Hart aandoeningen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Hartaandoeningen

leerdoelen

• De student  benoemt de anatomie van het hart en de bloedsomloop
• De student benoemt de meest voorkomende aandoeningen van het hart
• de student herkent de symptomen van hartfalen 

Risicofactoren van
hart en vaataandoeningen

Welke hartaandoeningen kennen jullie ?

1. Hartinfarct
2. Hartfalen
3. Hartritmestoornissen
4. Aneurysma
5. Etalagebenen
6. Trombosebeen en embolie
7. Ontstekingen van het hart

Aandoeningen aan het hart

- Artherosclerose (Aderverkalking) >

- Coronair lijden ( vernauwing kransslagaders, afzetting van vet in de vaatwand)

- Infecties en hartklepgebreken

- Hoge bloeddruk

- Perifeer vaatlijden >

- Spataderen

- Ulcus cruris

Onderzoeken

- ECG in rust of bij inspanning

- Echo van het hart

- Hartkatheterisatie

- Bloeddrukmeting, hartslagmeting 

- Lab onderzoek (bloed prikken)

Angina Pectoris

Angina pectoris: pijn op de borst

• Vernauwing van kransslagaders (atherosclerose, kramp)
• Hartspier krijgt onvoldoende zuurstof bij inspanning (ischaemie)

Typische symptomen Angina pectoris:

• Klemmende/drukkende pijn op de borst
• Uitstraling naar arm/keel/rug
• Bij inspanning/emoties/kou

Typisch voor angina pectoris is een beklemmende of drukkende pijn op de borst. De pijn kan een benauwd gevoel geven, alsof er een knellende band om de borst zit.

De pijn straalt soms uit naar armen, hals, kaak, rug of maagstreek en kan samengaan met zweten of misselijkheid. Een aanval trekt meestal weg in rust of na het innemen van speciale medicijnen (tabletje of spray onder de tong).

Behandeling angina pectoris

Medicatie: vaatverwijders, antistollingsmiddelen, bètablokkers. 

Dotteren

Bypass operatie 

Hartfalen

• Het hart heeft minder pompkracht -> snel moe, kortademigheid, oedeem
• De hartspier is verzwakt -> onvoldoende bloedcirculatie in lichaam.

Hartfalen/Decompensatio cordis

Links decompensatie

Linker kamer pompt onvoldoende bloed in Aorta

Stuwing in de longen

Asthma Cardiale: 

ernstige benauwdheid

verdrinking

Rechts decompensatie

Rechts pompt weinig bloed in longslagader

Stuwing grote circulatie

Oedeem in lagere delen van het lichaam

(Uiteindelijk symptomen van links decompensatie)

Symptomen

• Vermoeidheid
• Kortademig bij inspanning en plat liggen
• Oedeem in benen en enkels
• Koude handen en voeten
• Duizelig
• Slapeloosheid of onrustig slapen
• Hartkloppingen

Leefregels

• Inspanning/beweging
• Minder zout
• vochtbeperking
• Gewicht
• Matig gebruik van alcohol
• Stoppen met Roken

Etalagebenen/Claudicatio intermittens

•  gevolg van een vernauwing in een slagader in de benen 
• tekort aan zuurstof in de beenspieren 
• in de spieren worden afvalstoffen geproduceerd > kramp
• Deze pijn verdwijnt als je stilstaat (als je door de stad loopt, moet je als het ware voor elke etalage even stilstaan om de pijn te laten verdwijnen)

    

 ACT-Zwachtelen

Reden en oorzaak

Waarom zwachtel je?

 

Wat kunnen oorzaken hiervan zijn?

• Chronische veneuze insufficiëntie (cvi)
• Hartfalen
• Overgewicht
• Lymfeoedeem
• Nier- of leveraandoeningen

Chronische veneuze insufficiëntie

- Beschadiging kleppen in venen

- Bloed stroomt terug 

- Drukverhoging venen

- Vocht en eiwitten in weefsel

Klachten: 

- oedeem en vermoeide benen 

- ulcus cruris

Perifeer Arterieel Vaatlijden (PAV)

• Vernauwing of afsluiting van een slagader in of naar het been
• Oorzaak?

Weetje:

- 1 op de 6 mensen mensen van > 55 jaar

- 1 op de 3 mensen > 75 jaar

Artherosclerose (slagaderverkalking)

Door een vernauwing of afsluiting van een slagader naar de benen kan minder of zelfs geen bloed doorstromen. Hierdoor ontstaat een gebrek aan zuurstof in het been.

70% van deze groep heeft helemaal geen klachten totdat er bijv. een hartinfarct of beroerte optreedt.

Klachten PAV

• Etalagebenen
• Rustpijn
• Weefselverval

Etalagebenen: de beenspieren hebben bij inspanning veel meer zuurstof nodig dan in rust. Bij een wandeling bijvoorbeeld treedt verzuring van de spieren op. Hierdoor ontstaat een krampachtige pijn in één of beide benen. Andere klachten van vernauwing kunnen zijn: koude voeten, verminderde haargroei op de benen, verdikte

 teennagels (vaak met schimmelinfectie) en vertraagde nagelgroei. Door de slechtere doorbloeding kunnen de benen bleek worden bij het optillen en rood verkleuren bij het laten afhangen van de benen.

Rustpijn: het is ook mogelijk dat er zo weinig bloed naar de benen stroomt dat zelfs in rust, of ’s nachts in bed, pijn ontstaat. Dit wordt rustpijn genoemd. Als een patiënt zijn been uit het bed laat hangen (‘bengelen’) of ’s nachts in een stoel gaat slapen, wordt de pijn soms minder.

Weefselverval: als het zuurstoftekort zeer ernstig is, kan het weefsel (de huid en/of de spieren) zelfs afsterven. Dat zorgt voor donkerblauwe of zwarte verkleuringen. Dit noemen we necrose of gangreen (‘koudvuur’). Ook is het mogelijk dat één of meerdere tenen afsterven. Zonder ingreep (bijvoorbeeld door te dotteren of een operatie) waarbij de doorbloeding wordt verbeterd, is een amputatie van de teen of zelfs het hele been soms niet te vermijden.

Onderzoek

Diagnostiek EA-index

Wat wordt hiermee bedoeld met deze diagnostiek?

• Enkel-arm index

EA-index

De enkel-arm-index (EAI): geeft een indruk van de toestand van de slagaders in de benen.

   

Het principe berust op het feit dat bij een vernauwing of obstructie in een arterie de druk achter de obstructie lager is dan ervoor.

De bloeddruk aan de enkel wordt gedeeld door de systolische bloeddruk aan de arm.

Berekening

            

                           systolische enkeldruk

AEI                    -------------------------

                            systolische armdruk

                           

Vragen?

trombose

Bij trombose is er sprake van bloedstolling binnen het hart-/vaatstelsel.

veneuze trombose: stolsel in een ader (bijv. longembolie)

arteriële trombose: stolsel in een slagader (bijv. hartinfarct)

Trombose

Lymfoedeem is een onderhuidse ophoping van vocht en eiwitten, aangeboren of door beschadiging lymfestelsel (bijv kanker)

Trombosebeen

-DVT= diep veneuze trombose

Een bloedprop sluit een diepgelegen ader in het been af.

trombose

Ontstekingen hart

Pericarditis

Myocarditis

Endocarditis

Pericarditis 

• Ontsteking van het pericard (hartzakje);
• Oorzaak: ontstekingen, uremie, hartinfarct, kanker en bindweefselziekten;
• Klachten: pijn op de borst, scherpe stekend pijn bij inademen, hoesten of houdingsverandering, koorts, moeheid en gewichtsverlies.

Pericarditis

Myocarditis 

• Ontsteking van de hartspier;
• Wordt veroorzaakt door: bacteriën, schimmel, virus, loodvergiftiging, auto-immuunziekte, medicijnen en bestraling;
• Klachten: koorts, hartfalen en potentieel levensbedreigende ritmestoornissen.

Ontstekingen van het hart : endocarditis

Ontsteking van de binnenwand (glad spierweefsel)  

van het hart. 

 

Oorzaak: 

- Bacteriën in de bloedbaan die het hart bereiken. 

- Wondjes of ontstekingen in huid, mond of tandvlees. 

 

Gevolgen: 

- Hartklepbeschadigingen  

- Klepinsufficiëntie 

- Evt. Ritmestoornissen 

- trombose/embolie

Casus klinisch redeneren

• oefenen casus abc-klinisch redeneren
• daarna uitwerken casus klinisch redeneren in groepjes 

Dossier mw. de Vries

Mevrouw de Vries, een 68-jarige vrouw, heeft een voorgeschiedenis van hypertensie en hartfalen. Ze is bekend bij de cardioloog en gebruikt medicatie om haar aandoeningen onder controle te houden. Mevrouw de Vries woont zelfstandig, maar ze heeft periodieke controleafspraken met haar arts om haar gezondheid te monitoren.

Medicatie Mw. de Vries

Furosemide (40 mg, eenmaal daags).

 Enalapril (10 mg, eenmaal daags).

Metoprolol (50 mg, eenmaal daags).

Digoxine: (0,125 mg, eenmaal daags).

Nitrospray (0,4 mg per spray, zo nodig voor pijn op de borst).

Opleiding

Specialisatie CCU-verpleegkundige

Vragen ??/evaluatie

                                                        

• post-its;
• Schrijf er op een top; wat vond je goed/interessant ?
• Schrijf er op een tip; wat heb je gemist, wat had er anders gekund ?