2.3 Burgers aan de macht

2.3 Burgers aan de macht





1 / 18
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

This lesson contains 18 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

2.3 Burgers aan de macht





Slide 1 - Slide

Leerdoelen van 2.3
  • Je kunt uitleggen hoe de Republiek werd bestuurd en wat daar bijzonder aan was.
  • Je kunt aan de hand van een voorbeeld uitleggen dat de stadhouder en de regenten soms verschillende belangen hadden.
  • Je kunt uitleggen hoe de Gouden Eeuw tot een einde kwam.

Slide 2 - Slide

Rijk...

Regenten (rijke bestuurders), kooplieden en handelaren

Woonden in grote grachtenpanden 

Slide 3 - Slide

Het bestuur van de Republiek
  • Nederland was in de 17e eeuw een republiek: uniek!
  • Kleine groep rijke burgers waren de baas: de regenten.
  • Zij hadden de macht in de steden en het bestuur van de gewesten: Gewestelijke staten.
  • Regenten benoemden zelf nieuwe bestuuders: macht bleef hierdoor in handen van een kleine groep rijke families
     

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Het bestuur van de Republiek
  • Alle gewesten hadden eigen wetten en bestuur
      > de Gewestelijke Staten.
De gewesten werkten samen in de Staten-Generaal.
Ze namen daar beslissingen over:
  • Buitenlandse politiek,
  • Verdediging van het land: leger en vloot
  • Bestuur van de kolonien


Slide 6 - Slide

Het bestuur van de Republiek
  • Elk gewest had 1 stem in de Staten-Generaal.
  • Holland was het rijkste gewest: meeste invloed.
  • Zij betaalden het meeste aan het leger en de vloot.  

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Het bestuur van de Republiek
Binnen de Republiek waren er 2 machtige mannen:  
- Stadhouder, leider van het leger en kon soms stadsbesturen benoemen. Altijd een afstammeling van Willem van Oranje. 
 
- Raadpensionaris (hoogste ambtenaar uit het gewest Holland) Hij adviseerde de Staten-Generaal over de buitenlandse politiek en onderhield contacten met andere landen. 

Slide 9 - Slide

De stadhouder terug
  • Er was in de Republiek een strijd gaande tussen mensen die de stadhouder terug wilden(oranjegezinden)

  • en mensen die de raadspensionaris wilden behouden(staatsgezinden)

Slide 10 - Slide

Johan de Witt
  • Raadspensionaris van Holland
  • Secretaris van de Staten-Generaal
  • Voor de vrijheid
  • Tegen de Oranjes

Slide 11 - Slide

Regenten en stadhouder
  • Tijdens de Opstand tegen Spanje was de stadhouder (legeraanvoerder) erg belangrijk voor het land.  
  • Maar na de vrede in 1648 verloor hij macht. 
  • Hij had nog wel door willen vechten, regenten wel blij met de vrede.


Slide 12 - Slide

Regenten en stadhouder
  • Het leger kostte veel geld en de regenten besloten het leger te verkleinen. 
  • Hier kregen ze ruzie over met de stadhouder.   
  • De regenten waren niet gediend van een stadhouder die teveel macht wilde hebben.

Slide 13 - Slide

Regenten en stadhouder
Rond 1650: 
  • Meer spanning tussen regenten en de stadhouder. 
  • Willem II was toen stadhouder en probeerde een absolute heerser te worden. 


Slide 14 - Slide

Regenten en stadhouder
  • Willem II arresteerde zijn vijanden en probeerde Amsterdam aan te vallen. 
  • Het leger verdwaalde, zodat de aanval mislukt.   
  • Later stierf Willem II na een ernstige koorts. 

Slide 15 - Slide

Regenten en stadhouder
  • De regenten besloten geen nieuwe stadhouder aan te stellen: stadhouderloos tijdperk tot 1672.
  • In die jaren had de raadpensionaris van Holland, Johan de Witt, veel macht in de Republiek.
  • Hij was wellicht de machtigste man van de Republiek.  

Slide 16 - Slide

Regenten en stadhouder
  • Johan de Witt bezuinigde op het landleger, maar niet op de vloot. 
  • Die moest de handelsschepen beschermen! 

Slide 17 - Slide

Raadspensionaris
(belangrijkste ambtenaar en adviseur van de staten van Holland en Zeeland) Johan de Witt krijgt de schuld van het zwakke leger. 
Volk: Willem III wordt nieuwe stadhouder

De Witt wordt vermoord 

Slide 18 - Slide