop verkopen
heel hard gillen	de ander bijten

Oefening omgaan met agressie

In groepjes:

Bespreek en vergelijk jullie antwoorden

Bespreek tips: hoe kun je ermee omgaan wanneer dit bij cliënten voorkomt?

Welke vormen van agressie ken je?

Verschillende vormen agressie

• Expressieve agressie
• Frustratie agressie
• Instrumentele agressie
• Onbeheerste agressie

Expressieve agressie

hierbij uit een persoon zijn ongenoegen, vaak niet gericht op een ander persoon, maar meer op een bepaalde situatie of organisatie.

Frustratie agressie

• Als expressieve agressie niet op de juiste manier wordt aangepakt, kan deze vorm van agressie veranderen in frustratie agressie. 
• Dit is het snel en onverwacht tonen van oplopende emoties en het ontstaan van een verminderde controle over het eigen gedrag. 
• Frustraties ontstaan meestal over een dienstverlening of procedure binnen een organisatie en kunnen snel leiden tot een uitbarsting van geweld.

Instrumentele agressie

• Verwijst naar het bewust gebruiken van agressie om een bepaald doel te bereiken. 
• Het is dus geen reactie, maar een bewuste actie. 
• Het uiten van dreigingen is een veelvoorkomend verschijnsel van deze vorm van agressie.

Onbeheerste agressie

• Wanneer er sprake is van deze vorm van agressie is de persoon in kwestie vaak onvoorspelbaar en snel gewelddadig. 
• De realiteitszin ontbreekt volledig en vaak heeft dat te maken met een verslaving en/of een psychische stoornis.

Hoe voorkom je agressie?

Expressieve agressie voorkomen

Bij deze vorm van agressie kunt u het beste reageren door begrip te tonen voor de situatie van de persoon in kwestie en een klantgerichte en probleemoplossende houding aan te nemen. 

Let op: dit betekent niet dat je geweld moet tolereren.

Frustratie agressie voorkomen

• De beste manier om frustratie agressie te verminderen, is door de persoon in kwestie serieus te nemen. 
• Neemt u de persoon in kwestie niet serieus, dan is de kans groot dat de agressor nog bozer wordt. 
• Door goed te luisteren, aandacht te besteden en begrip te tonen zal de agressor al snel kalmeren. 
• Verder is het aan te raden om niet in discussie te gaan, maar pas met iemand in gesprek te gaan als de emoties gezakt zijn.

Onbeheerste agressie voorkomen

• Het inschakelen van extra hulp (vaak in de vorm van politie) is bij deze vorm van agressie het beste wat u kunt doen. 
• De agressor is onvoorspelbaar en (extreem) agressief. 
• Ga dus niet alleen zelf aan de slag om de agressie te verminderen, maar doe dit samen met anderen.

De ABC Pyramide

Hoe ontlaad jij wanneer je boos bent?

STOP-principe

• Stoom afblazen
  
• Tot de orde roepen
  
• Opnieuw beginnen
  
• Passen bij herhaling

Lesdoelen behaald?

• Je herkent verschillende soorten agressie
• Je herkent oorzaken van agressief gedrag
• Je weet hoe je agressief gedrag kunt voorkomen

Meer weten?

Klik op de link in de volgende dia, deze leid je naar een aflevering van 24 min over:

Agressie tegen hulpverleners in de psychiatrie

www.npostart.nl

Aan de slag!

Verder werken aan je eigen planning.

Volgende week krijgen jullie praktijkles van Cees over omgaan met agressie/zelfverdediging in de zorg.