Spelling H3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Doel van de les

Ik  kan een koppelteken en weglatingsstreepje correct gebruiken. 

Samenstellingen

Een samenstelling is een combinatie van woorden die een eenheid vormen (een woord).

Samenstellingen schrijf je in principe aan 

elkaar. Bijvoorbeeld:

voetbal + competitie = voetbalcompetitie

tentamen + stress =  tentamenstress

Samenstelling vormen lukt niet altijd...

Meeeten

Skijas

naapen 

miniikea

tbskliniek

vvdlid

Theorie koppelteken

• om leesfouten te vermijden bij klinkerbotsing
  zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen, tosti-ijzer
• in aardrijkskundige namen met een extra toevoeging
  Noord-Brabant, Zuid-Amerika, Midden-Nederland
• bij cijfers, letters en andere tekens (afkortingen)
  $-teken, vmbo-leerling, 70-jarige, tbs-kliniek, 40+-kaas, CDA-lid                      --> Maar wel: havoleerling 
• bij samenkoppelingen: doe-het-zelver, kant-en-klaar 

Vervolg theorie koppelteken

• bij dubbele achternamen
  Ernst Jansen-Steur, Hannie Werters- van de Hoek
• bij een functie, rang of titel
  assistent-bedrijfsleider, minister-president, adjunct-directeur
• in woorden met voorvoegsel 'niet-, non- , oud-, ex-,
  niet-roker, niet-alledaags
• tussen gelijkwaardige delen in een samenstelling
  woon-werkverkeer, haat-liefdeverhouding, peper-en-zoutstel

politie + academie

1. politie academie
2. politieacademie
3. politie-academie

studie + avond

1. studie avond
2. studieavond
3. studie-avond

gala + avond

1. gala avond
2. galaavond
3. gala-avond

domino + effect

1. domino effect
2. dominoeffect
3. domino-effect

rij + examen

1. rij examen
2. rijexamen
3. rij-examen

Weglatingsstreepje

Een weglatingsstreepje gebruik je als je woorden gaat samentrekken. In plaats van alle delen te herhalen, laat je stukken weg.

Voor- en nadelen, binnen- en buitenkant

Weglatingsstreepje

• Bij samengestelde woorden kun je soms een deel vervangen door een weglatingsstreepje. 
• Gebruik geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat.
• Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.
  
• Gele paprika's, groene paprika's en gele paprika's. 

Weglatingsstreepje

• Bij samengestelde woorden kun je soms een deel vervangen door een weglatingsstreepje. 
• Gebruik geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat.
• Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.
  
• Gele paprika's, groene paprika's en gele paprika's.

dinsdag- en woensdagavond

groene, gele en rode paprika's

Aan de slag!

Wat? Maken opdrachten in online methode bij Spelling p. 4

Hoe? Chromebook.

Waarom? Het koppelteken en weglatingsstreepje komen in de Nederlandse taal veel voor. Het is belangrijk om te leren om ze correct te gebruiken om taalfouten te voorkomen. Het draagt veel bij aan jouw niveau van schrijven.

Tijd? 20 minuten.

Hulp?  15 min. zelfstandig

Klaar? Oefenen met werkwoordspelling (zie mapje werkwoordspelling, Drive)

Huiswerk

Maken Spelling H3: opdracht 2, 3 en 5.