§3.5 De koloniale erfenis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

De koloniale erfenis 

H3: Koloniale relatie tussen Nederland en Indonesië

3.5: De koloniale erfenis

Aan het eind:

1. kun je verklaren waarom veel mensen uit Indonesië en de Molukken na de dekolonisatie naar Nederland kwamen.

2. kun je de Molukse Kwestie beschrijven.

3. weet je verklaren waarom er vandaag de dag discussie is over de vroegere helden uit het koloniale verleden.

+ kun je een inhoudelijke aanvulling geven op deze les over de Molukkers. 

De terugkeer

Na een lange onafhankelijkheidsstrijd wordt Indonesië in 1949 onafhankelijk. Hoe het bestuur van dit land eruit moet zien is nog niet helemaal duidelijk. Ondertussen roept de eilandengroep de Molukken een eigen staat uit, de RMS (de Republiek der Zuid-Molukken. De eerste Indonesische president Soekarno gaat hiermee niet akkoord en stuurt een leger naar de Molukken om orde te houden.

Veel Molukkers kiezen in de koloniale oorlog / politionele acties (1945-'49) de kant van Nederland door in het KNIL te dienen en worden dus door Indonesiërs als landverraders gezien. Daarnaast zijn de Molukken (protestants)christelijk, net als Nederland. Indonesië is islamitisch.

Daarom besluit de Nederlandse regering om 12.000 Molukkers per schip naar Nederland te halen. Wanneer de situatie weer stabiel is, zullen de Molukkers weer terug gaan naar hun vaderland. Daarom wonen zij niet in normale huizen, maar in opvangkampen (bv kamp Westerbork) geplaatst. 

De Molukse kwestie

Maar uiteindelijk gaan de Molukkers niet terug naar de Molukken.

Het vasthouden aan het ideaal van een vrije Molukse republiek bestaat nog steeds, maar Nederland helpt hierin niet mee! 

De relatie tussen Nederland en Indonesië verbetert namelijk na 1965.

Een goed voorbeeld is het bezoek van onze koningin Juliana aan Indonesië in 1971. Gek genoeg is zij de eerste koning(in) die Indonesië bezoekt. 

Een groep Molukse jongeren in Nederland voelt zich hierdoor benadeeld en eist met geweld dat de Nederlandse regering meehelpt om hun ideaal te bereiken. Gevolg is in 1975 en 1977 een treinkaping en een gijzeling van kinderen in een basisschool in Drente.  

Hierna de treinkaping (+ 2 min)

Sleep de punaise naar de eilandengroep 'de Molukken':

Hierna: een quizvraag.

Twee  uitspraken:

1. De treinkaping vindt in 1977 plaats, kortom in de 19e eeuw / 20e eeuw.

2. Een oorzaak / gevolg van de treinkaping is het feit dat een groep Molukse jongeren eist dat de Nederlandse regering meehelpt om een onafhankelijk land 'de Molukken' te stichten. 

Hierna: een sleepvraag.

1. 1. 19e eeuw, 2. oorzaak
2. 1. 19e eeuw, 2. gevolg
3. 1. 20e eeuw, 2. oorzaak
4. 1. 20e eeuw, 2. gevolg

Hierna: uitleg de erfenis. 

Bij het vak geschiedenis heb je vier soorten vragen.

Sleep de vier voorbeeldvragen naar de juiste soort vraag.

Onder de paperclip staat (nogmaals) de uitleg van de vier soorten vragen.

vier soorten vragen

Bij het vak geschiedenis heb je 4 soorten onderzoeksvragen.

1. Beschrijvende vragen: gebruik je als meer wilt weten over een situatie of verschijnsel in het verleden.

2. Verklarende vragen: gebruik je als je wilt uitleggen waardoor dingen gebeurd zijn.

3. Vergelijkende vragen: gebruik je als je overeenkomsten en verschillen van een situatie of verschijnsel wilt weten.

4. Waarderende vragen: gebruik je om te onderzoeken wat jij ergens van vindt.

Beschrijvende vraag

Verklarende vraag

Vergelijkende vraag

Waarderende vraag

In welke provincie heeft de Molukse treinkaping uit 1977 plaatsgevonden?

Hoe is het toch mogelijk dat de treinkaping welgeteld 19 dagen heeft geduurd?

In welke mate juichte de Molukse gemeenschap in Nederland de treinkaping uit 1977 toe? 

Welke overeenkomsten zijn te benoemen tussen de gijzeling van kinderen op een basisschool (1975) en de treinkaping (1977)?

De erfenis

Tot op de dag vandaag streven de Molukkers naar een eigen land. 

Daarnaast is nu nog het koloniale verleden zichtbaar in onze samenleving. Niet alleen in het vele Indische eten, straatnamen en lessen geschiedenis, maar ook in veel families is er een band met Indonesië.

Sinds een aantal jaar is er ook veel discussie in Nederland over het koloniale verleden. Is dit een inktzwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis? 

Hierna: Filmpje Molukse Kwestie -NOS3 (+ 10 min)- Inktzwarte bladzijde?

Hoeveel Molukkers wonen nu in Nederland?

1. ruim 7000
2. ruim 70.000
3. ruim 700.000
4. ruim 7.000.000

Klik hiernaast op een screenshot van 0:40 om in te zoomen.

De stippen in de print screen zijn Molukse......

1. dorpen
2. wijken
3. steden
4. provincies

Objectief is een feit, subjectief is een mening.

Welke zin is een voorbeeld van een

subjectieve zin?

1. Op de afbeelding zie je de Molukse Ruth Wattimena, zij behoort bij de derde generatie van de Molukse gemeenschap.
2. De Molukkers integreren zich niet in de Nederlandse samenleving als zij maar in hun eigen Molukse wijken blijven wonen.
3. Precies op 21 maart 1951 komt het eerst schip met Molukkers aan in de haven van Rotterdam.
4. In 1950 roept een groep Molukkers een eigen onafhankelijke staat uit "de Republiek der Zuid-Molukken (RMS)"

Twee uitspraken:

1. 'De Molukkers zijn de enige bevolkingsgroep in Nederland die wijken hebben die speciaal voor hun gebouwd zijn  '. Deze zin is een feit (objectief) / mening (subjectief).

2.  Klik hiernaast op de foto om in te zoomen. De foto van 21 maart 1951 geeft een betrouwbaar/ onbetrouwbaar beeld van de aankomst van het schip de Kota Inten in de haven van Rotterdam met daarop ongeveer 900 Molukkers. 

1. 1. objectief, 2. betrouwbaar
2. 1. objectief, 2. onbetrouwbaar
3. 1. subjectief, 2. betrouwbaar
4. 1. subjectief, 2. onbetrouwbaar.

Klik hiernaast op de print screen van 5:50 om in te zoomen.

Bij het vak geschiedenis heb je geschreven en ongeschreven bronnen.

Geschreven bronnen kennen een stuk tekst (bv dagboek), ongeschreven bronnen niet (bv schilderij).

Daarnaast heb je directe en indirecte bronnen.

Een directe (primaire) bron is een overblijfsel uit de tijd waarin de bron zelf gemaakt is, een indirecte (secundaire) bron niet.

De inhoud van de kist op de print screen is een ....

1. geschreven directe bron
2. geschreven indirecte bron
3. ongeschreven directe bron
4. ongeschreven indirecte bron

Twee uitspraken:

1. Een oorzaak / gevolg van de Molukse kwestie is dat nu in Nederland meerdere Molukse wijken zijn aan te wijzen. 

2. Een oorzaak / gevolg van de eeuwenlange Nederlandse overheersing van de Molukken is dat veel Molukkers nu protestant zijn.

1. 1. oorzaak, 2. oorzaak
2. 1. oorzaak, 2. gevolg
3. 1. gevolg, 2. gevolg
4. 1. gevolg, 2. oorzaak

Twee uitspraken:

1. Een oorzaak / gevolg van het feit dat nu ruim 70.000 Molukkers in Nederland wonen is dat velen van hun voorouders (vaak opa's of overgrootopa's) in het KNIL-leger hebben gediend.

2. Een bewust / onbewust gevolg van de Gezamenlijke Verklaring (1986) is dat Nederland en de Molukse gemeenschap meer nader tot mekaar komen.

Hierna: sleepvraag.

1. 1. oorzaak, 2. bewust
2. 1. oorzaak, 2. onbewust
3. 1. gevolg, 2. bewust
4. 1. gevolg, 2. onbewust

Sleep de punaises met omschrijvingen van gebeurtenissen naar de juiste plek in de tijdbalk:

Hierna: open vraag eigen mening geven

Koning Willem Alexander biedt zijn excuses aan voor het brute geweld in Indonesië in de koloniale oorlog.

Molukse KNIL-soldaten vechten tegen Indonesische soldaten.

De eerste Molukse wijken worden gebouwd.

De Molukkers hebben het plan om koningin Juliana te gijzelen.

De Molukkers bezetten het Provinciehuis van Assen.

In dit jaar wordt de Gezamenlijke Verklaring ondertekend, waarin staat:

1. Eerste generatie Molukkers krijgt jaarlijks een uitkering;

2. De Molukkers krijgen eigen museum;

3. Er komt een banenplan voor jonge Molukkers;

4. Er komt geld om de Molukse wijken op te knappen.

5. Er komt respect en dank voor wat de eerste generatie Molukkers voor Nederland hebben betekend.

Wat is jouw mening (standpunt) over het koloniaal verleden van Nederlands-Indië (+ de Molukken)?

Omschrijf jouw standpunt met een gevoel (bv verdrietig, schaamte, trots, enz.)

Hierna: een kleine opdracht (open vraag)

Ga naar de site: https://lab.nos.nl/projects/molukkers-in-nl/

Op de site staat informatie over de Molukkers.

Noem één / twee gebeurtenissen/ verschijnselen / personen uit de site die niet in deze les zijn benoemd, maar eigenlijk wel een plek verdienen in deze les!

Werktijd

STAP 1

STAP 2

Klaar? 

Lees de teksten van de paragraaf goed door. 

Maak 3.5: De koloniale erfenis 

Opdr. 1 - 7b

Nakijken via Tijd voor GS.