5.5 De Wereld na 1993

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Historisch Overzicht 

vanaf 1900

5. De Wereld na 1945

Leerdoel

In deze paragraaf onderzoek je de volgende vragen:

1. Hoe veranderden de machtsverhoudingen door het einde van de Koude Oorlog?
2. Hoe is de EU georganiseerd en welke invloed heeft zijn lidstaten?
3. Welke gevolgen heeft de Europese samenwerking voor de Nederlanders?
   

§ 5.1 Gewijzigde machtsverhoudigen na de Koude Oorlog

Vorige les 

- Verenigde Naties; 

• Veiligheidsraad; 15 landen waarvan 5 met vetorecht; 
• Algemene vergadering; jaarlijkse vergadering met alle lidstaten 

- Europese Samenwerking

• Europese gemeenschap kolen & staal (EGKS) 1951 (doel; boost economie)
• Europese ecnomische gemeenschap (EEG) 1957 (handel zonder belemmering) 
• Europese Gemeenschap (EG) 1967; Uitgebreide Europese Samenwerking

Na 1991

1. Vrijheid - democratie - kapitalisme: Amerika enige overgebleven supermacht
   
2. 1993 : EG > EU
3. 2002: invoering euro
4. Voormalige Oostbloklanden lid van EU
5. 1990-2008: groei wereldhandel
6. Globalisering
7. Internationaal terrorisme 
   

§ 5.2 Organisatie en invloed van de EU

schooltv.nl

Europese Unie (1993)

• Voortkomend uit de EG (Europese gemeenschap)
• Gemeenschappelijke markt en vrij reizen
• 2002: Invoering van de EURO:
• Makkelijker voor handel en toerisme 

https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/fighting-disinformation/identifying-conspiracy-theories_nl

Het bestuur van Europa

• De Europese Commissie
• Het Europees Parlement
• De Raad van Ministers

Europese Commissie

• De Europese Commissie bestaat uit 28 commissarissen. 
• Deze commissarissen kun je het beste vergelijken met onze ministers. 
• De Commissie stelt nieuwe wetten voor en controleert of EU leden zich aan de afspraken houden.
• EC heeft niet veel macht.

Raad van Ministers

Belangrijkste orgaan!

De Raad van Ministers bestaat uit alle ministers van alle lidstaten. Eigenlijk is de samenstelling elke keer anders, want als het over het milieu gaat dan komen alleen de ministers van Milieu.  

De Raad van Ministers neemt de beslissingen en moet, net als het Europees Parlement, elk nieuw wetsvoorstel goedkeuren of afkeuren.

Europese Parlement

• Het Europees Parlement bestaat uit 751 leden. Ze worden iedere vijf jaar door de burgers van de lidstaten gekozen. Hoe meer inwoners een lidstaat heeft, hoe meer zetels dat land heeft in het Europees Parlement. 
• Het Parlement geeft advies en mag voorstellen veranderen.
• Kan geen besluiten van de Raad van ministers tegenhouden!
  

Welke wet geldt?

• Wetten van de EU gaan alleen over onderwerpen die meerdere lidstaten aangaat, bijv. het milieu. Hoe snel je in Nederland op de snelweg mag rijden, bepaalt ons parlement: dat gaat écht alleen over Nederland.
• Een Nederlandse wet mag niet in strijd zijn met een EU-wet. 
• Andersom kan dat wel: dan moet Nederland de wet aanpassen.

Invloed EU

• Invoering euro
• Kosten mobiel internet buitenland/binnenland
  
• Opvang vluchtelingen
  

§ 5.3 Gevolgen van de EU voor Nederlanders

Invloed van de EU op welvaart en welzijn

Meer welvaart en welzijn

Wordt Nederland rijker van de EU?

EU-beleid

Kritiek op de EU

Duur

Per jaar ongeveer zes miljard. Hiervan kom ongeveer 3 miljard terug in de vorm van subsidies. Is zes miljard per jaar te veel geld?

Oneerlijke arbeid

Vrije verkeer van mensen en goederen zorgt er ook voor dat arbeiders uit lagelonenlanden van de EU (Polen en Romenië) naar Nederland komen. Sommige mensen zijn bang dat onze werlozen en jongeren minder kans hebben op een baan.

Bureaucratisch en log

Omdat de EU zo groot is duurt het soms erg lang voordat besluiten genomen worden en daadwerkelijk worden uitgevoerd. Is dit erg?

Democratische controle

Het Europees Parlement heeft niet heel veel macht. Dat komt omdat elke beslissing van de Europese Commissie en het EP ook altijd goedgekeurd moet worden door de Raad van Ministers. Hebben burgers dan nog wel genoeg invloed?

minder vrijheid

Hoe meer er Europees geregeld wordt, hoe minder Nederland zelf kan beslissen. Moet de EU nog wel verder uitbreiden? Er blijft dan steeds minder te belissen over voor Nederland

Referendum

• In 2004 werd een referendum gehouden of er een Europese grondwet moest komen.
  
• Dit voorstel is afgewezen, uit angst dat NL niets te zeggen zou hebben.
• Ook in NL zijn er raadgevende referenda, maar die worden waarschijnlijk afgeschaft.

Populisme

• Kritiek op Eu - Financiële crisis 2008 - Vluchtelingen
• In de jaren '90 verliezen mensen het vertrouwen in de politieke partij op wie zij altijd hadden gestemd. 
• Deze grote groep gaat stemmen op de nieuwe, populistische politieke partijen die worden opgericht. 
• Populistische leiders zeggen te doen wat het volk wil, want ‘het volk heeft altijd gelijk’. Lastig is dat wat het volk wil, niet altijd kán. (Pim Fortuyn, Geert Wilders)
  
• Eenvoudige oplossingen voor grote maatschappelijke problemen.:
  

Populistische politici worden soms in korte tijd heel populair. Maar als later blijkt dat ze hun beloftes niet kunnen waarmaken, raken zij die populariteit snel weer kwijt. Enkele jaren later komt er dan weer een andere populistische partij die opnieuw de mooiste beloftes doet.

Globalisering

• Grenzen verdwijnen voor handel, geld en mensen
• Snelle groei wereldhandel
• nieuwe media: Internet, Smartphones, e-mail
• Multinationals

Niet iedereen is voorstander van wat de Westerse wereld wil.

Opkomst Internationaal terrorisme

• Kritiek vanuit moslimfundamentalisten op westerse samenleving.
• Opleggen van democratie en Westerse waarden
• Bemoeienis Midden-Oosten (Irak & Afghanistan) 
• Aanslagen plegen
• 9/11 (Al Qaida)
• Opkomst ISIS 
• Aanslagen in Europa

Begrippen uit deze les

• Europese Unie
• Euro
• Nieuwe media
• Globalisering
• Internationaal terrorisme
• Europese Commissie
• Raad van Ministers
  
• Europees Parlement
• Populisme
• Referendum

Zelfstandig werken

Maak de vragen: 11+12