Check congruentie

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Bijvoeglijke naamwoorden

• Congrueren met een zelfstandig naamwoord
• Kunnen alle naamvallen, geslachten en getallen hebben
• Mannelijk op -ος, vrouwelijk op -η/-α, onzijdig op -ον
• Twee onregelmatige: μεγας en πολυς 
• Groep 3 met als het bestaat het vrl rijtje volgens groep 1
  (vb. πας, ἡδυς, ἑκων, σωφρων)

                                                                 (zie HB p. 110 om alles te vinden) 

Sleep de uitgangen naar het juiste geslacht

mannelijk

vrouwelijk

onzijdig

-ος

-η

-α

-ον

De ρει-regel

Bnw met een ρ, ε of ι voor de uitgang, krijgen in de uitgangen van het vrouwelijk enkelvoud een α ipv een η

Welk bijvoeglijk naamwoord gaat in het vrouwelijk volgens de ρει-regel?

1. ἀγαθος
2. μακρος
3. allebei
4. geen van beide

Waar of niet waar?
Een bnw heeft dezelfde uitgang als het znw waarmee het congrueert

1. waar
2. niet waar

τῃ (μακρος) μαχῃ

1. μακρῃ
2. μακρᾳ
3. μακραι
4. μακρα

οἱ (ἀγαθος) παιδες

1. ἀγαθες
2. ἀγαθαι
3. ἀγαθοι
4. ἀγαθα

την (μακρος) θεαν

1. μακραν
2. μακρην
3. μακρον
4. μακρα

Hoe dat eruitziet...

Τῃ μακρᾳ μαχῃ

Οἱ ἀγαθοι παιδες

Την μακραν θεαν 
                                                   rijmt vaak, maar niet altijd

Gaan de volgende bnw uit les 21 in het vrouwelijk volgens de ρει-regel of niet? Sleep ze op de juiste plek.

ρει-regel

niet ρει-regel

σοφος

wijs

ἀθλιος

ongeluk-kig

κακος slecht, laf

αἰσχρος lelijk, schandelijk

νεος nieuw, jong

Sleep ieder

bijv.nw. naar een

znw waar het

mee congrueert 

το δορυ

ταις γυναιξιν

οἱ ποδες

ὁ ἡγεμων

ἀσπιδι

καλῃ

ἀγαθος

μακρον

καλαις

καλοι

Sleep ieder 

bijv.nw. naar een 
znw waar het
mee congrueert 

ὁ ἀνηρ

της μαχης

του δουλου

αἱ γυναικες

τα τεκνα

ἀγαθα

βαρβαραι

μακρας

ἀνδρειος

καλου

Sleep de bijvoeglijke naamwoorden naar de zelfstandige naamwoorden waarmee ze congrueren.

τὸν ... ἄνθρωπον

τὸ ... ἔργον

τὴν ... κεφαλήν

ἡ ... βασιλεία

ὁ ... δοῦλος

καλή

ἀνδρεῖον

ἄλλος

νέαν

μέγα

Kies de congruerende vormen van het bijvoeglijk naamwoord:

εἰκονα

1. μεγαν
2. ἀθλιαν
3. σοφα
4. πασαν

Groep 3 erbij bij het bnw

ook het bijvoeglijk naamwoord heeft twee verbuigingen

1)  -ος, -α/-η, ον

vb δεινος, μακρος - μεγας, πολυς

2) gemengd

vb σωφρων - πας, ἡδυς

Ἡδυς/ἡδεια/ἡδυ

Noteer geslacht, getal en naamval.
παντος χρηματος

1. nom ev m
2. gen ev m
3. gen ev o
4. acc mv m

Noteer geslacht, getal en naamval.
πασαν τεχνην

1. acc ev v
2. gen ev v
3. nom/acc mv o
4. acc ev o

πας κινδυνος

Wat is de naamval, getal en geslacht?

1. nom ev mnl
2. gen ev mnl
3. nom ev onz
4. gen ev onz

πας κινδυνος

Wat is de vertaling?

Weet je dit niet?

Kijk dan in je hulpboek op p. 106

1. elk gevaar
2. het hele gevaar
3. alle gevaren

Wat congrueert er met

τῃ ἡμέρᾳ

1. παντι
2. πασῇ
3. πασαῖ
4. πᾶσι

Hoe kan je πασῃ τῃ ἡμερᾳ vertalen?

1. iedere dag
2. de hele dag
3. alle dagen
4. heel de dag

Zet het BNW in de goede vorm
πατερας (πας)

1. πασι
2. παντας
3. παντος
4. πασαις

Sleepvraag

In de volgende sleepvraag moet je de zelfstandig naamwoorden naar de bijvoeglijk naamwoorden slepen. Er hoort steeds één bij elke.

βαρει

ταχειας

ἡδεις

ὀξεσι

ταχυ

ἡδεια

δουλῳ

γυναικος

παιδες

λιθοις

θηριον

παρθενος

Sleepvraag

In de volgende sleepvraag moet je alle bijvoeglijk naamwoorden slepen naar een znw waar ze mee congrueren. 
Bij elk znw passen meerdere bijv.nw.'en.

ποδες

εἰκονα

ὀνομασι

νομου

τυχη

φως

καθαροι

κακη

πολυ

ἀθλιαν

ἀγαθου

αἰσχρα

πασαν

εὐρεις

φιλοις

ἡδεος

ἑκαστη

μεγαν

βραχεσιν

παν

βαρυ

ὀξειαν

παντος

πασα

Hierna volgt een leerdoelcheck

Geef bij ieder leerdoel aan in hoeverre je hem hebt behaald.

Ik weet wat congruentie is.

nee, totaal niet

een beetje

goed genoeg voor een voldoende op de toets

zo goed dat ik het aan iemand kan uitleggen

Ik ken de rijtjes van -ος, -η/α en -ον

nee, totaal niet

een beetje

goed genoeg voor een voldoende op de toets

zo goed dat ik er nooit fouten mee maak

Ik ken het rijtje van groep 3
(... ος ι α | ες ων -σιν ας)

nee, totaal niet

een beetje

goed genoeg voor een voldoende op de toets

zo goed dat ik er nooit fouten mee maak

Ik weet hoe de rijtjes van het bijv.nw. zich verhouden tot de rijtjes uit de vorige vragen
(καλος, μακρος, πολυς, μεγας, πας, ἡδυς, ἑκων)

nee, totaal niet

een beetje

goed genoeg voor een voldoende op de toets

zo goed dat ik de verschillen nu kan benoemen

Weet je het nog niet zo goed, neem dit dan over:

καλος&μακρος  gaan als de ος/η/ον-rijtjes, μακρος met ρει-regel

μεγας&πολυς ook, uitzondering bij nom+acc.ev. mnl&onz.

πας&ἡδυς mnl + onz. gaan als groep 3,

maar  nom+acc.ev. mnl&onz. komen overeen met μεγας&πολυς
vrl gaat als groep 1, met vaak een α ipv η
(niet netjes volgens ρει-regel, paar gekke dingen)