B4: Vruchten en zaden

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

6.4 Vruchten en zaden

Leerdoelen

Je kunt de veranderingen in het vruchtbeginsel na bevruchting beschrijven

Wat zie je hier gebeuren?

1. Bestuiving
2. Bevruchting
3. Vorming van stuifmeelbuis
4. Vorming van zaden

Wat is het verschil tussen bestuiving en bevruchting?

9.

Eicel

Kern eicel

Kern stuifmeel

Stempel

Stijl

Stuifmeelbuis

Stuifmeelkorrel

Vruchtbeginsel

Zaadbeginsel

Wat is bestuiving?

1. stuifmeel komt op een stamper
2. eicellen komen op de meeldraad
3. eicellen komen op de stamper
4. stuifmeel komt op de meeldraad

Wat is bevruchting?

1. versmelten van kernen eicel en stuifmeelkorrel
2. groeien van de stuifmeelbuis
3. stuifmeelkorrel komt op de stempel
4. bloemen maken nectar

Welke vruchten ken je?

B4: Vruchten en zaden

Na de bevruchting: 

• Zaadbeginsels in vruchtbeginsel waarvan de eicel is bevrucht, gaan groeien
• Deze zaadbeginsels ontwikkelen zich tot zaden
• Vruchtbeginsel wordt groter

Na de bevruchting: zaadbeginsels in vruchtbeginsel waarvan de eicel is bevrucht, gaan groeien

Deze zaadbeginsels ontwikkelen zich tot zaden

Vruchtbeginsel wordt groter

B4: Vruchten en zaden

Bevruchting bij een boonplant (peulvrucht):

• Zaadbeginsels ontwikkelen zich tot zaden (bonen)
• Vruchtbeginsel groeit uit tot vrucht (de sperzieboon)
• Restanten van de bloem blijven over: bloemkelk en stijl

B4: Vruchten en zaden

Bevruchting bij een boonplant (peulvrucht):

• Zaadbeginsels ontwikkelen zich tot zaden (bonen)
• Vruchtbeginsel groeit uit tot vrucht (de sperzieboon)
• Restanten van de bloem blijven over: Bloemkelk en stijl

Wat eet je bij doperwtjes?

1. wortels
2. vruchten
3. zaden
4. bloemen

B4: Vruchten en zaden

• Sommige vruchten bevatten vruchtvlees
• Dit ontstaat vaak uit het vruchtbeginsel en soms uit de bloembodem

B4: Vruchten en zaden

Banaan

Sinaasappel

B4: Vruchten en zaden

• De vrucht kan ook ontstaan uit de bloembodem
• Dit gebeurt bij de appel
• Het klokhuis bevat het vruchtbeginsel en de zaden

B4: Vruchten en zaden

Het aantal zaden in een vrucht kan sterk verschillen

Eetbare zaden

Checkvragen

Waaruit bestaat een stamper?

Tweeslachtige bloem

Eenslachtige bloem (mannelijk)

Eenslachtige bloem (vrouwelijk)

Wat is de functie van het kelkblad?

1. Aantrekken van insecten
2. Stuifmeel aanmaken
3. Beschermt de bloem tegen kou, uitdrogen en beschadiging
4. De onderdelen van de bloem zitten hierop vast

Je moet in een afbeelding van de bloem van de plant de juiste 

namen bij de onderdelen kunnen zetten.

Zet de namen op de juiste plek in de afbeelding.

stempel

stijl

stamper

vruchtbeginsel

stengel

helmdraad

helmknop

kelkblad

kroonblad

meeldraad

Deze sinaasappel bevat vier zaden en is na bevruchting uit een sinaasappelbloem gegroeid.

1.Hoe vaak heeft in deze bloem minstens bevruchting plaatsgevonden?
2. Hoeveel vruchtbeginsels zijn er betrokken geweest bij de vorming van deze vrucht?

1. 1) 1 x bevruchting 2) 1 vruchtbeginsel
2. 1) 1 x bevruchting 2) 4 vruchtbeginsels
3. 1) 4 x bevruchting 2) 4 vruchtbeginsels
4. 1) 4 x bevruchting 2) 1 vruchtbeginsel

In de afbeelding zie je acht vruchten.

Welke vruchten zijn ontstaan uit een vruchtbeginsel met één zaadbeginsel?

Wordt hooikoorts vooral veroorzaakt door stuifmeel van insectenbloemen of door stuifmeel van windbloemen?

1. Windbloemen
2. Insectenbloemen

Stuifmeel wordt gemaakt in

1. Bloembodem
2. Stamper
3. Helmdraad
4. Helmknop

Welke nummers geven zelfbestuiving aan?

1. 1, 2, 3 & 6
2. 1, 3 & 6
3. 1 & 3
4. 1 & 6

veel stuifmeel

kleverig stuifmeel

stempels in de bloem

bloemen hebben nectar

meeldraden buiten de bloem

bloemen geuren

Welke pijl is kruisbestuiving?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Windbloem

Windbloem

Windbloem

Insecten-bloem

Insecten-bloem

Insecten-bloem