Waanzinnige sterrenhemel in de Poolse Karpaten introductie en tekstles

Les 5: Waanzinnige sterrenhemel in de Poolse Karpaten
DEEL 1
1 / 23
next
Slide 1: Slide
Begrijpend lezenBasisschoolGroep 7

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes and text slides.

Items in this lesson

Les 5: Waanzinnige sterrenhemel in de Poolse Karpaten
DEEL 1

Slide 1 - Slide

 
      Weet je meer over lichtvervuiling.

       Heb je kennisgemaakt met 10
       nieuwe woorden.
     Aan het eind van dit deel van de les:

Slide 2 - Slide

de introductie op de tekst
de introductie
de woordenschat
terugblikken en vooruitkijken

Slide 3 - Slide

Lichtvervuiling
Wist je dat er behalve luchtvervuiling ook lichtvervuiling bestaat? In Nederland zijn er maar heel weinig plekken waar het 's nachts echt helemaal donker is. Bijna overal brandt wel kunstlicht, zeker in en rondom de steden en dorpen.
de introductie
de woordenschat
Wat zou dat vele licht voor bijvoorbeeld dieren betekenen? En heb jij ook wel eens last van de lichten in de stad? In de volgende dia kun je invullen wat je al weet.
terugblikken en vooruitkijken

Slide 4 - Slide

het introductiefilmpje
Vóórdat je in deel 2 van de les de tekst gaat lezen, ga je dit filmpje bekijken.
In het filmpje zie je wat lichtvervuiling is. Er wordt uitgelegd waarom dat de natuur in de war brengt.

Klik op de link onder de afbeelding om het filmpje te starten.
de introductie
de woordenschat
terugblikken en vooruitkijken

Slide 5 - Slide


Omschrijf in je eigen woorden wat lichtvervuiling is.
de introductie
de woordenschat
terugblikken en vooruitkijken

Slide 6 - Open question


Hoe denk je dat het komt dat het kunstlicht de natuur in de war brengt?
Hoe beantwoord je een denkvraag?
UGO heeft een hand-out met uitleg over hoe je op een goede manier antwoord geeft op deze denkvragen. Vraag ernaar bij je leerkracht!
de introductie
de woordenschat
terugblikken en vooruitkijken

Slide 7 - Open question

woordenschat
de introductie
de woordenschat
terugblikken en vooruitkijken

Slide 8 - Slide

behouden
synoniem zijn aan
observeren
zogenoemd
de local
In de tekst die je in deel 2 van deze les gaat lezen, leer je 10 nieuwe woorden.
Hier zie je alvast de eerste 5:
Woord: synoniem zijn aan
Betekenis: hetzelfde zijn of betekenen
Voorbeeldzin: Het lijkt wel alsof voor sommigen 'het druk hebben' synoniem is aan een gelukkig leven leiden. Maar ik ben gelukkiger als ik rustig aan kan doen.
4
Woord: zogenoemd
Betekenis: met die naam
Voorbeeldzin: De zogenoemde medicijnmannen in bepaalde indianenstammen, zijn geen echte artsen. Ze hebben geen doktersopleiding gehad zoals in het Westen.
1
Woord: de local
Betekenis: de persoon die daar woont
Voorbeeldzin: De 'dokter' in zo'n stam is echter wel heel belangrijk voor de locals. Zij geloven dat hij bijzondere genezende gaven heeft.
2
Woord: observeren
Betekenis: goed kijken wat er gebeurt
Voorbeeldzin: Met een telescoop kan je heel goed de sterren in de hemel observeren.
3
Woord: behouden
Betekenis: zorgen dat het blijft bestaan
Voorbeeldzin: Ondanks alle ellende heeft hij zijn gevoel voor humor behouden. Hij blijft maar grappen maken.
5
Klik op het nummer bij het woord om
de betekenis van het woord en een
voorbeeldzin te laten verschijnen.
Klik op het geluidsfragment om het woord te beluisteren.
de introductie
de woordenschat
terugblikken en vooruitkijken

Slide 9 - Slide

de verschijning
de telescoop
sensationeel
inhouden
het entreegeld
En hier de tweede helft van de nieuwe woorden:
Woord: het entreegeld
Betekenis: het geld dat je moet betalen om naar binnen te mogen
Voorbeeldzin: Het entreegeld voor het natuurpark was 25 euro per persoon. Eenmaal in het park hebben we enorm genoten.
6
Woord: inhouden
Betekenis: wat iets betekent
Voorbeeldzin: Als je naar de BSA gaat, houdt dat in dat je graag leest en dat je er altijd bent. Je gaat op die dag dus niet met je vriendjes buiten spelen.
7
Woord: de verschijning
Betekenis: de keer dat iets tevoorschijn komt
Voorbeeldzin: De planeet Venus is een heel heldere verschijning aan de westelijke avondhemel. Je kunt hem dan heel erg goed zien. 
8
Woord: de telescoop
Betekenis: de verrekijker waarmee je naar de sterren kunt kijken
Voorbeeldzin: Voor zijn 10e verjaardag kreeg Youssef zijn eerste telescoop. Zijn opa leerde hem hoe hij ermee naar de sterren kon kijken.
9
Woord: sensationeel
Betekenis: adembenemend
Voorbeeldzin: Als je zo'n planeet heel goed kunt zien, is dat best wel sensationeel! Dat gebeurt immers niet elke dag!
10
Klik ook hier op het nummer bij het woord om de betekenis van het woord en een voorbeeldzin te laten verschijnen.
Klik op het geluidsfragment om het woord te horen.
de introductie
de woordenschat
terugblikken en vooruitkijken

Slide 10 - Slide

Les 5: Waanzinnige sterrenhemel in de Poolse Karpaten
DEEL 2

Slide 11 - Slide

 
      Weet je meer over het nieuws.
      Weet je meer over lichtvervuiling
      en Dark Sky 
parken.

      Kun je de nieuwe woorden in de tekst plaatsen.
     Aan het eind van dit deel van de les:

Slide 12 - Slide

de tekst



Waanzinnige sterrenhemel
in de Poolse Karpaten
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 13 - Slide


Wat ga je in deze tekst lezen over de sterrenhemel in de Poolse Karpaten, denk je?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 14 - Open question

de inleiding
Waanzinnige sterrenhemel in de Poolse Karpaten 
Door lichtvervuiling rondom steden wordt het steeds moeilijker voor astronomen om sterren te kijken. Astronoom Pavol Ďuriš woont op één van de weinige overgebleven natuurlijk donkere plekken in Europa en kijkt avond na avond naar de mooiste sterrenhemel.

Klik hier en luister mee!
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 15 - Slide


Waarom zou iemand avond na avond naar de sterrenhemel willen kijken, denk je? 
Klik hier en luister mee!
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 16 - Open question

de eerste alinea
Lichtvervuiling
Pavol Ďuriš is astronoom en verzorgt zogenoemde ‘astroshows’ aan toeristen en locals uit de omgeving. Dat doet hij vanaf zijn huis in Dwernik in het Bieszczady Starry-Sky Park, één van de laatste vier natuurlijk donkere gebieden in Europa. Doordat Dwernik in de Poolse Kapaten ligt, het dunst bevolkte gebied van Polen, heeft dit gebied weinig last van ‘lichtvervuiling’. Het is daarom een regio die ideaal is om de sterrenhemel te observeren. De Bieszczady, waarschijnlijk zoals geen andere plek in Polen, is daarmee synoniem aan de ‘wilde natuur’. Door het vele gebruik van licht, in en rond steden, wordt het voor astronomen helaas steeds moeilijker om naar sterren en planeten te kijken.   
de local
Betekenis: de personen die daar wonen
zogenoemde
Betekenis: met die naam
synoniem zijn aan
Betekenis: hetzelfde betekenen als
observeren
Betekenis: goed kijken wat er gebeurt
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 17 - Slide


Waarom is het in Bieszczady Starry-Sky Park perfect
om sterren te kunnen bekijken?
het nieuws
de tekst
terugblikken
A
Omdat je in Polen de sterren altijd goed kunt zien.
B
Omdat het er 's winters heel koud kan zijn.
C
Omdat daar heel weinig mensen wonen. Daardoor is er bijna geen kunstmatig licht, is het 's nachts echt donker en zie je de sterren goed.
D
Omdat de zon daar niet schijnt.

Slide 18 - Quiz


Leg uit waarom het Bieszczady Starry-Sky Park synoniem is aan 'wilde natuur'.
Tip!
Maak je deze opdracht zelfstandig en weet je het even niet meer precies? Dan kun je altijd een paar dia's terug om de tekst  nog een keer te bekijken.
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 19 - Open question

de tweede alinea
Dark Sky parken  
Een Dark Sky Park is een gebied waar het donker is en waar de duisternis ook behouden blijft. Mensen zijn er 's nachts welkom om van die duisternis te genieten. Naast het Bieszczady Starry-Sky Park is er nog een aantal andere natuurlijk donkere plekken in Europa waar het sterrenstelsel goed te zien is: bijvoorbeeld op de hoogste toppen van de Oostenrijkse Alpen, een dunbevolkt gebied in oud-Joegoslavië en op ons eigen Waddeneiland Terschelling. Natuurlijke duisternis heeft bescherming nodig en wordt zelfs gezien als een bedreigd deel van het milieu. In het Bieszczady Starry-Sky Park hebben bezoekers de kans om de nachtelijke hemel te bekijken in de meest natuurlijke vorm. Het entreegeld dat ze moeten betalen draagt bij aan de bescherming van de nachtelijke duisternis en de wilde dieren die hier ’s nachts leven.
behouden
Betekenis: zorgen dat het blijft bestaan
het entreegeld
Betekenis: het geld dat je moet betalen om naar binnen te mogen
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 20 - Slide


Waarom hebben deze Dark Sky parken bescherming nodig denk je?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 21 - Open question

de derde alinea
Opmerkelijke verschijningen
Een astroshow bij Pavol houdt in dat hij je verschillende dia’s laat zien van de meest opmerkelijke verschijningen in het sterrenstelsel, de Melkweg (zie fig. 2) en de planeten. Ook legt hij uit hoe telescopen werken en kun je de sensationele nachtelijke hemel ook met eigen ogen bekijken. Bij een heldere nacht zie je meer dan zevenduizend sterren.
de verschijning
Betekenis: de keer dat iets tevoorschijn komt
inhouden
Betekenis: betekenen
de telescoop
Betekenis: de verrekijker waarmee je naar de sterren kunt kijken
sensationeel
Betekenis: adembenemend
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 22 - Slide


Wat denk je dat het woord 'opmerkelijk' betekent? 
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 23 - Open question