Proefwerk hoofdstuk 2: Stoffen en materialen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Oefentoets Hoofdstuk 2

Stoffen en materialen

Waar of niet waar?

Aluminium is een materiaal.

1. Waar
2. Niet waar

Van een stof kun je altijd een voorwerp maken.

1. Waar
2. Niet waar

Staal is een sterk metaal.

1. Waar
2. Niet waar

Stoffen kun je herkennen aan hun stofeigenschappen.

1. Waar
2. Niet waar

IJzer, koper, zink, glas en nikkel zijn metalen.

1. Waar
2. Niet waar

Water dat verdampt, verandert van fase.

1. Waar
2. Niet waar

De temperatuur van kokend water kan oplopen tot 1000 °C.

1. Waar
2. Niet waar

Het smeltpunt van een stof is een stof-eigenschap.

1. Waar
2. Niet waar

Water, ijs en waterdamp zijn drie verschillende stoffen.

1. Waar
2. Niet waar

Als een stof van vast naar vloeibaar gaat, noem je dat stollen.

1. Waar
2. Niet waar

Een gevaarlijke stof die makkelijk brandt, noem je explosief.

1. Waar
2. Niet waar

Als je bij practicum met onbekende stoffen werkt, moet je een laboratorium-jas dragen.

1. Waar
2. Niet waar

Dichtheid is de massa van 1 cm3 van een stof.

1. Waar
2. Niet waar

Alle metalen zijn magnetisch.

1. Waar
2. Niet waar

Alle metalen zijn goede warmte-geleiders.

1. Waar
2. Niet waar

Je kunt staal beschermen tegen roesten.

1. Waar
2. Niet waar

Koper en tin kunnen oxideren.

1. Waar
2. Niet waar

Glas kan goed tegen alle soorten vloeistoffen.

1. Waar
2. Niet waar

PET is breekbaar.

1. Waar
2. Niet waar

Keramiek kan goed tegen hoge temperaturen.

1. Waar
2. Niet waar

Meerkeuzevragen

Hoe noem je een stof waarvan je voorwerpen kunt maken?

1. Metaal
2. Niet-metaal
3. Materiaal

Wat betekent recyclen?

1. Hergebruiken
2. Minder grondstoffen gebruiken
3. Smelten van glas
4. Twee keer bakken

Om je heen zie je verschillende stoffen. Waaraan kun je een stof herkennen?

1. Aan zijn eigenschappen
2. Aan zijn kleur
3. Aan zijn massa
4. Aan zijn vorm

Paulien krijgt in de les een aantal blokjes. Alle blokjes zijn van verschillend materiaal gemaakt. Paulien wil weten van welk materiaal elk blokje is gemaakt. Wat moet ze doen om dat te ontdekken?

1. Aan de blokjes voelen
2. De blokjes wegen
3. De stof-eigenschappen onderzoeken
4. Het kookpunt en smeltpunt onderzoeken

Op een fles schoonmaak-middel zit een kind-veilige dop. Wat zegt dat over het schoonmaak-middel?

1. Het is alleen gevaarlijk voor kinderen
2. Het is een gevaarlijke stof
3. Je mag het niet gebruiken als er kinderen in de buurt zijn
4. Je moet handschoenen dragen als je ermee werkt

Verschillende metalen hebben verschillende eigenschappen. Welke eigenschappen hebben álle metalen?

1. Alle metalen hebben een roestlaag
2. Alle metalen kunnen oxideren
3. Alle metalen zijn goede warmtegeleiders
4. Alle metalen zijn magnetisch

Glas wordt gebruikt om voorwerpen van te maken. Maar glas heeft ook nadelen. Wat zijn de belangrijkste nadelen van glas?

1. Glas is breekbaar en doorzichtig
2. Glas is breekbaar en heeft scherpe randen
3. Glas is doorzichtig en hard
4. Glas is hard en heeft scherpe randen

Waarom wordt een stalen hoogspanningsmast verzinkt?

1. Om hem beter zichtbaar te maken
2. Om hem sterker te maken
3. Om het stroom te laten geleiden
4. Om hem te beschermen tegen roesten

Keramiek is vaak met glazuur bedekt. Wat is glazuur?

1. Een beschildering om keramiek mooier te maken
2. Een glaslaag die keramiek beschermt en waterdicht maakt
3. Een soort zuur dat keramiek beschermt en sterk maakt

Wat betekent dit gevaren-symbool?

1. Bijtend
2. Giftig
3. Schadelijk
4. Slecht voor het milieu

Open vragen

Metalen worden veel gebruikt om voorwerpen van te maken. Noem vier eigenschappen van metalen.

Metalen kunnen worden aangetast. Welke twee stoffen kunnen metaal aantasten?

Stof

Materiaal

Staal

Benzine

Aceton

Kunst-stof

Rubber

Lijm

Verf

Water

Hiernaast zie je twee gevarensymbolen. Wat betekenen deze gevarensymbolen?

Kampeerders zetten tenten vast met haringen die ze in de grond slaan. Er bestaan houten haringen, stalen haringen en ook aluminium haringen. Stel je gaat een voettocht maken. Je neemt alle bagage mee in een rugzak. Ook je tent en je haringen. Welke haringen neem je mee?
Schrijf op waarom je voor die haringen kiest.

H2.1 Onthouden! 

• Een stof is waarvan iets gemaakt is.
  
• Een materiaal is een stof waarvan je een voorwerp kunt maken.
  
• Materialen kun je indelen in metalen en niet-metalen.
  
• Staal is een hard en sterk metaal.
  
• Aluminium is een licht metaal.
  
• Voorbeelden van niet-metalen zijn: glas, steen, papier, hout en kunststof.

H2.2 Onthouden! 

• Elke stof heeft bijzonderheden.
  
• De bijzonderheden van een stof noem je de stof-eigenschappen.
  
• Je kunt een stof herkennen aan de stof-eigenschappen.
  
• Je kunt veel stoffen herkennen door te kijken, voelen, schudden en ruiken.
  
• Je mag bij een onderzoek nooit proeven van een stof.
  
• Fase-verandering is het veranderen van een stof naar een andere fase.
  
• De fase-veranderingen zijn: smelten, stollen, verdampen, condenseren.
  
• Smelten is van vast naar vloeibaar.
  
• Stollen is van vloeibaar naar vast.
  
• Verdampen is van vloeibaar naar gas.
  
• Condenseren is van gas naar vloeibaar.

H2.2 Onthouden! 

• Het smeltpunt is de temperatuur waarbij een vaste stof vloeibaar wordt.
  
• Het kookpunt is de temperatuur waarbij een vloeistof gaat koken.
  
• Het stolpunt is de temperatuur waarbij een vloeistof verandert in een vaste stof.
  
• Smeltpunt, stolpunt en kookpunt zijn stof-eigenschappen.
  
• 
  De dichtheid van een stof is de massa van 1 cm3 van die stof.
  
• Een blokje met een grotere dichtheid dan water, zinkt in water.
  
• Een blokje met een kleinere dichtheid dan water, drijft op water.
  
• Een blokje met dezelfde dichtheid als water, zweeft in het water. 

H2.3 Onthouden! 

• Metalen herken je aan hun glans en kleur.
  
• Belangrijke eigenschappen van metalen:
  
• Metalen zijn sterk.
  
• Metalen kun je goed bewerken.
  
• Metalen kun je buigen.
  
• Metalen kun je smelten.
  
• Metalen hebben een eigen smeltpunt.
  
• Metalen zijn goede warmte-geleiders.
  
• Aantasten van ijzer en staal door vocht en zuurstof noem je roesten.
  
• Aantasten van andere metalen door vocht en zuurstof noem je oxideren.
  
• Bij oxideren komt een laagje oxide op het metaal.

H2.3 Onthouden! 

• IJzer en staal kun je beschermen door het materiaal te verven, verzinken, vertinnen of verchromen.
  
• Goud en zilver zijn edelmetalen.
  
• Edelmetalen oxideren niet.
  
• IJzer en nikkel worden aangetrokken door een magneet.
  
• Andere metalen worden niet aangetrokken door een magneet.
  
• Magneten hebben een noordpool en een zuidpool.
  
• Noordpool en zuidpool trekken elkaar aan.
  
• Polen met dezelfde naam stoten elkaar af.

H2.4 Onthouden! 

• Glas, glaswol, hout en keramiek zijn niet-metalen.
  
• Glas kun je recyclen.
  
• Recyclen betekent her-gebruiken.
  
• Glaswol is een deken van dunne draden van glas.
  
• Glaswol wordt gebruikt als bouw-materiaal.
  
• Hout is een natuurlijk materiaal.
  
• Keramiek is gebakken klei.
  
• Klei met grote korrels wordt poreus na het bakken.
  
• Glazuur is een dunne laag glas, die op keramiek wordt gebakken.
  
• Keramiek met glazuur noem je dichte keramiek.

H2.5 Onthouden! 

• Een ander woord voor kunststof is plastic.
  
• Kunststof wordt gemaakt uit aardolie.
  
• Veel gebruikte kunststoffen zijn: piepschuim, PET en poly-etheen.
  
• Piepschuim (EPS) wordt gebruikt als bouw-materiaal en voor verpakkingen.
  
• Een petfles is gemaakt van de kunststof PET.
  
• Een plastic tas is gemaakt van de kunststof poly-etheen (PE).
  
• Niet-afbreekbare kunststof kun je recyclen.
  
• Afbreekbare kunststof kun je composteren.

H2.6 Onthouden! 

• Met gevaarlijke stoffen moet je altijd voorzichtig zijn.
• Op gevaarlijke stoffen staan gevaren-symbolen.
• Aan de gevaren-symbolen kun je zien wat het gevaar van de stof is.
• De gevaren-symbolen zijn: schadelijk – giftig – explosief – bijtend – ontvlambaar – slecht voor het milieu.
• Sommige schoonmaak-middelen zijn gevaarlijk.
• Sommige schoonmaak-middelen mag je niet mengen.
• Bij een practicum moet je de veiligheids-regels opvolgen.
• Bij een practicum moet je soms beschermende kleding dragen.
• Bij een practicum moet je weten waar de veiligheids-materialen zijn en hoe je ze moet gebruiken.

Klaar!

Vergeet niet je toets in te leveren.