6.4. De Franse Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Franse Revolutie

Paragraaf 6.4

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen hoe de Franse Revolutie verliep na de bestorming van de Bastille.

Leervragen

• 1. Ik kan uitleggen waarom de bestorming van de Bastille ontstaat.
• 2. Ik kan de hoofdlijnen van de Franse Revolutie tussen 1789 en 1799 beschrijven.
• 3. Ik kan onderscheid maken tussen oorzaak, gevolg en aanleiding.

Frankrijk gaat failliet

mei 1789

• Koning Lodewijk XVI wil graag meer geld hebben, en roept daarom (voor het eerst in 175 jaar) de Staten-Generaal bij elkaar. De vergadering van de 3 standen.

oorzaken

• Oorlogen kosten veel geld
• De burgers en boeren betalen alle belasting en hebben geen inspraak
• Te rijke leven aan het hof
• Hongersnood

De 3e stand hoopt dat de koning nu eindelijk eens naar hen zou luisteren: verlaging van de belasting of afschaffing van de privilieges. 

Helaas: er gebeurt erg weinig. Dit komt ook omdat er per stand wordt gestemd. En de koning heeft altijd de adel en de geestelijkheid mee.

De leiders van de 3e stand zijn boos en teleurgesteld, en lopen weg...

• De 3e stand hoopt dat de koning nu eindelijk eens naar hen zou luisteren: verlaging van de belasting en/of afschaffing van de privileges. 
• Helaas: er gebeurt erg weinig. Dit komt ook omdat er per stand wordt gestemd. En de koning heeft altijd de adel en de geestelijkheid mee.

• De leiders van de 3e stand zijn boos en teleurgesteld, en lopen weg...
  

•  priester (abbé) Emmanuel Joseph Sieyès

• Eed op de kaatsbaan 1789

De 3e stand begint zijn eigen vergadering: de Nationale Vergadering.

Een deel van de 1e en 2e stand sluit zich hierbij aan.

Op een kaatsbaan spreken ze af pas uit elkaar te gaan als 

er een nieuwe grondwet is.

Eed op de kaatsbaan

juni 1789

• De 3e stand begint zijn eigen vergadering: de Nationale Vergadering.
• Een deel van de 1e en 2e stand sluit zich hierbij aan.
• Op een kaatsbaan spreken ze af pas uit elkaar te gaan als er een nieuwe grondwet is.

• 14 juli 1789 (Bestorming van de Bastille)

Bestorming van de Bastille

14 juli 1789

• De koning stuurt het leger naar Parijs om groepen mensen uit elkaar te slaan. 
• Het Franse volk bestormt Bastille, een gevangenis én buskruit-opslag. 
• De wapens hadden ze al eerder buitgemaakt.
• De Franse Revolutie is begonnen...en slaat over op andere delen van het land!

'Rien'

• 'Niets' in het Frans.
• Dat was het enige dat Lodewijk XVI 's avonds opschreef in zijn dagboek.

• Lodewijk had nog wel aan een adviseur gevraagd of het een 'opstand' was.
• Deze gaf aan: "Het is geen opstand, het is een revolutie."
• Lodewijk begreep er niets van: "Waarom?"

Aantekeningen

Verklaring van de rechten 

van de mens en de burger

augustus 1789

• In dit document wordt duidelijk gemaakt dat ieder mens vrij én met gelijke rechten wordt geboren.
• Deze verklaring is gebruikt als voorbeeld voor Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties.

Van Versailles naar Parijs...

oktober 1789

• Het Franse volk eist dat de koning in Parijs gaat wonen, en niet ver weg in Versailles. De menigte was als vrouwen verkleed in de hoop dat er niet op hen werd geschoten. 
• Met succes: de koninklijke familie verhuisde naar het Tuilerieënpaleis. 

De koning is gevlucht!

juni 1791

• Het is wel duidelijk dat de koning nog maar weinig macht heeft en dat zijn positie in gevaar is.
• De koninklijke familie besluit te vluchten, maar worden in het noorden van Frankrijk betrapt en teruggebracht naar het Tuilerieënpaleis in Parijs.

Een nieuwe grondwet

september 1791

• In de nieuwe grondwet is er plek voor de koning, al is zijn macht erg klein geworden.
• Ondertussen zoekt de koning in het geheim steun bij de koningen en keizers van andere landen: "Kom mij helpen!"

Bestorming van de Tuilerieën

september 1792

• De koning en koningin worden gearresteerd en gevangen gezet.
• Het koningschap wordt afgeschaft: Frankrijk is een republiek

Lodewijk wordt onthoofd

januari 1793

De Jakobijnen ontdekken de geheime briefwisseling tussen Lodewijk 

en de Oostenrijkse keizer, en oordelen: "Hoogveraad!"

De koning wordt ter dood veroordeeld en terechtgesteld in Parijs.

Lodewijk wordt onthoofd

januari 1793

• De revolutionairen ontdekken de geheime briefwisseling tussen Lodewijk en de Oostenrijkse keizer, en oordelen: "Hoogveraad!"
• De koning wordt ter dood veroordeeld en terechtgesteld in Parijs.
• In oktober volgt ook de koningin, Marie Antoinette.

• Marie Antoinette werd door het volk enorm gehaat. 
• Dit kwam vooral door haar luxe levensstijl en de grote hoeveelheden geld die ze uitgaf aan haar hofhouding, kleding en sieraden.

Aantekeningen

De Terreur

1793-1794

• De macht in Frankrijk komt in handen van de radicale Jakobijnen. (de radicalen)
• Tijdens het Schrikbewind worden tienduizenden 'tegenstanders' van de Revolutie opgepakt en terechtgesteld.
• De leider van de Jakobijnen is Robespierre.

• Marat was één van de leiders van De Terreur.

• Vanwege een huidziekte bracht hij een groot deel van de dag door in bad. Daar ontving hij ook zijn bezoek. 
• Eén van deze bezoekers, Charlotte Corday, een tegenstandster, stak hem tijdens zo'n bezoek dood: "Het is volbracht; het monster is dood"

• Helaas werden als reactie op de moord, duizenden tegenstanders vermoord.

Einde aan De Terreur

zomer 1794

Er komt steeds meer weerstand tegen Robespierre en in juli 1794

wordt hij, samen met zijn handlangers, gearresteerd en terechtgesteld.

De nacht voor zijn onthoofding, doet hij een mislukte zelfmoordpoging.

Einde aan De Terreur

zomer 1794

• Er komt steeds meer weerstand tegen Robespierre en in juli 1794 wordt hij, samen met zijn handlangers, gearresteerd en terechtgesteld.

• De nacht voor zijn onthoofding, doet hij een mislukte zelfmoordpoging.
  

De Girondijnen aan de macht

1795-1799

• Na De Terreur, en een korte burgeroorlog, willen de Fransen rust.
• De gematigde komen aan de macht. 
• De regering, de Directoire ('Directie'), van 5 directeuren heeft echter vooral te maken met economische tegenslagen en is erg zwak.
• Eigenlijk hopen veel Fransen dat één man het land gaat redden...

Staatsgreep van Napoleon

november 1799

Generaal Napoleon Bonaparte heeft de Franse Republiek al eerder gered: 

in 1795, toen aanhangers van de overleden koning de macht wilden grijpen.

Hij is klaar met de zwakke Directoire en zet hen af. 

Napoleon benoemt zichzelf tot consul. Net zoals de Romeinen dat ooit deden.

Staatsgreep van Napoleon

november 1799

• Generaal Napoleon Bonaparte heeft de Franse Republiek al eerder gered: in 1795, toen aanhangers van de overleden koning de macht wilden grijpen.
• Hij is klaar met de zwakke Directoire en zet hen af. 
• Napoleon benoemt zichzelf tot consul. Net zoals de Romeinen dat ooit deden.

Begrippen uit deze les

• Democratische revolutie
•  Grondwet
• Staatburgerschap
• Franse Revolutie
• Staten-Generaal
• Nationale vergadering
• Girondijnen
• Jacobijnen 
• Terreur

Aantekeningen