H7 - paragraaf 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Leerdoelen paragraaf 2

Verschillende soorten polders en hun kenmerken.

De kenmerken van drie soorten water in de grond.

Verschillende manieren waarop water wordt afgevoerd, in laag-Nederland en in hoog-Nederland.

Welke verschillende soorten polders zijn er?

Hoe werkt een polder in Laag-Nederland?

Land ophogen op een natuurlijke manier

                     op zeeniveau of erboven                                                           0 tot -2m NAP                                                               <-2m NAP

Soorten polders: zeekleipolder

3 soorten polders

📌 Zeepolder: 

• Omdijking van opgeslibd gebied.
  
• Ligt op zeeniveau.
• Sedimentatie zand en klei door zee.
• Bij de Waddengebied (Waddenzee) en Zeeland (Noordzee)

soorten polders: veenpolder

3 soorten polders

📌 Veenpolder:

• Door draineren veenmoeras —> land droogt en zakt in.
  
• In zakken = inklinking
• Dijken er omheen —> polder
  
• Tussen 0 en 2m onder NAP
• West-Nederland

soorten polders: droogmakerij

3 soorten polders

📌 Droogmakerij

• Een meer/stuk zee wordt omdijkt ->leeggepompt door molen of gemaal -> kunstmatige afwatering.
• Lager dan 2m onder NAP

Het water in de Polder

• een gebied waar de mens de waterstand regelt
• dit kan door een molen of een gemaal (dit pompt water uit de polder)

• Via een molen en later een gemaal werd het water uit de polder gepompt.

• Molens konden het water niet hoog wegpompen.

• Daarom werd het water eerst naar de boezem gepompt

Bemaling

Het wegpompen van water uit een polder

Boezem

Tijdelijk opslaggebied van water dat bestaat uit kanalen en meren

Kwel

Het stromen van grondwater

Soorten water

Kwelwater:

• water dat stroomt tussen de   bodemdeeltjes
• water uit hoger gebied kan naar lager gebied stromen
• water kan onder de dijk doorsijpelen

Hier zie je hoe kwelwater door de dijk naar de uiterwaarden is gesijpeld.

Kwelwater

Het water in de grond!

Grondwater en oppervlaktewater? 

Het water in de grond

In de grond zit water.

Een juiste waterstand van het grondwater is belangrijk voor de boeren.

Een te hoge waterstand is slecht voor de landbouw.

3 soorten polders in beeld

https://www.schooltv.nl/video/van-moeras-naar-laagveen-ontginnen-en-inklinken/

https://schooltv.nl/video/polders-in-zeeland-land-veroverd-van-de-zee/

https://schooltv.nl/video/polders-in-laag-nederland-hoe-wordt-voorkomen-dat-laag-nederland-overstroomt/

Wat moet je kennen?

✅ Soorten polders en kenmerken

✅ Soorten water

✅ Verschil afwatering laag-NL en hoog-NL

✅ Sluizen en stuwen: afvoer water, wanneer

✅ Stappen afvoer water in polder

water H 7

§. 3 Watergebruik en waterwinning

§. 4 Waterkwaliteit en waterkwantiteit

§. 5  Gevolgen klimaatverandering

Leerdoelen

• Drie verschillende manieren waarop water wordt gewonnen.
  
• Het verschil tussen zout en zoet grondwater in West-Nederland
  
• Maatregelen tegen zeewater als bedreiging.
• Maatregelen tegen rivierwater als bedreiging
  
• Maatregelen tegen heftige neerslag als bedreiging.
  

7.3 Waterwinning en watergebruik in Nederland 

= industrieel water in bv frisdrank

Watergebruik in NL

Huishoudens: drinkwater

📌 Per huishouden 120 liter/per persoon/per dag!

Industrieel watergebruik: 2 soorten —>

✅ proceswater: nodig in proces, bv wassen groente

     Hoeft niet drinkbaar te zijn —> oppervlaktewater + 

     grondwater.

✅ koelwater: afkoelen manchines, warm water in rivier en meer

     Electriciteitscentrales grootste gebruiker koelwater: 1600 liter/per dag/ per persoon!

Landbouw ➡ grootste waterverbruiker!

📌 irrigatie

Industrieel watergebruik

Een deel van het drinkwater wordt ook voor de industrie gebruikt. Water wat niet als grondstof in producten wordt gebruikt noem je proceswater. (bijv. producten wassen etc)

Water wat wordt gebruikt bij het maken van producten wordt proceswater genoemd.

Koelwater om machines mee te koelen valt hier ook onder. 

Proceswater

Water als grondstof

industrieel watergebruik

Watervoetafdruk

✅ Al het zoet water dat je gebruikt voor huishouden, landbouw en industrieproducten.

✅ Watervoetafdruk NL:

      - huishoudelijk water

      - industrieel water

      - landbouw water    +

      = watervoetafdruk

Leg in je eigen woorden uit wat hier gebeurd

Winterdijk

Winterdijk

Zomerdijk

Zomerdijk

Vaargeul

Zomerbed

Winterbed

Uiterwaard

Uiterwaard

Komgrond

Klei

Zand

Stroomrug

Klei

Oeverwal

Wat voor soort polder is dit?

1. Zeepolder
2. Droogmakerij
3. Veenpolder
4. Buitenlandse polder

Bekijk het plaatje hiernaast.
Welk rijtje is juist?

1. 1 = gemaal, 2 = polder, 3 = zee, 4 = dijk
2. 1 = zee, 2 = gemaal, 3 = dijk, 4 = polder
3. 1 = dijk, 2 = polder, 3 = zee, 4 = gemaal
4. 1 = polder, 2 = dijk, 3 = zee, 4 = gemaal

Wat doet een gemaal?

1. Water malen
2. Water omhoog pompen
3. Water de polder in pompen
4. Water uit malen

Welke drie soorten polders zijn juist?

1. zeepolder veenpolder waddenpolder
2. zoutzeepolder veenpolder droogmakerij
3. droogmakerij veenpolder zeepolder
4. veenpolder zoetzeepolder droogmakerij

Wat voor type landschap zien we op deze kaart?

1. Zeekleilandschap
2. Veenpolder
3. Duinlandschap
4. Zandlandschap

Hoe heet zout water dat onder de duinen door stroomt?

1. Brak water
2. Kwel
3. Infiltratiewater
4. Boezem

Wat voor polder is de provincie Flevoland?

1. Droogmakerij
2. zeepolder
3. veenpolder
4. duinpolder

een polderlandschap in Nederland:

sleep de 5 woorden naar de juiste plek in de afbeelding.

dijk

zee

gemaal

polder

sloot

Maak opgave 1t/m 8

 van paragraaf 2 

Atlasvragen 3 en 4