Powercollege 12_Grondstoffen uit den vreemde

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Grondstoffen uit den vreemde

Leerdoelen van deze les

Aan het einde van deze les kun je uitleggen:

• Wat een grondstof is.
  
• Waarom Willem I de infrastructuur verbeterde en op welke manieren hij dat deed;
  
• Wat de Industriële Revolutie is.
  
• Waarom landen investeren in Afrikaanse landen.
  

Begrippen

Grondstof

Infrastructuur

Industrialisatie

Mechanisatie

Importeren

Transportrevolutie

Grondstof 

Dit zijn onbewerkte materialen om iets te maken of te fabriceren. 

• delfstoffen: grondstoffen die uit de aarde worden gehaald
• landbouwproducten 

natuurlijke hulpbronnen: bruikbare producten uit de natuur.

Infrastructuur

• 'alle bovengrondse en ondergrondse verbindingen zoals wegen, havens, spoorlijnen, kabels etc.'
• Bijvoorbeeld: wegen, elektriciteit, internet.
  

03:04

Waarom wil koning Willem I zo graag kanalen aanleggen?

Kanalen

• Willem I wilde dat Nederland, net als Engeland zou industrialiseren. Fabrieken, spoorlijnen  en stoommachines. 
• Nederland zou zo welvarender zou worden. Hiervoor moest wel de infrastructuur verbeterd worden.  
• Vanaf 1819 werd het Noord-Hollands Kanaal gegraven zodat schepen de haven van Amsterdam, via Den Helder,  konden bereiken.  Andere kanalen volgden snel...

Waarom is infrastructuur belangrijk?

• Bereikbaarheid
• Handel
• Aantrekkelijk voor buitenlandse bedrijven om een land te kiezen.

Spoorwegen

• Fabrieken hadden steenkool en ijzererts nodig. Nederland importeerde  deze grondstoffen vanuit het buitenland. 
• Het vervoer van deze goederen werd goedkoper door de aanleg van spoorlijnen
• De eerste stoomtrein reed in 1839 tussen Haarlem en Amsterdam. 
• Eind 19e eeuw is de trein het belangrijkste vervoermiddel in Nederland. 

Het leven van de mensen veranderde na de komst van fabrieken en de stoommachine. Dit noemen we de

1. industriele revolutie
2. grote verandering van 1900
3. The Big Change
4. fabrikiaire revolutie

Transport over land

Door de industrialisatie in de 19e eeuw:  Transportrevolutie: 

grondige verbetering van wegen en vervoermiddelen.

Er kwamen nieuwe transportmiddelen over land, zoals de trein, de fiets en de auto. Eerder kon je over land alleen te voet en te paard of met een koets reizen.

Verbond Amsterdam via Den Helder met de zee.

Eerste spoorlijn in Nederland

Directe zeeverbinding voor Rotterdam.

Verbindt Rotterdam met het Ruhrgebied.

Nieuwe Waterweg

Rijn

Noord-Hollands kanaal

Amsterdam-Haarlem

Industriële Revolutie

• De overgang van kleinschalige handmatige productie naar grootschalige machinale productie

• Tussen 1750-1900 begonnen in Engeland (als gevolg van de bevolkingsgroei)

• Belangrijke uitvindingen: Spinning Jenny, de schietspoel en de stoommachine

van kleinschalige handmatige productie...

... naar grootschalige machinale productie

Verdere industralisatie

Werden steeds meer machines gebouwd

Veel grondstoffen nodig-> Mijnenbouw in Limburg

Sporennet breidde zich uit

Steeds meer werk in de fabrieken, omdat ze groter werden

Wat past bij industrialisatie?

arbeiders

fabrieken

Engeland

huisnijverheid

Einde kinderarbeid

• 1860 verzet tegen de kinderarbeid door artsen en onderwijzers
  
• 1874 Kinderwet van Samuel van Houten-> kinderen tot 12 mogen niet in de fabriek werken (wel op het land)
  
• 1900 leerplicht van 7 t/m 12

Een uitspraak:
In Twente werden weefscholen opgericht zodat de huiswevers sneller konden werken.
Hoort deze uitspraak bij de periode vóór of na de Industriële Revolutie?

1. Voor
2. Na

Hoe zit het met de grondstoffen nu?

Kortom: Veel grondstoffen

Bekijk de bron. Naar welk type landen worden
minerale grondstoffen vooral geëxporteerd.

Andere landen hebben interesse...

Chine is actief!

Geef een reden waarom juist China zo actief is in landen met veel grondstoffen.

Leerdoelen van deze les

Aan het einde van deze les kun je uitleggen:

• Wat een grondstof is.
  
• Waarom Willem I de infrastructuur verbeterde en op welke manieren hij dat deed;
  
• Wat de Industriële Revolutie is.
  
• Waarom landen investeren in Afrikaanse landen.